Η ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΡΩΣΙΑ

 

Η Ουκρανία είναι μία μεγάλη χώρα, η μεγαλύτερη της Ευρώπης μετά τη Ρωσία σε έκταση, και μία από τις πιο μεγάλες σε πληθυσμό, καθώς έχει κάτι παραπάνω από 43.000.000 κατοίκους. Επίσης, οι πλουτοπαραγωγικές δυνατότητές της είναι εξίσου μεγάλες. Η χώρα αυτή όμως δεν είναι τόσο σημαντική για τη Ρωσία για τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της- γιατί η Ρωσία διαθέτει πολύ περισσότερες και δεν τις έχει ανάγκη- όσο είναι για τον γεωπολιτικό και τον συμβολικό της ρόλο.

 

Α. Η ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ

 

Η Ουκρανία κατέχει σημαντική γεωπολιτική θέση και γι’ αυτό η Ρωσία επιδιώκει πάντα να την έχει στη δική της σφαίρα επιρροής είτε άμεσα είτε έμμεσα. Άμεσα την είχε, όταν τα εδάφη αυτά αποτελούσαν μέρος της επικράτειάς της ήδη από την εποχή του Μεγάλου Πέτρου ως και την πτώση της ΕΣΣΔ το 1991. Έμμεσα την είχε κάτω από την σφαίρα επιρροής της από το 1991 ως και το 2013 που ανατράπηκε ο τότε Πρόεδρός της Γιανουκόβιτς, μέσω της επανάστασης Euromaiden. Πίσω από την επανάσταση αυτή ήταν χωρίς αμφιβολία η Δύση. Η πτώση του Γιανουκόβιτς σήμανε για τη Ρωσία μία νέα εποχή, καθώς η Ουκρανία πέρασε στα χέρια φιλοδυτικών, οι οποίοι όπως αναφέραμε σε άλλο άρθρο¹ λόγω καταγωγής είναι εχθροί της Ρωσίας και γι’ αυτό στρέφονται προς την Ευρώπη. Η Ρωσία και κατά το παρελθόν κινδύνευσε να χάσει την εν λόγω περιοχή μέσα από τα χέρια της, αλλά τελικά κατάφερε να τη διατηρήσει στην κατοχή της. Συγκεκριμένα, κινδύνευσε να τη χάσει από τους Βρετανούς, τους Γάλλους και τους Οθωμανούς στον Κριμαϊκό Πόλεμο (1853-1856) και από τον Χίτλερ κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Ουκρανία είναι σημαντική γεωπολιτικά για τη Ρωσία για τους παρακάτω λόγους:

1. αποτελεί τη μοναδική διέξοδο της Ρωσίας στις «ζεστές» θάλασσες (δηλαδή τη Μεσόγειο).

2. συνδέει οικονομικά και εμπορικά τη Ρωσία με τις Αραβικές χώρες, καθώς από τα λιμάνια της Ουκρανίας συναλλάσσεται η Ρωσία με τις πλούσιες Αραβικές χώρες (πχ. Αίγυπτο, Σαουδική Αραβία κλπ).

3. η Ουκρανία είναι ο κόμβος που συνδέει για τη Ρωσία την περιοχή των Βαλκανίων με την περιοχή του Καύκασου (η Ουκρανία βρίσκεται στο μέσον των περιοχών αυτών).

4. η χερσόνησος της Κριμαίας-η Ταυρίδα για τους Έλληνες- είναι το πιο σημαντικό κομμάτι της Ουκρανίας γιατί μέσω αυτής ελέγχεται όλος ο Εύξεινος Πόντος. Η θέση της χερσονήσου αυτή δίνει το στρατηγικό πλεονέκτημα σε αυτόν που την ελέγχει να δραστηριοποιείται ελεύθερα είτε Δυτικά είτε Ανατολικά είτε Νότια του Ευξείνου Πόντου. Μόνο τα «Στενά» έχουν μεγαλύτερη γεωπολιτική σημασία στην περιοχή από την χερσόνησο της Κριμαίας.

5. η Κριμαία, αλλά και άλλα λιμάνια της Ουκρανίας, όπως η Οδησσός, χρησιμοποιούνται εδώ και αιώνες ως οι κύριες ναυτικές βάσεις των Ρώσων στη Μεσόγειο.

