Η ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΡΩΣΙΑ

 

Η Ουκρανία είναι μία μεγάλη χώρα, η μεγαλύτερη της Ευρώπης μετά τη Ρωσία σε έκταση, και μία από τις πιο μεγάλες σε πληθυσμό, καθώς έχει κάτι παραπάνω από 43.000.000 κατοίκους. Επίσης, οι πλουτοπαραγωγικές δυνατότητές της είναι εξίσου μεγάλες. Η χώρα αυτή όμως δεν είναι τόσο σημαντική για τη Ρωσία για τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της- γιατί η Ρωσία διαθέτει πολύ περισσότερες και δεν τις έχει ανάγκη- όσο είναι για τον γεωπολιτικό και τον συμβολικό της ρόλο.

 

Α. Η ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ

 

Η Ουκρανία κατέχει σημαντική γεωπολιτική θέση και γι’ αυτό η Ρωσία επιδιώκει πάντα να την έχει στη δική της σφαίρα επιρροής είτε άμεσα είτε έμμεσα. Άμεσα την είχε, όταν τα εδάφη αυτά αποτελούσαν μέρος της επικράτειάς της ήδη από την εποχή του Μεγάλου Πέτρου ως και την πτώση της ΕΣΣΔ το 1991. Έμμεσα την είχε κάτω από την σφαίρα επιρροής της από το 1991 ως και το 2013 που ανατράπηκε ο τότε Πρόεδρός της Γιανουκόβιτς, μέσω της επανάστασης Euromaiden. Πίσω από την επανάσταση αυτή ήταν χωρίς αμφιβολία η Δύση. Η πτώση του Γιανουκόβιτς σήμανε για τη Ρωσία μία νέα εποχή, καθώς η Ουκρανία πέρασε στα χέρια φιλοδυτικών, οι οποίοι όπως αναφέραμε σε άλλο άρθρο¹ λόγω καταγωγής είναι εχθροί της Ρωσίας και γι’ αυτό στρέφονται προς την Ευρώπη. Η Ρωσία και κατά το παρελθόν κινδύνευσε να χάσει την εν λόγω περιοχή μέσα από τα χέρια της, αλλά τελικά κατάφερε να τη διατηρήσει στην κατοχή της. Συγκεκριμένα, κινδύνευσε να τη χάσει από τους Βρετανούς, τους Γάλλους και τους Οθωμανούς στον Κριμαϊκό Πόλεμο (1853-1856) και από τον Χίτλερ κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Ουκρανία είναι σημαντική γεωπολιτικά για τη Ρωσία για τους παρακάτω λόγους:

1. αποτελεί τη μοναδική διέξοδο της Ρωσίας στις «ζεστές» θάλασσες (δηλαδή τη Μεσόγειο).

2. συνδέει οικονομικά και εμπορικά τη Ρωσία με τις Αραβικές χώρες, καθώς από τα λιμάνια της Ουκρανίας συναλλάσσεται η Ρωσία με τις πλούσιες Αραβικές χώρες (πχ. Αίγυπτο, Σαουδική Αραβία κλπ).

3. η Ουκρανία είναι ο κόμβος που συνδέει για τη Ρωσία την περιοχή των Βαλκανίων με την περιοχή του Καύκασου (η Ουκρανία βρίσκεται στο μέσον των περιοχών αυτών).

4. η χερσόνησος της Κριμαίας-η Ταυρίδα για τους Έλληνες- είναι το πιο σημαντικό κομμάτι της Ουκρανίας γιατί μέσω αυτής ελέγχεται όλος ο Εύξεινος Πόντος. Η θέση της χερσονήσου αυτή δίνει το στρατηγικό πλεονέκτημα σε αυτόν που την ελέγχει να δραστηριοποιείται ελεύθερα είτε Δυτικά είτε Ανατολικά είτε Νότια του Ευξείνου Πόντου. Μόνο τα «Στενά» έχουν μεγαλύτερη γεωπολιτική σημασία στην περιοχή από την χερσόνησο της Κριμαίας.

5. η Κριμαία, αλλά και άλλα λιμάνια της Ουκρανίας, όπως η Οδησσός, χρησιμοποιούνται εδώ και αιώνες ως οι κύριες ναυτικές βάσεις των Ρώσων στη Μεσόγειο.

6. ουσιαστικά είναι η Νότια είσοδος για τη ρωσική ενδοχώρα

Συνεπώς, αν η Ρωσία χάσει την Ουκρανία, τότε συγχρόνως χάνει και όλα τα παραπάνω. Δηλαδή, χάνει τις ναυτικές βάσεις του στόλου της στη Μεσόγειο και «κλείνεται» ο δρόμος γι’ αυτή στο Νότο και μαζί οι βλέψει της για παγκόσμια κυριαρχία. Η επιρροή της, επίσης, στα Βαλκάνια θα περιοριστεί σε μεγάλο βαθμό, καθώς δεν θα είναι σε θέση να επέμβει άμεσα στις πολιτικές εξελίξεις της περιοχής, με αποτέλεσμα αργά ή γρήγορα και τα Βαλκάνια εξολοκλήρου να περάσουν στον άμεσο έλεγχο των Δυτικών. Οικονομικά ο αποκλεισμός της Ρωσίας από την Μεσόγειο και των χωρών που συναλλάσσεται μαζί τους τώρα μέσω της Ουκρανίας θα σήμανε τεράστια οικονομική καταστροφή. Επιπλέον, οι Δυτικοί θα αποκτούσαν πρόσβαση στη ρωσική ενδοχώρα και θα έθεταν τη Ρωσία σε κατάσταση μόνιμης «πολιορκίας», ενώ ο Εύξεινος Πόντος από «ρωσική λίμνη» που είναι τώρα, θα μετατραπεί σε «λίμνη των Δυτικών».

 

Β. Η ΣΥΜΒΟΛΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ

 

Η συμβολική αξία της Ουκρανίας στην εξωτερική πολιτική της Ρωσίας είναι τεράστια. Δεν θα ήταν υπερβολή να χαρακτηριστεί «μεταφυσική-μυθική». Συγκεκριμένα, οι πρώτες ιστορικές αναφορές για τους Ρως (=οι πρώτοι Ρώσοι), η πρώτη πρωτεύουσα των Ρώσων και ο εκχριστιανισμός των Ρώσων έχουν ταυτιστεί με την περιοχή της σημερινής Ουκρανίας. Ουσιαστικά όλες οι παραδόσεις και ο πολιτισμός της σύγχρονης Ρωσίας έχει τις ρίζες του στα σημερινά ουκρανικά εδάφη. Οι ιστορικές πηγές που ασχολούνται με τον 8ο και 9ο αιώνα μ.Χ. αναφέρουν την παρουσία των πρώτων Ρώσων σε μία μεγάλη γεωγραφική περιοχή μεταξύ: Δυτικά περίπου ως τον ποταμό Βίστουλα, Ανατολικά περίπου μέχρι τον ποταμό Ντ(Δ)ον, Βόρεια ως τις περιοχές των Βίκινγκ και Νότια ως τη Ρωμαϊκή(-Βυζαντινή) Ταυρίδα. Συνεπώς, γεωγραφικά το κέντρο που αναπτύχθηκαν οι Ρώσοι βρίσκεται στην περιοχή του Κιέβου και του Νόβγκοροντ. 