6. ουσιαστικά είναι η Νότια είσοδος για τη ρωσική ενδοχώρα

Συνεπώς, αν η Ρωσία χάσει την Ουκρανία, τότε συγχρόνως χάνει και όλα τα παραπάνω. Δηλαδή, χάνει τις ναυτικές βάσεις του στόλου της στη Μεσόγειο και «κλείνεται» ο δρόμος γι’ αυτή στο Νότο και μαζί οι βλέψει της για παγκόσμια κυριαρχία. Η επιρροή της, επίσης, στα Βαλκάνια θα περιοριστεί σε μεγάλο βαθμό, καθώς δεν θα είναι σε θέση να επέμβει άμεσα στις πολιτικές εξελίξεις της περιοχής, με αποτέλεσμα αργά ή γρήγορα και τα Βαλκάνια εξολοκλήρου να περάσουν στον άμεσο έλεγχο των Δυτικών. Οικονομικά ο αποκλεισμός της Ρωσίας από την Μεσόγειο και των χωρών που συναλλάσσεται μαζί τους τώρα μέσω της Ουκρανίας θα σήμανε τεράστια οικονομική καταστροφή. Επιπλέον, οι Δυτικοί θα αποκτούσαν πρόσβαση στη ρωσική ενδοχώρα και θα έθεταν τη Ρωσία σε κατάσταση μόνιμης «πολιορκίας», ενώ ο Εύξεινος Πόντος από «ρωσική λίμνη» που είναι τώρα, θα μετατραπεί σε «λίμνη των Δυτικών».

 

Β. Η ΣΥΜΒΟΛΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ

 

Η συμβολική αξία της Ουκρανίας στην εξωτερική πολιτική της Ρωσίας είναι τεράστια. Δεν θα ήταν υπερβολή να χαρακτηριστεί «μεταφυσική-μυθική». Συγκεκριμένα, οι πρώτες ιστορικές αναφορές για τους Ρως (=οι πρώτοι Ρώσοι), η πρώτη πρωτεύουσα των Ρώσων και ο εκχριστιανισμός των Ρώσων έχουν ταυτιστεί με την περιοχή της σημερινής Ουκρανίας. Ουσιαστικά όλες οι παραδόσεις και ο πολιτισμός της σύγχρονης Ρωσίας έχει τις ρίζες του στα σημερινά ουκρανικά εδάφη. Οι ιστορικές πηγές που ασχολούνται με τον 8ο και 9ο αιώνα μ.Χ. αναφέρουν την παρουσία των πρώτων Ρώσων σε μία μεγάλη γεωγραφική περιοχή μεταξύ: Δυτικά περίπου ως τον ποταμό Βίστουλα, Ανατολικά περίπου μέχρι τον ποταμό Ντ(Δ)ον, Βόρεια ως τις περιοχές των Βίκινγκ και Νότια ως τη Ρωμαϊκή(-Βυζαντινή) Ταυρίδα. Συνεπώς, γεωγραφικά το κέντρο που αναπτύχθηκαν οι Ρώσοι βρίσκεται στην περιοχή του Κιέβου και του Νόβγκοροντ. 

Οι Ρως τον 8ο και 9ο αιώνα μ.Χ. Πηγή: το λήμμα της Βικιπαίδεια: Ρως του Κιέβου.

Επίσης, ο πρώτος και ο οριστικός εκχριστιανισμός των Ρώσων έλαβε χώρα στην περιοχή της σημερινής Ουκρανίας. Ο πρώτος εκχριστιανισμός «συνέβη» κατά τη διάρκεια της βασίλισσας Όλγας του Κιέβου στα μέσα του 10ου αιώνα μ.Χ. Όμως, ο οριστικός εκχριστιανισμός των Ρώσων έγινε στη Χερσώνα στις αρχές του 11ου αιώνα μ.Χ., όταν ο βασιλιάς Βλαδίμηρος του Κιέβου βαπτίστηκε επίσημα χριστιανός από τον ίδιο τον αυτοκράτορα των Ρωμαίων-Βυζαντινών², τον Βασίλειο Β΄ Βουλγαροκτόνο. Οι Ρώσοι μετά από αυτή τη βάπτιση του βασιλιά τους ασπάστηκαν άπαντες τον χριστιανισμό. Η πρώτη πρωτεύουσα των Ρώσων, άρα και η κοιτίδα τους είναι το Κίεβο. Ο άνθρωπος που έχρισε ως πρωτεύουσα του πανίσχυρου κράτους του το Κίεβο ήταν ο πρίγκιπας Όλεγκ. Μέχρι τότε οι Ρώσοι ηγεμόνες θεωρούσαν ως έδρα τους το μικρότερης σημασίας Νοβγκοροντ. Οι Ρώσοι έκαναν το Κίεβο έδρα της εξουσίας τους, όταν απέκτησαν για πρώτη φορά μεγάλη δύναμη. Νωρίτερα θεωρούνταν και ήταν απλά φύλαρχοι. Όταν όμως έχρισαν το Κίεβο ως πρωτεύουσά τους είχαν αποκτήσει μεγάλη εξουσία και ήταν σε θέση να ανταγωνιστούν τις Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής, τη Ρωμαϊκή-Βυζαντινή αυτοκρατορία, την Βουλγαρία και τους Χαζάρους. Όταν έχασαν την ισχύ τους λόγω των μογγολικών κατακτήσεων, στα μέσα του 13ου αιώνα, τότε επέστρεψαν στο Νόβγκοροντ. Η Μόσχα θα αποκτήσει μεγάλη σημασία μετά τον 15ο αιώνα, όταν ο πρίγκιπάς της θα νυμφευθεί τη Σοφία Παλαιολογίνα, ανιψιά του τελευταίου αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, και μετά από αυτό τον γάμο οι Ρώσοι θα θεωρήσουν τους εαυτούς τους συνεχιστές της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και τη Μόσχα ως Τρίτη Ρώμη. Επομένως, για τους Ρώσους το Κίεβο και η Ουκρανία είναι αναπόσπαστο κομμάτι όχι μόνο της εξωτερικής του πολιτικής, αλλά και του πολιτισμού τους και της παράδοσής τους. Για να γίνει κατανοητή ακόμη καλύτερα η συμβολική αξία της Ουκρανίας για τους Ρώσους, ας αναλογιστούμε τι σημαίνει για μας σήμερα η Κωνσταντινούπολη, τι θα σήμαινε για τους Ιταλούς η Ρώμη να ανήκε σε άλλους και η Ιερουσαλήμ για τους Εβραίους. Το Κίεβο και η Ουκρανία για τη Ρωσία είναι το «ιερό» δισκοπότηρο. Οι Ρώσοι, αν χάσουν την Ουκρανία συγχρόνως χάνουν ένα κομμάτι του εαυτού τους και του πολιτισμού τους. Οι απαρχές των Ρώσων και του ρωσικου πολιτισμού βρίσκονται στην Ουκρανία και το Κίεβο. Η επικράτηση των Δυτικών στα εδάφη αυτή θα σημάνει και την επικράτησή τους πάνω στον πολιτισμό και το πνεύμα της Ρωσίας. Αυτό τόνισε εμμέσως πλην σαφώς και ο Πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν στο τελευταίο του διάγγελμα. Η απώλεια της Ουκρανίας για τους Ρώσους θα μπορούσε να συγκριθεί με τη δική μας Μικρασιατική καταστροφή. Η Δύση θα καταφέρει να της επιβληθεί μετά από σχεδόν οκτακόσια χρόνια και να την εκδιώξει από τα πατρογονικά της εδάφη, όπως κατάφεραν οι Τούρκοι να μας εκδιώξουν από τη Μικρά Ασία το 1922. Η Δύση προσπάθησε για πρώτη φορά να επιβληθεί στη Ρωσία ανεπιτυχώς τον 13ο αιώνα, όταν βασιλιάς των Ρώσων ήταν ο Αλέξανδρος Νέφσκι (1221-1263 μ.Χ.). Ο Νέφσκι νίκησε τις ενωμένες δυνάμεις των Τευτόνων ιπποτών, των Εσθονών και των Σουηδών το 1242 στη μάχη των Πάγων. Η επιθετικότητα και η Ρωσοφοβία των Δυτικών έχει τις ρίζες της σ’ αυτή την περίοδο.

 

 

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

 