Οι Ρως τον 8ο και 9ο αιώνα μ.Χ. Πηγή: το λήμμα της Βικιπαίδεια: Ρως του Κιέβου.

Επίσης, ο πρώτος και ο οριστικός εκχριστιανισμός των Ρώσων έλαβε χώρα στην περιοχή της σημερινής Ουκρανίας. Ο πρώτος εκχριστιανισμός «συνέβη» κατά τη διάρκεια της βασίλισσας Όλγας του Κιέβου στα μέσα του 10ου αιώνα μ.Χ. Όμως, ο οριστικός εκχριστιανισμός των Ρώσων έγινε στη Χερσώνα στις αρχές του 11ου αιώνα μ.Χ., όταν ο βασιλιάς Βλαδίμηρος του Κιέβου βαπτίστηκε επίσημα χριστιανός από τον ίδιο τον αυτοκράτορα των Ρωμαίων-Βυζαντινών², τον Βασίλειο Β΄ Βουλγαροκτόνο. Οι Ρώσοι μετά από αυτή τη βάπτιση του βασιλιά τους ασπάστηκαν άπαντες τον χριστιανισμό. Η πρώτη πρωτεύουσα των Ρώσων, άρα και η κοιτίδα τους είναι το Κίεβο. Ο άνθρωπος που έχρισε ως πρωτεύουσα του πανίσχυρου κράτους του το Κίεβο ήταν ο πρίγκιπας Όλεγκ. Μέχρι τότε οι Ρώσοι ηγεμόνες θεωρούσαν ως έδρα τους το μικρότερης σημασίας Νοβγκοροντ. Οι Ρώσοι έκαναν το Κίεβο έδρα της εξουσίας τους, όταν απέκτησαν για πρώτη φορά μεγάλη δύναμη. Νωρίτερα θεωρούνταν και ήταν απλά φύλαρχοι. Όταν όμως έχρισαν το Κίεβο ως πρωτεύουσά τους είχαν αποκτήσει μεγάλη εξουσία και ήταν σε θέση να ανταγωνιστούν τις Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής, τη Ρωμαϊκή-Βυζαντινή αυτοκρατορία, την Βουλγαρία και τους Χαζάρους. Όταν έχασαν την ισχύ τους λόγω των μογγολικών κατακτήσεων, στα μέσα του 13ου αιώνα, τότε επέστρεψαν στο Νόβγκοροντ. Η Μόσχα θα αποκτήσει μεγάλη σημασία μετά τον 15ο αιώνα, όταν ο πρίγκιπάς της θα νυμφευθεί τη Σοφία Παλαιολογίνα, ανιψιά του τελευταίου αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, και μετά από αυτό τον γάμο οι Ρώσοι θα θεωρήσουν τους εαυτούς τους συνεχιστές της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και τη Μόσχα ως Τρίτη Ρώμη. Επομένως, για τους Ρώσους το Κίεβο και η Ουκρανία είναι αναπόσπαστο κομμάτι όχι μόνο της εξωτερικής του πολιτικής, αλλά και του πολιτισμού τους και της παράδοσής τους. Για να γίνει κατανοητή ακόμη καλύτερα η συμβολική αξία της Ουκρανίας για τους Ρώσους, ας αναλογιστούμε τι σημαίνει για μας σήμερα η Κωνσταντινούπολη, τι θα σήμαινε για τους Ιταλούς η Ρώμη να ανήκε σε άλλους και η Ιερουσαλήμ για τους Εβραίους. Το Κίεβο και η Ουκρανία για τη Ρωσία είναι το «ιερό» δισκοπότηρο. Οι Ρώσοι, αν χάσουν την Ουκρανία συγχρόνως χάνουν ένα κομμάτι του εαυτού τους και του πολιτισμού τους. Οι απαρχές των Ρώσων και του ρωσικου πολιτισμού βρίσκονται στην Ουκρανία και το Κίεβο. Η επικράτηση των Δυτικών στα εδάφη αυτή θα σημάνει και την επικράτησή τους πάνω στον πολιτισμό και το πνεύμα της Ρωσίας. Αυτό τόνισε εμμέσως πλην σαφώς και ο Πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν στο τελευταίο του διάγγελμα. Η απώλεια της Ουκρανίας για τους Ρώσους θα μπορούσε να συγκριθεί με τη δική μας Μικρασιατική καταστροφή. Η Δύση θα καταφέρει να της επιβληθεί μετά από σχεδόν οκτακόσια χρόνια και να την εκδιώξει από τα πατρογονικά της εδάφη, όπως κατάφεραν οι Τούρκοι να μας εκδιώξουν από τη Μικρά Ασία το 1922. Η Δύση προσπάθησε για πρώτη φορά να επιβληθεί στη Ρωσία ανεπιτυχώς τον 13ο αιώνα, όταν βασιλιάς των Ρώσων ήταν ο Αλέξανδρος Νέφσκι (1221-1263 μ.Χ.). Ο Νέφσκι νίκησε τις ενωμένες δυνάμεις των Τευτόνων ιπποτών, των Εσθονών και των Σουηδών το 1242 στη μάχη των Πάγων. Η επιθετικότητα και η Ρωσοφοβία των Δυτικών έχει τις ρίζες της σ’ αυτή την περίοδο.

 

 

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

 

Η Ρωσία σήμερα στην Ουκρανία μάχεται όχι μόνο για την πολιτική της επιβίωση, αλλά και για την πνευματική της. Η Δύση είναι πίσω από τον Ζελένσκι και οι απόγονοι αυτών που προσπαθούν εδώ και αιώνες να της επιβληθούν. Ο Ζελένσκι ηγείται μιας ετερογενούς πληθυσμιακής ομάδας, η οποία αποτελείται από τους απογόνους των πρώην κατακτητών της Ουκρανίας, τους Πολωνολιθουανούς, τους Γερμανούς και τους Τατάρους. Η πληθυσμιακή αυτή ομάδα τάσσεται εναντίον της Ρωσίας και υπέρ της Δύσης ανέκαθεν, γι’ αυτό και η Δύση τους στηρίζει έμπρακτα. Η Ρωσία και ο Πούτιν το γνωρίζουν πολύ καλά αυτό και για τον λόγο αυτό αντέδρασαν, όπως αντέδρασαν. Είναι αδιανόητο για τους Ρώσους να υπάρχουν χωρίς να κατέχουν αυτές τις περιοχές. Η καρδιά και το πνεύμα του ρωσικού έθνους χτυπάνε στα εδάφη αυτά. Το «είναι» της Ρωσίας έχει ταυτιστεί με την Ουκρανία σχεδόν εδώ και 13 αιώνες. Συνεπώς, η σπουδαιότητα της Ουκρανίας για τη Ρωσία είναι ανεκτίμητη και γι’ αυτό τον λόγο θα πράξει τα πάντα για να παραμείνει στην κατοχή της. Το ίδιο θα έπραττε και η Δύση, αν βρισκόταν σε παρόμοια θέση. Η τελευταία φορά που η Δύση βρέθηκε σε ανάλογη θέση τοποθετείται πίσω στο έτος 732 μ.Χ. Τότε ο Φράγκος στρατηγός Κάρολος Μαρτέλος έθετε τέρμα στα επεκτατικά σχέδια των Αράβων συντρίβοντάς τους στη μάχη του Πουατιέ. Από τότε έως σήμερα η Δύση βρίσκεται σε φάση «επίθεσης».