Η Ρωσία σήμερα στην Ουκρανία μάχεται όχι μόνο για την πολιτική της επιβίωση, αλλά και για την πνευματική της. Η Δύση είναι πίσω από τον Ζελένσκι και οι απόγονοι αυτών που προσπαθούν εδώ και αιώνες να της επιβληθούν. Ο Ζελένσκι ηγείται μιας ετερογενούς πληθυσμιακής ομάδας, η οποία αποτελείται από τους απογόνους των πρώην κατακτητών της Ουκρανίας, τους Πολωνολιθουανούς, τους Γερμανούς και τους Τατάρους. Η πληθυσμιακή αυτή ομάδα τάσσεται εναντίον της Ρωσίας και υπέρ της Δύσης ανέκαθεν, γι’ αυτό και η Δύση τους στηρίζει έμπρακτα. Η Ρωσία και ο Πούτιν το γνωρίζουν πολύ καλά αυτό και για τον λόγο αυτό αντέδρασαν, όπως αντέδρασαν. Είναι αδιανόητο για τους Ρώσους να υπάρχουν χωρίς να κατέχουν αυτές τις περιοχές. Η καρδιά και το πνεύμα του ρωσικού έθνους χτυπάνε στα εδάφη αυτά. Το «είναι» της Ρωσίας έχει ταυτιστεί με την Ουκρανία σχεδόν εδώ και 13 αιώνες. Συνεπώς, η σπουδαιότητα της Ουκρανίας για τη Ρωσία είναι ανεκτίμητη και γι’ αυτό τον λόγο θα πράξει τα πάντα για να παραμείνει στην κατοχή της. Το ίδιο θα έπραττε και η Δύση, αν βρισκόταν σε παρόμοια θέση. Η τελευταία φορά που η Δύση βρέθηκε σε ανάλογη θέση τοποθετείται πίσω στο έτος 732 μ.Χ. Τότε ο Φράγκος στρατηγός Κάρολος Μαρτέλος έθετε τέρμα στα επεκτατικά σχέδια των Αράβων συντρίβοντάς τους στη μάχη του Πουατιέ. Από τότε έως σήμερα η Δύση βρίσκεται σε φάση «επίθεσης».

 

 

Ιστορικός Λέκκας Σωτήριος

---

¹  το άρθρο «ΤΟ ΟΥΚΡΑΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΑΣΗ»»

²  Ο όρος Βυζαντινός είναι μεταγενέστερος. Η εν λόγω αυτοκρατορία ονομαζόταν Ρωμαϊκή και οι κάτοικοί της ονόμαζαν τους εαυτούς τους Ρωμαίους αντίστοιχα. Ο όρος επινοήθηκε αργότερα από τον Γερμανό Ιερώνυμο Βολφ στα μέσα του 16ου αιώνα μ.Χ. και σιγά-σιγά επικράτησε.

ΤΟ ΟΥΚΡΑΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΑΣΗ

Η Ρωσική σημαία πηγή wikipedia


Vs

Η Αμερικανική σημαία πηγή wikipedia

ΤΟ ΟΥΚΡΑΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΑΣΗ

 

Το ουκρανικό ζήτημα δεν πρέπει να αντιμετωπιστεί ως ένα μεμονωμένο πολιτικό ζήτημα, αλλά ως ένα κομμάτι του παζλ μεταξύ της σύγκρουσης της Δύσης και της Ρωσίας για την παγκόσμια κυριαρχία. Η σύγκρουση αυτή ξεκινάει από τα τέλη του Ψυχρού Πόλεμου (1989-1991). Η τότε παραπαίουσα Σοβιετική Ένωση είχε αναπτύξει διπλωματικές επαφές με την Αμερική και την Ευρώπη για το μέλλον των περιοχών που είχε κυριεύσει στην Ανατολική Ευρώπη μετά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και δεν ανήκαν νωρίτερα στον κρατικό κορμό της. Οι περιοχές αυτές ήταν οι κάτωθι χώρες: Λιθουανία, Εσθονία, Λετονία, Πολωνία, Α. Γερμανία, Τσεχοσλοβακία, Ουκρανία, Λευκορωσία, Ρουμανία, Μολδαβία, Γεωργία, Ουγγαρία κλπ. Στις επαφές αυτές που είχε η Σοβιετική Ένωση με τη Δύση κυριάρχησε τότε το θέμα των δύο Γερμανιών και αποφασίστηκε: η μεν Σοβιετική Ένωση να επιτρέψει στην Ανατολική Γερμανία να ενωθεί με τη Δυτική Γερμανία ειρηνικά, η δε Δύση να δεσμευτεί να μην επεκταθεί στις παραπάνω περιοχές είτε άμεσα είτε έμμεσα. Αυτό έχει καταγραφεί και επίσημα στις συζητήσεις μεταξύ του τότε Γενικού Γραμματέα της ΕΣΣΔ Μιχαήλ Γκορμπατσόφ και του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζέιμς Μπέικερ το 1990 στη Μόσχα, ο οποίος είχε δηλώσει ότι «there would be no extension of forces of NATO one inch to the East». Βέβαια, η προφορική αυτή δέσμευση δεν καταγράφηκε γραπτώς και γι’ αυτό οι Δυτικοί, όπως φάνηκε σχεδόν αμέσως, δεν τήρησαν τον λόγο τους προς την ΕΣΣΔ. Η Αμερική και η Ευρώπη μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ στις 26/12/1991 θα νιώσουν εντελώς ελεύθερες για να επεκτείνουν την επιρροή τους στην Ανατολική Ευρώπη. Η Αμερική αφενός θα φροντίσει να εντάξει στο ΝΑΤΟ πολλές χώρες από τις προαναφερθείσες και η Ευρωπαϊκή Ένωση αφετέρου θα πράξει το ίδιο. Συγκεκριμένα, στο ΝΑΤΟ προσχώρησαν οι: Πολωνία (1999), Ουγγαρία (1999), Τσεχία (1999), Σλοβακία (2004), Λετονία (2004), Λιθουανία (2004), Εσθονία (2004) και Βουλγαρία (2004). Στην Ευρωπαϊκή Ένωση προσχώρησαν οι: Λιθουανία (2004), Εσθονία (2004), Λετονία (2004), Τσεχία (2004), Σλοβακία (2004), Πολωνία (2004), Ουγγαρία (2004), Βουλγαρία (2007) και Ρουμανία (2007).

Η διάδοχος της ΕΣΣΔ ήταν η Ρωσία του Γιέλτσιν. Η εν λόγω Ρωσία, αν και παρέμενε το μεγαλύτερο σε έκταση κράτος στον κόσμο και η μεγαλύτερη πυρηνική δύναμη, είχε απολέσει μεγάλο μέρος των εδαφών της ( Λιθουανία, Εσθονία, Λετονία, Λευκορωσία, Καζακστάν, Κιργιστάν, Ουζμπεκιστάν, Τουρκμενιστάν, Τατζικιστάν, Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Γεωργία, Ουκρανία) και μεγάλο μέρος του κύρους της και της ισχύος της. Η Δύση δρούσε χωρίς κανέναν περιορισμό στην Ανατολική Ευρώπη για ένα διάστημα σχεδόν δεκαπέντε ετών. Η Ρωσία του Γιέλτσιν εξελίχθηκε σε ένα κράτος που η κεντρική εξουσία ήταν διεφθαρμένη, οι Ρώσοι ολιγάρχες δρούσαν κατά το δοκούν εις βάρος του ρωσικού λαού και η διείσδυση των Δυτικών στη ρωσική οικονομία γινόταν ελεύθερα χωρίς κανέναν έλεγχο. Επίσης, η Ρωσία το ίδιο διάστημα αντιμετώπιζε σοβαρό πρόβλημα στον Καύκασο με τους Τσετσένους, οι οποίοι αμφισβητούσαν ανοιχτά πλέον την εξουσία της στην περιοχή. Εν ολίγοις, η Ρωσία του Γιέλτσιν ήταν ένα κράτος ένα βήμα πριν τη διάλυση, αφού οικονομικά, πολιτικά και στρατιωτικά όδευε από το κακό στο χειρότερο. Ο διάδοχος του Γιέλτσιν, ο Πούτιν (1999 ως σήμερα), τα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησής του (1999-2005) αναλώθηκε στην εσωτερική αναδιοργάνωση της Ρωσίας και γι’ αυτό δεν ήρθε σε ρήξη με τη Δύση, την οποία άφηνε να επεκτείνεται στην Ανατολική Ευρώπη. Ο Πούτιν κινήθηκε δυναμικά για να ανασυστήσει την ισχύ της Ρωσίας. Ειδικότερα, για να ανορθώσει την οικονομία της Ρωσίας έδωσε μεγάλο βάρος: 1) στην εκμετάλλευση των σχεδόν απεριόριστων φυσικών πόρων της χώρας του, 2) στην ανάπτυξη του αγροτικού τομέα και 3) στην ανάπτυξη της πολεμικής βιομηχανίας. Ο Ρώσος Πρόεδρος φρόντισε όλοι οι φυσικοί πόροι της πατρίδας του (πετρέλαιο,φυσικό αέριο κλπ) να περάσουν στα χέρια του δημοσίου (η Γκαζπρομ είναι εταιρεία που ανήκει στο ρωσικό κράτος), το οποίο μέσα από τις διακρατικές συμφωνίες που συνήπτε κέρδιζε και κερδίζει τεράστια έσοδα. Η αγροτική παραγωγή αυξήθηκε και οι εξαγωγές των ρωσικών προϊόντων σε τρίτες χώρες έφεραν στον αγροτικό τομέα της Ρωσίας εξίσου πολλά κέρδη. Κορωνίδα της αγροτικής βιομηχανίας της Ρωσίας είναι η βιομηχανία λιπασμάτων και ζωοτροφών. Τέλος, η πολεμική βιομηχανία της Ρωσίας ανταγωνίζεται αυτή των ΗΠΑ επί ίσοις όροις εδώ και 17 χρόνια. Για τη διαφθορά της κεντρικής εξουσίας και την ισχύ των Ρώσων ολιγαρχών ο Πούτιν υιοθέτησε ένα προσωποκεντρικό σύστημα εξουσίας, το οποίο του επέτρεψε να κυριαρχήσει ολοκληρωτικά στην πολιτική σκηνή της Ρωσίας. Ο Ρώσος Πρόεδρος μέσα από νομοσχέδια που πέρασε από τη Δούμα κατάφερε να συγκεντρώσει στο πρόσωπό του ένα ευρύ φάσμα εξουσιών, κάτι που του επιτρέπει να ελέγχει τον κρατικό μηχανισμό σε μεγάλο βαθμό και να περιορίσει την ισχύ των ολιγαρχών (παράδειγμα της ισχύος αυτής είναι και η σύγκρουση του Αμπράμοβιτς με τον Πούτιν). Τέλος, σχετικά με τη στρατιωτική αναγέννηση της Ρωσίας ο Πούτιν φρόντισε να προωθήσει στη διοίκηση του στρατού αξιωματικούς με νέες αντιλήψεις για τις σύγχρονες ανάγκες του στρατεύματος και του σύγχρονου πολέμου και να επενδύσει πολλά χρήματα του κρατικού προϋπολογισμού στην πολεμική βιομηχανία. Έτσι, μέσα σε ένα διάστημα έξι ετών κατάφερε να αναγεννήσει τη Ρωσία.