 

 

Ιστορικός Λέκκας Σωτήριος

---

¹  το άρθρο «ΤΟ ΟΥΚΡΑΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΑΣΗ»»

²  Ο όρος Βυζαντινός είναι μεταγενέστερος. Η εν λόγω αυτοκρατορία ονομαζόταν Ρωμαϊκή και οι κάτοικοί της ονόμαζαν τους εαυτούς τους Ρωμαίους αντίστοιχα. Ο όρος επινοήθηκε αργότερα από τον Γερμανό Ιερώνυμο Βολφ στα μέσα του 16ου αιώνα μ.Χ. και σιγά-σιγά επικράτησε.

ΤΟ ΟΥΚΡΑΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΑΣΗ

Η Ρωσική σημαία πηγή wikipedia


Vs

Η Αμερικανική σημαία πηγή wikipedia

ΤΟ ΟΥΚΡΑΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΑΣΗ

 

Το ουκρανικό ζήτημα δεν πρέπει να αντιμετωπιστεί ως ένα μεμονωμένο πολιτικό ζήτημα, αλλά ως ένα κομμάτι του παζλ μεταξύ της σύγκρουσης της Δύσης και της Ρωσίας για την παγκόσμια κυριαρχία. Η σύγκρουση αυτή ξεκινάει από τα τέλη του Ψυχρού Πόλεμου (1989-1991). Η τότε παραπαίουσα Σοβιετική Ένωση είχε αναπτύξει διπλωματικές επαφές με την Αμερική και την Ευρώπη για το μέλλον των περιοχών που είχε κυριεύσει στην Ανατολική Ευρώπη μετά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και δεν ανήκαν νωρίτερα στον κρατικό κορμό της. Οι περιοχές αυτές ήταν οι κάτωθι χώρες: Λιθουανία, Εσθονία, Λετονία, Πολωνία, Α. Γερμανία, Τσεχοσλοβακία, Ουκρανία, Λευκορωσία, Ρουμανία, Μολδαβία, Γεωργία, Ουγγαρία κλπ. Στις επαφές αυτές που είχε η Σοβιετική Ένωση με τη Δύση κυριάρχησε τότε το θέμα των δύο Γερμανιών και αποφασίστηκε: η μεν Σοβιετική Ένωση να επιτρέψει στην Ανατολική Γερμανία να ενωθεί με τη Δυτική Γερμανία ειρηνικά, η δε Δύση να δεσμευτεί να μην επεκταθεί στις παραπάνω περιοχές είτε άμεσα είτε έμμεσα. Αυτό έχει καταγραφεί και επίσημα στις συζητήσεις μεταξύ του τότε Γενικού Γραμματέα της ΕΣΣΔ Μιχαήλ Γκορμπατσόφ και του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζέιμς Μπέικερ το 1990 στη Μόσχα, ο οποίος είχε δηλώσει ότι «there would be no extension of forces of NATO one inch to the East». Βέβαια, η προφορική αυτή δέσμευση δεν καταγράφηκε γραπτώς και γι’ αυτό οι Δυτικοί, όπως φάνηκε σχεδόν αμέσως, δεν τήρησαν τον λόγο τους προς την ΕΣΣΔ. Η Αμερική και η Ευρώπη μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ στις 26/12/1991 θα νιώσουν εντελώς ελεύθερες για να επεκτείνουν την επιρροή τους στην Ανατολική Ευρώπη. Η Αμερική αφενός θα φροντίσει να εντάξει στο ΝΑΤΟ πολλές χώρες από τις προαναφερθείσες και η Ευρωπαϊκή Ένωση αφετέρου θα πράξει το ίδιο. Συγκεκριμένα, στο ΝΑΤΟ προσχώρησαν οι: Πολωνία (1999), Ουγγαρία (1999), Τσεχία (1999), Σλοβακία (2004), Λετονία (2004), Λιθουανία (2004), Εσθονία (2004) και Βουλγαρία (2004). Στην Ευρωπαϊκή Ένωση προσχώρησαν οι: Λιθουανία (2004), Εσθονία (2004), Λετονία (2004), Τσεχία (2004), Σλοβακία (2004), Πολωνία (2004), Ουγγαρία (2004), Βουλγαρία (2007) και Ρουμανία (2007).

Η διάδοχος της ΕΣΣΔ ήταν η Ρωσία του Γιέλτσιν. Η εν λόγω Ρωσία, αν και παρέμενε το μεγαλύτερο σε έκταση κράτος στον κόσμο και η μεγαλύτερη πυρηνική δύναμη, είχε απολέσει μεγάλο μέρος των εδαφών της ( Λιθουανία, Εσθονία, Λετονία, Λευκορωσία, Καζακστάν, Κιργιστάν, Ουζμπεκιστάν, Τουρκμενιστάν, Τατζικιστάν, Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Γεωργία, Ουκρανία) και μεγάλο μέρος του κύρους της και της ισχύος της. Η Δύση δρούσε χωρίς κανέναν περιορισμό στην Ανατολική Ευρώπη για ένα διάστημα σχεδόν δεκαπέντε ετών. Η Ρωσία του Γιέλτσιν εξελίχθηκε σε ένα κράτος που η κεντρική εξουσία ήταν διεφθαρμένη, οι Ρώσοι ολιγάρχες δρούσαν κατά το δοκούν εις βάρος του ρωσικού λαού και η διείσδυση των Δυτικών στη ρωσική οικονομία γινόταν ελεύθερα χωρίς κανέναν έλεγχο. Επίσης, η Ρωσία το ίδιο διάστημα αντιμετώπιζε σοβαρό πρόβλημα στον Καύκασο με τους Τσετσένους, οι οποίοι αμφισβητούσαν ανοιχτά πλέον την εξουσία της στην περιοχή. Εν ολίγοις, η Ρωσία του Γιέλτσιν ήταν ένα κράτος ένα βήμα πριν τη διάλυση, αφού οικονομικά, πολιτικά και στρατιωτικά όδευε από το κακό στο χειρότερο. Ο διάδοχος του Γιέλτσιν, ο Πούτιν (1999 ως σήμερα), τα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησής του (1999-2005) αναλώθηκε στην εσωτερική αναδιοργάνωση της Ρωσίας και γι’ αυτό δεν ήρθε σε ρήξη με τη Δύση, την οποία άφηνε να επεκτείνεται στην Ανατολική Ευρώπη. Ο Πούτιν κινήθηκε δυναμικά για να ανασυστήσει την ισχύ της Ρωσίας. Ειδικότερα, για να ανορθώσει την οικονομία της Ρωσίας έδωσε μεγάλο βάρος: 1) στην εκμετάλλευση των σχεδόν απεριόριστων φυσικών πόρων της χώρας του, 2) στην ανάπτυξη του αγροτικού τομέα και 3) στην ανάπτυξη της πολεμικής βιομηχανίας. Ο Ρώσος Πρόεδρος φρόντισε όλοι οι φυσικοί πόροι της πατρίδας του (πετρέλαιο,φυσικό αέριο κλπ) να περάσουν στα χέρια του δημοσίου (η Γκαζπρομ είναι εταιρεία που ανήκει στο ρωσικό κράτος), το οποίο μέσα από τις διακρατικές συμφωνίες που συνήπτε κέρδιζε και κερδίζει τεράστια έσοδα. Η αγροτική παραγωγή αυξήθηκε και οι εξαγωγές των ρωσικών προϊόντων σε τρίτες χώρες έφεραν στον αγροτικό τομέα της Ρωσίας εξίσου πολλά κέρδη. Κορωνίδα της αγροτικής βιομηχανίας της Ρωσίας είναι η βιομηχανία λιπασμάτων και ζωοτροφών. Τέλος, η πολεμική βιομηχανία της Ρωσίας ανταγωνίζεται αυτή των ΗΠΑ επί ίσοις όροις εδώ και 17 χρόνια. Για τη διαφθορά της κεντρικής εξουσίας και την ισχύ των Ρώσων ολιγαρχών ο Πούτιν υιοθέτησε ένα προσωποκεντρικό σύστημα εξουσίας, το οποίο του επέτρεψε να κυριαρχήσει ολοκληρωτικά στην πολιτική σκηνή της Ρωσίας. Ο Ρώσος Πρόεδρος μέσα από νομοσχέδια που πέρασε από τη Δούμα κατάφερε να συγκεντρώσει στο πρόσωπό του ένα ευρύ φάσμα εξουσιών, κάτι που του επιτρέπει να ελέγχει τον κρατικό μηχανισμό σε μεγάλο βαθμό και να περιορίσει την ισχύ των ολιγαρχών (παράδειγμα της ισχύος αυτής είναι και η σύγκρουση του Αμπράμοβιτς με τον Πούτιν). Τέλος, σχετικά με τη στρατιωτική αναγέννηση της Ρωσίας ο Πούτιν φρόντισε να προωθήσει στη διοίκηση του στρατού αξιωματικούς με νέες αντιλήψεις για τις σύγχρονες ανάγκες του στρατεύματος και του σύγχρονου πολέμου και να επενδύσει πολλά χρήματα του κρατικού προϋπολογισμού στην πολεμική βιομηχανία. Έτσι, μέσα σε ένα διάστημα έξι ετών κατάφερε να αναγεννήσει τη Ρωσία.