Η Αμερική μετά το 2005 διαπιστώνοντας την επανεμφάνιση της Ρωσίας στην παγκόσμια πολιτική σκηνή υιοθέτησε εκ νέου μία επιθετική πολιτική εναντίον της Ρωσίας. Ο Πρόεδρος Μπους (2000-2008) εισήγαγε την περίοδο αυτή την πολιτική της αντιπυραυλικής ασπίδας στην Ευρώπη για να προστατεύσει, όπως ισχυριζόταν, τους Ευρωπαίους συμμάχους του από τη Ρωσική επεκτατικότητα. Μία επεκτατικότητα που δεν είχε και δεν έχει εκφραστεί ακόμη. Το σχέδιο Μπους προέβλεπε την εγκατάσταση πυραύλων στην Πολωνία, την Τσεχία και στις Βαλτικές χώρες. Η Ρωσία και ο Πούτιν για πρώτη φορά μετά το 1991 στάθηκαν απέναντι στην Αμερική και απαίτησαν από τον Αμερικανό Πρόεδρο να ακυρώσει το παρόν σχέδιο. Η σύγκρουση Ρωσίας-Αμερικής δεν σταμάτησε εκεί όμως. Η Αμερική συνέχισε τα εχθρικά σχέδια εναντίον της Ρωσίας επιθυμώντας να εντάξει στο ΝΑΤΟ την Ουκρανία και τη Γεωργία επί Προεδρίας Ομπάμα (2008-2016). Οι δύο αυτές χώρες παραδοσιακά ανήκαν στη ρωσική σφαίρα επιρροής. Η Αμερική για να το καταφέρει αυτό ανέτρεψε στην Ουκρανία τη νόμιμη κυβέρνηση του Γιανουκόβιτς με «αυθόρμητη» λαϊκή επανάσταση(2013) γνωστή και ως επανάσταση Euromaiden, ενώ στη Γεωργία προώθησε για πρωθυπουργό ένα δικό της παιδί, τον Σαακασβίλι. Η Ρωσία αντέδρασε σ’ αυτά τα αμερικανικά σχέδια άμεσα. Συγκεκριμένα, αν και άφησε τους επαναστάτες της Euromaiden, να αναλάβουν τη διακυβέρνηση της Ουκρανίας, στήριξε τη ρωσική αντιπολίτευση, ενώ ενίσχυσε την παρουσία της στην περιοχή στρατιωτικά. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Ρωσία διέθετε στην Ταυρίδα βάσεις για τον στόλο της ανέκαθεν. Έτσι, η Ρωσία προχώρησε στην ενσωμάτωση της Ταυρίδας στον κρατικό κορμό της. Ο Γιανουκόβιτς ανατράπηκε από τους φιλοδυτικούς γιατί προσπάθησε να διακόψει τις διεργασίες της χώρας του να ενωθεί με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Αμερική παρά τις αντιδράσεις της Μόσχας συνέχισε να απεργάζεται σχέδια εναντίον της Ρωσίας στην περιοχή. Ο αντικειμενικός σκοπός της ήταν και είναι η οριστική προσέλκυση της Ουκρανίας στο αμερικανικό άρμα επιρροής. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο δρα μέχρι και σήμερα η Αμερική. Ειδικότερα, γνωρίζει την πληθυσμιακή σύσταση της Ουκρανίας, βάσει της οποίας θεωρεί ότι θα ευοδωθούν να σχέδιά της. Η Ουκρανία ως χώρα χωρίζεται πληθυσμιακά σε δύο μεγάλες ομάδες τους Ρώσους και τους πρώην κατακτητές της. Οι Ρώσοι ζουν κυρίως στην Ανατολική Ουκρανία και οι πρώην κατακτητές κυρίως στη Δυτική. Ο πληθυσμός των πρώην κατακτητών αποτελείται από τους απογόνους των Πολωνολιθουανών, Τευτόνων και Τατάρων (και είναι φιλοδυτικοί). Την ίδια πληθυσμιακή ομάδα είχε προσεταιριστεί στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και ο Χίτλερ εναντίον της ΕΣΣΔ. Έτσι, η Αμερική και η Δύση εργαλειοποιώντας την παραπάνω ετερογενή πληθυσμιακή ομάδα ελπίζει να φέρει προς το μέρος της την Ουκρανία. Η κατάσταση στην Ουκρανία θα ξεφύγει από το ειρηνικό πλαίσιο από το 2013 όπου και μαίνεται εμφύλιος μεταξύ των Ρώσων Ουκρανών και των φιλοδυτικών Ουκρανών. Υπήρξαν προσπάθειες εξεύρεσης ειρηνικής λύσης μέσω των συνθηκών του Μινσκ (2014 και 2015), οι οποίες δεν τηρήθηκαν από το επίσημο ουκρανικό κράτος (το οποίο από το 2013 ελέγχουν οι φιλοδυτικοί). Οι συνθήκες του Μινσκ προέβλεπαν ουσιαστικά την προστασία της ρωσικής μειονότητας από τις αυθαιρεσίες των ουκρανικών αρχών και την ουδετερότητα της χώρας στους διεθνείς οργανισμούς. Οι φιλοδυτικοί Ουκρανοί συνειδητοποίησαν ότι δεν ήταν σε θέση να επιβάλουν στη ρωσική πλευρά τις επιθυμίες τους και γι’ αυτό στράφηκαν για βοήθεια στη Δύση-Αμερική, η οποία για να υλοποιηθεί πρέπει η Ουκρανία να εισέλθει στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πράγμα το οποίο αποτελεί κόκκινη γραμμή για την ρωσική πλευρά. Στην περίπτωση της Γεωργίας ο Πούτιν με πρόσχημα την καταπίεση που ασκούσε το καθεστώς Σαακασβίλι στη ρωσική μειονότητα της Οσετίας εισέβαλε τον Αύγουστο 2008 στη Γεωργία και μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα τα ρωσικά στρατεύματα έφτασαν στα πρόθυρα της Τιφλίδας. Η νίκη του Πούτιν οδήγησε τον Σαακασβίλι εκτός από τη συνθήκη των έξι σημείων, να ξεχάσει την είσοδο της χώρας του στο ΝΑΤΟ.

Η τωρινή κατάσταση μεταξύ Ρωσίας-Αμερικής θυμίζει σε μεγάλο βαθμό την ψυχροπολεμική σύγκρουση των δύο χωρών το διάστημα 1958-1962, όταν η ΕΣΣΔ τότε δέχτηκε να αποσύρει τις πυρηνικές κεφαλές από την Κούβα με αντάλλαγμα η Αμερική να μην επιχειρήσει εκ νέου ανατροπή του καθεστώτος του Φιντέλ Κάστρο, ο οποίος το 1959 είχε διώξει τον αμερικανόφιλο δικτάτορα Μπατίστα. Ο Κέννεντυ απέτυχε να ανατρέψει τον Φιντέλ τον Απρίλιο 1961. Η Αμερική εκπαίδευσε και έστειλε στον κόλπο των Χοίρων στρατό από Κουβανούς εξόριστους, αλλά η εν λόγω στρατιά ηττήθηκε από τον στρατό του Κάστρο σε διάστημα τριών ημερών. Επίσης, πρέπει να επισημανθεί και η προπαγάνδα που έχει αναπτυχθεί σήμερα από τις δύο υπερδυνάμεις. Η Αμερική και κατ’ επέκτασιν η Δύση υποστηρίζει ότι το κάθε κράτος έχει δικαίωμα να πράττει και να εργάζεται για τα συμφέροντά του, οπότε η Ουκρανία έχει κάθε δικαίωμα να επιθυμεί να εισέλθει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο ΝΑΤΟ. Η Ρωσία δεν έχει δικαίωμα να επεμβαίνει σε «ξένα» χωράφια. Φυσικά, η ίδια η Αμερική αρνείται αυτό το δικαίωμα στα νησιά του Σολομώντα, τα οποία ζητούν τη στρατιωτική συνεργασία της Κίνας. Η Κίνα σήμερα είναι στρατηγικός σύμμαχος της Ρωσίας. Η Αμερική απειλή με πόλεμο το νησιωτικό αυτό κράτος σε περίπτωση που προχωρήσει στην υλοποίηση της εν λόγω συνεργασίας με την Κίνα. Παρατηρούμε εν ολίγοις ότι η Αμερική θεωρεί δίκαιο ότι εξυπηρετεί τα συμφέροντά της και μόνο! Η Ρωσία από την πλευρά της υποστηρίζει ότι η Ουκρανία ανήκει στη δική της σφαίρα επιρροής και ότι η ηγεσία της είναι αμερικανοκινούμενη και εξυπηρετεί τα αμερικανικά συμφέροντα. Η Αμερική επιδιώκει να κλείσει την έξοδο της Ρωσίας στον Εύξεινο Πόντο, κάτι που έχει πετύχει με μεγάλο κόπο από την εποχή του Μεγάλου Πέτρου. Πίσω από τα τις ουκρανικές επιδιώξεις κρύβονται τα αμερικανικά συμφέροντα. Επιπλέον, σε όλους τους διεθνείς οργανισμούς κάνει λόγο για αμερικανική επιθετικότητα και ότι κανείς δεν κινδυνεύει από τη Ρωσία. Η Ρωσία του Πούτιν, με εξαίρεση τη Γεωργία και τώρα την Ουκρανία, δεν έχει επέμβει σε τρίτες χώρες. Αντιθέτως, η Δύση έχει επέμβει μόνο τα τελευταία χρόνια είτε άμεσα είτε έμμεσα σε πολλές χώρες, όπως Σερβία, Αφγανιστάν, Ιράκ κλπ. Ο Πούτιν και η Ρωσία θεωρούν ότι απειλούνται από την Αμερική, γι’ αυτό και υπάρχει αυτή η αντίδραση από την πλευρά τους.