Η Αμερική μετά το 2005 διαπιστώνοντας την επανεμφάνιση της Ρωσίας στην παγκόσμια πολιτική σκηνή υιοθέτησε εκ νέου μία επιθετική πολιτική εναντίον της Ρωσίας. Ο Πρόεδρος Μπους (2000-2008) εισήγαγε την περίοδο αυτή την πολιτική της αντιπυραυλικής ασπίδας στην Ευρώπη για να προστατεύσει, όπως ισχυριζόταν, τους Ευρωπαίους συμμάχους του από τη Ρωσική επεκτατικότητα. Μία επεκτατικότητα που δεν είχε και δεν έχει εκφραστεί ακόμη. Το σχέδιο Μπους προέβλεπε την εγκατάσταση πυραύλων στην Πολωνία, την Τσεχία και στις Βαλτικές χώρες. Η Ρωσία και ο Πούτιν για πρώτη φορά μετά το 1991 στάθηκαν απέναντι στην Αμερική και απαίτησαν από τον Αμερικανό Πρόεδρο να ακυρώσει το παρόν σχέδιο. Η σύγκρουση Ρωσίας-Αμερικής δεν σταμάτησε εκεί όμως. Η Αμερική συνέχισε τα εχθρικά σχέδια εναντίον της Ρωσίας επιθυμώντας να εντάξει στο ΝΑΤΟ την Ουκρανία και τη Γεωργία επί Προεδρίας Ομπάμα (2008-2016). Οι δύο αυτές χώρες παραδοσιακά ανήκαν στη ρωσική σφαίρα επιρροής. Η Αμερική για να το καταφέρει αυτό ανέτρεψε στην Ουκρανία τη νόμιμη κυβέρνηση του Γιανουκόβιτς με «αυθόρμητη» λαϊκή επανάσταση(2013) γνωστή και ως επανάσταση Euromaiden, ενώ στη Γεωργία προώθησε για πρωθυπουργό ένα δικό της παιδί, τον Σαακασβίλι. Η Ρωσία αντέδρασε σ’ αυτά τα αμερικανικά σχέδια άμεσα. Συγκεκριμένα, αν και άφησε τους επαναστάτες της Euromaiden, να αναλάβουν τη διακυβέρνηση της Ουκρανίας, στήριξε τη ρωσική αντιπολίτευση, ενώ ενίσχυσε την παρουσία της στην περιοχή στρατιωτικά. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Ρωσία διέθετε στην Ταυρίδα βάσεις για τον στόλο της ανέκαθεν. Έτσι, η Ρωσία προχώρησε στην ενσωμάτωση της Ταυρίδας στον κρατικό κορμό της. Ο Γιανουκόβιτς ανατράπηκε από τους φιλοδυτικούς γιατί προσπάθησε να διακόψει τις διεργασίες της χώρας του να ενωθεί με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Αμερική παρά τις αντιδράσεις της Μόσχας συνέχισε να απεργάζεται σχέδια εναντίον της Ρωσίας στην περιοχή. Ο αντικειμενικός σκοπός της ήταν και είναι η οριστική προσέλκυση της Ουκρανίας στο αμερικανικό άρμα επιρροής. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο δρα μέχρι και σήμερα η Αμερική. Ειδικότερα, γνωρίζει την πληθυσμιακή σύσταση της Ουκρανίας, βάσει της οποίας θεωρεί ότι θα ευοδωθούν να σχέδιά της. Η Ουκρανία ως χώρα χωρίζεται πληθυσμιακά σε δύο μεγάλες ομάδες τους Ρώσους και τους πρώην κατακτητές της. Οι Ρώσοι ζουν κυρίως στην Ανατολική Ουκρανία και οι πρώην κατακτητές κυρίως στη Δυτική. Ο πληθυσμός των πρώην κατακτητών αποτελείται από τους απογόνους των Πολωνολιθουανών, Τευτόνων και Τατάρων (και είναι φιλοδυτικοί). Την ίδια πληθυσμιακή ομάδα είχε προσεταιριστεί στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και ο Χίτλερ εναντίον της ΕΣΣΔ. Έτσι, η Αμερική και η Δύση εργαλειοποιώντας την παραπάνω ετερογενή πληθυσμιακή ομάδα ελπίζει να φέρει προς το μέρος της την Ουκρανία. Η κατάσταση στην Ουκρανία θα ξεφύγει από το ειρηνικό πλαίσιο από το 2013 όπου και μαίνεται εμφύλιος μεταξύ των Ρώσων Ουκρανών και των φιλοδυτικών Ουκρανών. Υπήρξαν προσπάθειες εξεύρεσης ειρηνικής λύσης μέσω των συνθηκών του Μινσκ (2014 και 2015), οι οποίες δεν τηρήθηκαν από το επίσημο ουκρανικό κράτος (το οποίο από το 2013 ελέγχουν οι φιλοδυτικοί). Οι συνθήκες του Μινσκ προέβλεπαν ουσιαστικά την προστασία της ρωσικής μειονότητας από τις αυθαιρεσίες των ουκρανικών αρχών και την ουδετερότητα της χώρας στους διεθνείς οργανισμούς. Οι φιλοδυτικοί Ουκρανοί συνειδητοποίησαν ότι δεν ήταν σε θέση να επιβάλουν στη ρωσική πλευρά τις επιθυμίες τους και γι’ αυτό στράφηκαν για βοήθεια στη Δύση-Αμερική, η οποία για να υλοποιηθεί πρέπει η Ουκρανία να εισέλθει στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πράγμα το οποίο αποτελεί κόκκινη γραμμή για την ρωσική πλευρά. Στην περίπτωση της Γεωργίας ο Πούτιν με πρόσχημα την καταπίεση που ασκούσε το καθεστώς Σαακασβίλι στη ρωσική μειονότητα της Οσετίας εισέβαλε τον Αύγουστο 2008 στη Γεωργία και μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα τα ρωσικά στρατεύματα έφτασαν στα πρόθυρα της Τιφλίδας. Η νίκη του Πούτιν οδήγησε τον Σαακασβίλι εκτός από τη συνθήκη των έξι σημείων, να ξεχάσει την είσοδο της χώρας του στο ΝΑΤΟ.

Η τωρινή κατάσταση μεταξύ Ρωσίας-Αμερικής θυμίζει σε μεγάλο βαθμό την ψυχροπολεμική σύγκρουση των δύο χωρών το διάστημα 1958-1962, όταν η ΕΣΣΔ τότε δέχτηκε να αποσύρει τις πυρηνικές κεφαλές από την Κούβα με αντάλλαγμα η Αμερική να μην επιχειρήσει εκ νέου ανατροπή του καθεστώτος του Φιντέλ Κάστρο, ο οποίος το 1959 είχε διώξει τον αμερικανόφιλο δικτάτορα Μπατίστα. Ο Κέννεντυ απέτυχε να ανατρέψει τον Φιντέλ τον Απρίλιο 1961. Η Αμερική εκπαίδευσε και έστειλε στον κόλπο των Χοίρων στρατό από Κουβανούς εξόριστους, αλλά η εν λόγω στρατιά ηττήθηκε από τον στρατό του Κάστρο σε διάστημα τριών ημερών. Επίσης, πρέπει να επισημανθεί και η προπαγάνδα που έχει αναπτυχθεί σήμερα από τις δύο υπερδυνάμεις. Η Αμερική και κατ’ επέκτασιν η Δύση υποστηρίζει ότι το κάθε κράτος έχει δικαίωμα να πράττει και να εργάζεται για τα συμφέροντά του, οπότε η Ουκρανία έχει κάθε δικαίωμα να επιθυμεί να εισέλθει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο ΝΑΤΟ. Η Ρωσία δεν έχει δικαίωμα να επεμβαίνει σε «ξένα» χωράφια. Φυσικά, η ίδια η Αμερική αρνείται αυτό το δικαίωμα στα νησιά του Σολομώντα, τα οποία ζητούν τη στρατιωτική συνεργασία της Κίνας. Η Κίνα σήμερα είναι στρατηγικός σύμμαχος της Ρωσίας. Η Αμερική απειλή με πόλεμο το νησιωτικό αυτό κράτος σε περίπτωση που προχωρήσει στην υλοποίηση της εν λόγω συνεργασίας με την Κίνα. Παρατηρούμε εν ολίγοις ότι η Αμερική θεωρεί δίκαιο ότι εξυπηρετεί τα συμφέροντά της και μόνο! Η Ρωσία από την πλευρά της υποστηρίζει ότι η Ουκρανία ανήκει στη δική της σφαίρα επιρροής και ότι η ηγεσία της είναι αμερικανοκινούμενη και εξυπηρετεί τα αμερικανικά συμφέροντα. Η Αμερική επιδιώκει να κλείσει την έξοδο της Ρωσίας στον Εύξεινο Πόντο, κάτι που έχει πετύχει με μεγάλο κόπο από την εποχή του Μεγάλου Πέτρου. Πίσω από τα τις ουκρανικές επιδιώξεις κρύβονται τα αμερικανικά συμφέροντα. Επιπλέον, σε όλους τους διεθνείς οργανισμούς κάνει λόγο για αμερικανική επιθετικότητα και ότι κανείς δεν κινδυνεύει από τη Ρωσία. Η Ρωσία του Πούτιν, με εξαίρεση τη Γεωργία και τώρα την Ουκρανία, δεν έχει επέμβει σε τρίτες χώρες. Αντιθέτως, η Δύση έχει επέμβει μόνο τα τελευταία χρόνια είτε άμεσα είτε έμμεσα σε πολλές χώρες, όπως Σερβία, Αφγανιστάν, Ιράκ κλπ. Ο Πούτιν και η Ρωσία θεωρούν ότι απειλούνται από την Αμερική, γι’ αυτό και υπάρχει αυτή η αντίδραση από την πλευρά τους.

Η πραγματική αιτία της σύγκρουσης των δύο δυνάμεων, είναι η αναγέννηση της Ρωσίας και η διεκδίκηση όσων είχε εγκαταλείψει ο Γιέλτσιν από μέρους της Ρωσίας. Η Αμερική ήταν αυτή που κέρδιζε ως τώρα από την απουσία της Ρωσίας στο διεθνές πολιτικό γίγνεσθαι. Όσο η Ρωσία ήταν ένα κράτος χωρίς πραγματική ισχύ και αφερέγγυο (=η Ρωσία του Γιέλτσιν) η Δύση την «αγκάλιαζε» και δεν είχε να της προσάψει κάτι. Μάλιστα, θεωρούσε το καθεστώς Γιέλτσιν ως πραγματική Δημοκρατία. Όταν, όμως, η Ρωσία επανήλθε δυναμικά στην παγκόσμια πολιτική σκηνή, τότε άλλαξε στάση και η Δύση απέναντί της. Ο Πούτιν για τη Δύση θεωρείται τύραννος και η Ρωσία κίνδυνος για την παγκόσμια ειρήνη. Αν ο Θουκυδίδης ζούσε σήμερα, θα θεωρούσε ως αιτία της σύγκρουσης αυτής την αναγέννηση της Ρωσίας και την διεκδίκηση της παγκόσμιας κυριαρχίας από τη Δύση-Αμερική. Την ίδια αιτία είχε εντοπίσει για τον Πελοποννησιακό πόλεμο μεταξύ της Σπάρτης και της Αθήνας. Η Αθήνα στην αρχαιότητα είχε εμφανιστεί ως η νέα δύναμη που απειλούσε την πρωτοκαθεδρία της Σπάρτης στον ελληνικό κόσμο.