Η πραγματική αιτία της σύγκρουσης των δύο δυνάμεων, είναι η αναγέννηση της Ρωσίας και η διεκδίκηση όσων είχε εγκαταλείψει ο Γιέλτσιν από μέρους της Ρωσίας. Η Αμερική ήταν αυτή που κέρδιζε ως τώρα από την απουσία της Ρωσίας στο διεθνές πολιτικό γίγνεσθαι. Όσο η Ρωσία ήταν ένα κράτος χωρίς πραγματική ισχύ και αφερέγγυο (=η Ρωσία του Γιέλτσιν) η Δύση την «αγκάλιαζε» και δεν είχε να της προσάψει κάτι. Μάλιστα, θεωρούσε το καθεστώς Γιέλτσιν ως πραγματική Δημοκρατία. Όταν, όμως, η Ρωσία επανήλθε δυναμικά στην παγκόσμια πολιτική σκηνή, τότε άλλαξε στάση και η Δύση απέναντί της. Ο Πούτιν για τη Δύση θεωρείται τύραννος και η Ρωσία κίνδυνος για την παγκόσμια ειρήνη. Αν ο Θουκυδίδης ζούσε σήμερα, θα θεωρούσε ως αιτία της σύγκρουσης αυτής την αναγέννηση της Ρωσίας και την διεκδίκηση της παγκόσμιας κυριαρχίας από τη Δύση-Αμερική. Την ίδια αιτία είχε εντοπίσει για τον Πελοποννησιακό πόλεμο μεταξύ της Σπάρτης και της Αθήνας. Η Αθήνα στην αρχαιότητα είχε εμφανιστεί ως η νέα δύναμη που απειλούσε την πρωτοκαθεδρία της Σπάρτης στον ελληνικό κόσμο.

 

Ιστορικός Λέκκας Σωτήριος