 

Ιστορικός Λέκκας Σωτήριος

 

ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΓΓΥΣ ΑΝΑΤΟΛΗ

    Η πολιτική των Μεγάλων Δυνάμεων στην εποχή μας δεν άλλαξε καθόλου σε σχέση με πριν διακόσια χρόνια. Ο χάρτης της περιοχής ναι μεν άλλαξε κατά πολύ, μιας και τότε υπήρχε η Οθωμανική αυτοκρατορία που καταλάμβανε όλη την περιοχή και σήμερα δεν υπάρχει, η πολιτική τους δε δεν άλλαξε καθόλου ως προς τα γεωπολιτικά συμφέροντα. Οι Μεγάλες Δυνάμεις τότε ήταν οι Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία, η Αυστροουγγαρία και η Ρωσία. Η Γερμανία προστέθηκε στις παραπάνω χώρες μετά τη νίκη της στο Γαλλοπρωσικό πόλεμο του 1870-1871. Σήμερα, οι Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής είναι οι Μεγάλοι Βρετανία, η Γαλλία, η Γερμανία, η ΗΠΑ και η Ρωσία. Η Αυστροουγγαρία έπαψε να υπάρχει ήδη από το 1918, από τη λήξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Θα επισημάνω την εξωτερική πολιτική της κάθε δύναμης ξεχωριστά τότε και τώρα για να γίνει εμφανής μέσα από τη σύγκριση ότι η εξωτερική τους πολτική δεν άλλαξε καθόλου ως προς τα βασικά τους χαρακτηριστικά.

 

ΤΟΤΕ:

 

Μεγάλη Βρετανία: η Μ.Β τότε επεδίωκε να έχει τον έλεγχο των θαλασσών, γιατί ήταν ναυτική δύναμη και θαλάσσια χώρα. Η οικονομία της Μ.Β εκτός από τη βιομηχανία βασιζόταν στο εμπόριο, το οποίο διεξάγονταν κυρίως από τη θάλασσα.Οι εμπορικοί δρόμοι που την ενδιέφεραν να είναι πάντα ανοιχτοί για αυτή ήταν οι παρακάτω 1) από και προς την Ινδία, 2) από και προς την Κίνα, 3) από και προς την Αμερική. Οι δύο πρώτοι περνούν και από την Ανατολική Μεσόγειο. Επίσης, ήθελε να είναι οι παραπάνω δρόμοι ανοιχτοί γιατί διέθετε πολλές αποικίες από τις οποίες εξασφάλιζε τις απαραίτητες πρώτες ύλες για τη βιομηχανία της. Συνεπώς η εν λόγω χώρα επεδίωκε πάντα να είναι η ισχυρότερη στη θάλασσα και για αυτό δεν έβλεπε ποτέ με καλό μάτι όποιον/α χώρα αποκτούσε ισχύ στη θάλασσα. Οι μόνες χώρες την εποχή εκείνη που είχαν ισχυρή ναυτική παρουσία στον κόσμο ήταν η Γαλλία, η Ρωσία και η Αίγυπτος του Μωχάμετ Άλη. Η Γαλλία μετά την ήττα στο Τραφάλγκαρ το 1805 και την οριστική πτώση του Ναπολέοντα το 1815 μετά την ήττα του στο Βατερλώ έπαψε να είναι σοβαρός αντίπαλος στη θάλασσα για την Μ.Β , ενώ περιορίστηκε η ισχύς της και στη στεριά. Η Αίγυπτος του Μωχάμετ Άλη απέκτησε στη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου ισχυρή ναυτική παρουσία και θα μπορούσε να γίνει μια σοβαρή απειλή για τα συμφέροντα της Μ.Β στην περιοχή. Επομένως, η δυνητική αυτή απειλή έπρεπε να τερματιστεί πριν ξεφύγει από τον έλεγχο η κατάσταση και η ευκαιρία δόθηκε για να συμβεί αυτό στο Ναυαρίνο το 1827. Βέβαια, αυτή η ναυμαχία εξασφάλισε τη δημιουργία του ελληνικού κράτους. Οι Έλληνες βρισκόταν από τον Φεβρουάριο του 1821 σε πόλεμο με την Οθωμανική αυτοκρατορία. Η Αίγυπτος μετά τη ναυμαχία του Ναυαρίνου έπαψε να αποτελεί απειλή για τα Βρετανικά συμφέροντα. Η μόνη απειλή παρέμενε η Ρωσία. Η Ρωσία εκτός από ισχυρό στόλο διέθετε στην περιοχή και ένα ισχυρό πολιτισμικό "όπλο", το οποίο έλειπε από την φαρέτρα της Μ.Β. Το "όπλο" αυτό ήταν η Ορθοδοξία. Η Ρωσία όντας Ορθόδοξη χώρα εμφανιζόταν ως η προστάτιδα των ορθόδοξων χριστιανών που ζούσαν στην Οθωμανική αυτοκρατορία, η οποία βρισκόταν σε παρακμή και ήταν θέμα χρόνου να καταρεύσει. Επομένως, η Μ.Β φοβόταν ότι η Ρωσία έχοντας και ισχυρό στόλο, αλλά και τον έλεγχο των ορθοδόξων κατοίκων της περιοχής θα γινόταν κύριος της Ανατολικής Μεσογείου και κατ'  επέκτασιν θα έκλειναν οι εμπορικοί δρόμοι από και προς την Ινδία και την Κίνα, κάτι που θα σήμαινε μεγάλη οικονομική καταστροφή για αυτή. Έτσι, η Μ.Β για να αποφύγει αυτό το σενάριο δεν επιθυμούσε τη διάλυση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας,την οποία στήριζε στα διπλωματικά φόρουμ εναντίον της Ρωσίας. Η Μ.Β τους Ορθόδοξους πληθυσμούς τους έβλεπε με καχυποψία, γιατί τους θεωρουσε εντολοδόχους της Ρωσίας στην περιοχή. Παρόλα αυτά,όντας χριστιανική χώρα κι αυτή δεν μπορουσε να επιθυμεί την εξαφάνιση των χριστιανών της περιοχής. Συνεπώς, η Μ.Β επεδίωκε οι χριστιανι της περιοχής να μην αποκτήσουν ποτέ τον πλήρη έλεγχο της. Ο μόνος τρόπος για να επιτευχθεί αυτό ήταν να υφίσταται στην περιοχή η Οθωμανική αυτοκρατορία σε μία μέση κατάσταση ( ούτε πολλή δυνατή, ούτε πολλή αδύναμη). Η Οθωμανική αυτοκρατορία θα έπαιζε τον ρόλο του ανασχετή της Ρωσικής δύναμης στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Εγγύς Ανατολή.

Γαλλία: η Γαλλία την εποχή εκείνη μόλις είχε χάσει την παντοδυναμία της, καθώς ο Μέγας Ναπολέων ηττήθηκε οριστικά στο Βατερλώ το 1815. Η Γαλλία μετά την ήττα αυτή δεν θα ξανά γίνει ποτέ η κοσμοκράτειρα που ήταν. Η ισχύς της περιορίστηκε σημαντικά, αλλά δεν έπαψε να είναι σημαντική. Η Γαλλία αξίωνε να έχει πρόσβαση στην περιοχή, γιατί είχε μεγάλα οικονομικά συμφέροντα. Η Γαλλία είχε αναπτύξει διπλωματικές και εμπορικές σχέσεις με την Οθωμανική αυτοκρατορία ήδη από το 1535, καθώς ήταν η πρώτη χώρα που συνήψε διμερείς σχέσεις μαζί της. Η σύναψη οικονομικών σχέσεων της Γαλλίας με την Οθωμανική αυτοκρατορία έγινε με τις διομολογήσεις. Η Γαλλία μέσα από αυτές αποκτούσε προνόμια στην περιοχή, ώστε να μπορεί να δραστηριοποιείται εμπορικά απρόσκοπτα στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Οι Γάλλοι έμποροι δραστηριοποιούνταν κυρίως στην περιοχή της Αλεξανδρέττας, της Αντιόχειας και της Φοινίκης ( δηλαδή σημερινό Λίβανο). Οι κάτοικοι που ήταν φύσει φιλικά προσκέιμενοι στους Γάλλους ήταν οι Αρμένιοι. Οι Αρμένιοι δεν ξεχνούσαν ότι επί των Σταυροφορικών κράτων είχα έρθει σε επαφή με τους Φράγκους ( τους Γάλλους με το Μεσαιωνικό τους όνομα) και οι σχέσεις μεταξύ τους ήταν σε πάρα πολύ καλό επίπεδο.  Οι Γάλλοι έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους Αρμένιους, τους οποίους πολλάκις προστάτευαν από τις μουσουλμανικές αυθαιρεσίες. Συνεπώς, η Γαλλία δεν είχε πρόβλημα αν θα κατέρρε η Οθωμανική αυτοκρατορία. Αρκεί αυτός που θα την διαδέχονταν να μην της στερούσε τις περιοχές που προαναφέρθηκαν, γιατί σε αυτές είχε αναπτύξει ζωτικά οικονομικά συμφέροντα. 

Αυστροουγγαρία: η Αυστροουγγαρία δεν διέθετε ποτέ ισχυρό στόλο, αλλά διέθετε ισχυρό στρατό. Επίσης, δεν διέθετε καμία αποικία. Η Αυστροουγγαρία ήταν εν ολίγοις χερσαία δύναμη.  Όντας χερσαία δύναμη ήταν αντίθετη πολιτικά πάντα απέναντι στην Αγγλία, που ηταν θαλάσσια δύναμη.Το εμπόριο της αναπτύσσονταν κυρίως μέσω στεριάς. Την εποχή εκείνη το χερσαίο εμπόριο γινόταν μέσω του σιδηροδρόμου, για αυτό η εν λόγω χώρα είχε αναπτύξει σύγχρονο και μεγάλο για την εποχή σιδηροδρομικό δίκτυο. Οι πρώτες ύλες που της ήταν απαραίτητες για τη βιομηχανία της έφταναν στα εργοστάσια της κυρίως μέσω της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Συνεπώς, οι εμπορικοί και οι οικονομικοί δεσμοί των δύο χωρών ήταν στενοί. Η Αυστροουγγαρία είχε συμφέρον να έχει ως γείτονα της μία παρακμάζουσα Οθωμανική αυτοκρατορία, γιατί δεν κινδύνευε. Η Οθωμανική αυτοκρατορία δεν θύμιζε σε τίποτα την αυτοκρατορία που πολιόρκησε τη Βιέννη δύο φορές. Την ανάμιξη της Ρωσίας στην Ανατολική Μεσόγειο την έβλεπε με καχυποψία, για δύο λόγους: 1) αν η ισχυρή Ρωσία κατάφερνε και αντικαθιστούσε την Οθωμανική αυτοκρατορία στην περιοχή αυτή θα αντιμετώπιζε οικονομικό πρόβλημα αφού θα έπαυαν να υφίστανται οι μέχρι εκείνη τη στιγμή οικονομικές σχέσεις με την Οθωμανική αυτορατορία και 2) η Αυστροουγγαρία είχε ως κατοίκους της πολλούς σλάβικους πληθυσμούς, οι οποίοι ένιωθαν κοντά με τους ομοαίματους Σλάβους Ρώσους. Έτσι, η Αυστροουγγαρία ήταν αρνητική προς τους Ρώσους, αλλά και τους πληθυσμούς που ήταν πολιτισμικά και "αιματολογικά" κόντα τους. Η πολιτική που ακολουθούσαν στην περιοχή ήταν αντιρωσική και "αντισλαβική" και αντιορθόδοξη. Στήριζαν σχεδόν πάντα την Οθωμανική αυτορατορία απέναντι στους Ρώσους. Τέλος, η Αυστροουγγαρία απέναντι προς τους Σλάβους και τους Έλληνες κατοίκους της Οθωμανικής αυτοκρατορίας ήταν σχεδόν πάντα αρνητική και καχύποπτη, τους θεωρούσε κι αυτή όπως η ΜΒ.  εντολοδόχους των Ρώσων.

Ρωσία: η Ρωσία ήταν μαζί με την Αγγλία την εποχή αυτή οι υπερδυνάμεις. Η Ρωσία και η Αγγλία ήταν οι μεγάλες κερδισμένες από τους τους Ναπολεόντειους πολέμους. Η Ρωσία ως χώρα είχε ισχυρή αγροτική οικονομία, πλούσιο εμπόριο, αλλά λίγες βιομηχανικές μονάδες. Επίσης, διέθετε τεράστιο ανθρώπινο δυναμικό, αφού ήταν η πολυπληθέστερη χώρα της Ευρώπης. Η Τσαρική Ρωσία διέθετε ισχυρό στρατό και στόλο, οπότε δεν ήταν ούτε ναυτική χώρα μόνο, όπως η Μ.Β, ούτε χερσαία χώρα μόνο, όπως η Αυστροουγγαρία. Επιπλέον η χώρα της εκτείνονταν και στην Ευρώπη και στην Ασία, οπότε είχε τη δυνατότητα να εμπορεύεται μόνη της χωρίς περιορσιμούς και με την Ευρωπαϊκή αγορά και με την Ασιατική. Τέλος, από την εποχή του Μεγάλου Πέτρου, όταν και έγινε μία εκ των Μεγάλων Δυνάμεων, υιοθέτησε για τον εαυτό της τον ρόλο του προστάτη των χριστιανών της Οθωμανικης αυτοκρατορίας. Οι χριστιανικοί πληθυσμοί της Οθωμανικής αυτοκρατορίας ως επι των πλείστων ήταν ορθόδοξοι- εξαίρεση ήταν οι Αρμένιοι που κατοικούσαν στην περιοχή από τον Καύκασο ως την Κιλικία και την Αντιόχεια, οι οποίοι ήταν μονοφυσίτες. Οι εν λόγω πληθυσμοί έβλεπαν καλό μάτι την στάση της Ρωσίας στο ζήτημα αυτό, γιατί ένιωθαν ότι κάποιος ενδιαφερόταν για αυτούς, ώστε να τυγχάνουν προστασίας από τις τουρκικές αυθαιρεσίες. Επίσης, η Ρωσία κατέχοντας την Ταυρίδα (σημερινή Κριμαία) και διαθέτοντας, όπως προαναφέρθηκε, ισχυρό στόλο επεδίωκε να έχει πρόσβαση στη Μεσόγειο, ώστε να μπορεί να δραστηριοποιηθεί εμπορικά με τις εξίσου σημαντικές αγορές των περιοχών της Μεσογείου ( Ισπανίας, Γαλλίας, Ιταλίας, Β. Αφρική κλπ) και κατ' επέκτασιν να αποκτήσει πρόσβαση και στον δρόμο προς τις Ινδίες, ο οποίος ήταν ιδιαίτερα κερδοφόρος. Αντίπαλοι της σε αυτό το κομμάτι ήταν η Μ.Β η οποία είχε το μονοπώλιο της εκμετάλλευσης του δρόμου των Ινδιών την εποχή εκείνη, η Οθωμανική αυτοκρατορία γιατί αυτή καταλάμβανε όλη την περιοχή αυτή και η Αυστροουγγαρία, η οποία όπως προαναφέρθηκε επιθυμούσε να έχει ως γείτονα την παρακμασμένη Οθωμανική αυτοκρατορία, παρά την ισχυρή Ρωσία ή κάποιον εντολοδόχο της.

Γερμανία: η Γερμανία εμφανίστηκε ως πολιτικός παράγων το 1866, όταν νίκησε τους Αυστριακούς στον Αυστροπρωσσικό πόλεμο. Όμως, Μεγάλη Δύναμη αναδείχτηκε μετά τη νίκη της το 1870-1871 στον Γαλλοπρωσσικό πόλεμο. Η Γερμανία είχε ισχυρή βιομηχνική οικονομία, ισχυρό στρατό,μικρό αλλά ικανό στόλο και λίγες αποικίες ( πχ την Τανζανία). Οι χώροι που είχε στη διάθεση της για να δραστηριοποιηθεί οικονομικά και γεωπολιτικά ήταν λίγοι και ένιωθε αδικημένη ( για αυτό το λόγο έγινε κυρίως ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος). Στη Δυτική Ευρώπη δεν μπορούσε να δραστηριοποιηθεί γιατί η Μ.Β και η Γαλλία αποτελούσαν ανυπέρβλητα εμπόδια οικονομικά και στρατιωτικά. Στην Κεντρική Ευρώπη δραστηριοποιούνταν σε συνεργασία με την Αυστροουγγαρία, την οποία υποσκέλισε μετά την νίκη της στον Αυστροπρωσσικό πόλεμο. Στην Ανατολή δεν μπορούσε να δραστηριοποιηθεί λόγω της Ρωσίας, η οποία αν και ηττημένη στον Κριμαϊκό πόλεμο (1854-1856) ήταν ακόμη πανίσχυρη. Η μόνη διέξοδος για τη Γερμανία ήταν η παρακμάζουσα Οθωμανική αυτοκρατορία, η οποία έψαχνε συνέχεια συμμάχους για να αντιμετωπίσει τη συνεχή Ρωσική πίεση, αλλά και το ξήλωμα που γινόταν εις βάρος της από τους Βαλκανικούς λαούς που ξεσηκώνονταν εναντίον της απαιτώντας την ελευθερία τους. Η Γερμανία ήταν πρόθυμη να συνδράμει την Οθωμανική αυτοκρατορία αρκεί εκείνη να της παραχωρούσε εμπορικά και οικονομικά προνόμια. Όντως η Γερμανία μετά το 1880 έγινε η χώρα με τα περισσότερα οικονομικά προνόμια στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Η μεγαλύτερη επένδυση που έκανε η Γερμανία για να ανατπύξει το εμπόριο της, αλλά και να προμηθεύεται εύκολα τις πρώτες ύλες που ήταν απαραίτητες για την βιομηχανία της ήταν η δημιουργία ενός τεράστιου σιδηροδρομικού δικτύου που συνέδεε το Βερολίνο με τη Βαγδάτη. Συνεπώς, η Γερμανία λόγω των σχέσεων που ανέπτυξε με την Οθωμανική αυτοκρατορία ήταν αρνητική σε οτιδήποτε θα της δημιουργούσε πρόβλημα. Οι χριστιανικοί λαοί που ζούσαν εντός της Οθωμανικής αυτοκρατορίας για τους λόγους που προαναφέρθηκαν δημιουργούσαν πολιτική αστάθεια στην Οθωμανική αυτοκρατορία, οπότε ήταν εναντίον τους. Η Γερμνία υποστήριζε αναφανδόν τις τουρκικές θέσεις

Οι χριστιανοί της Οθωμανικής αυτοκρατορίας: οι Έλληνες ζούσαν στη Μακεδονία, τη Θράκη, την Ήπειρο, την Ιωνία, τον Πόντο και την Καππαδοκία. Οι Βούλγαροι στη Δυτική Θράκη, στη Μακεδονία και στη Βουλγαρία. Οι Σέρβοι εκτός από τη Σερβία ζούσαν στο Κοσσυφοπέδιο και στη Παιονία (σημερινά Σκόπια). Οι Αλβανοί ζούσαν εκτός της Αλβανίας στην Ήπειρο, στη Μακεδονία και στο Κοσσυφοπέδιο. Οι Αρμένιοι ζούσαν στην περιοχή νότια του Καυκάσου, στην Κιλικία και την Αντιόχεια. Οι ελληνορθόδοξοι Ασσύριοι ζούσαν στη Συρία με κέντρο τους την Αντιόχεια. Οι Αρμένιοι ήταν χωρισμένοι σε δύο ομάδες. Η πρώτη ομάδα πίστευε ότι η Ρωσία μπορούσε να τους προστατεύσει καλύτερα, οπότε ήταν φιλικά προσκείμενη με τους Ρώσους. Η δεύτερη ομάδα πίστευε ότι η Γαλλία μπορούσε να τους προστατεύσει καλύτερα και ήταν φιλικά προσκείμενοι στους Γάλλους. Οι Αρμένιοι ίδια στάση είχαν κρατήσει και στον Μεσαίωνα επί των Σταυροφοριών όταν είχαν μοιραστεί τότε μεταξύ των Βυζαντινών και των Φράγκων. Οι Έλληνες και οι Αρμένιοι ήταν οι δύο λαοί που δραστηριοποιούνταν ζωηρά στον τομέα του εμπορίου και της βιομηχανίας. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι αυτοί οι δύο κινούσαν την οικονομία της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Οι Οθωμανοί γνωρίζοντας τις επαναστατικές διαθέσεις των παραπάνω λαών πολλές φορές τους αντιμετώπιζαν σφαγές και βιαιοπραγίες. Οι χώρες που πίεζαν τους Οθωμανούς να σταματήσουν τη βάναυσή συμπεριφορά τους εναντίον των χριστιανικών λαών ήταν η Ρωσία, η οποία ήταν ομόδοξη με τους περισσότερους λαούς και η Γαλλία η οποία εμφανιζόταν ως η προστάτιδα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μετά την Γαλλική Επανάσταση. Η Γερμανία ήταν υπέρ των τουρκικών αυθαιρεσιών γιατι ήθελε να απαλλαχθεί από την οικονομική δραστηριότητα των Ελλήνων και των Αρμένιων, αλλά και γιατί τους έβλεπε, όπως προαναφέρθηκε ως εντολοδόχους των Ρώσων.

 

ΣΗΜΕΡΑ:

Μεγάλη Βρετανία: η Μ.Β σήμερα είναι σε μία φάση αναδιοργάνωσης. Συγκεκριμένα, η Μ.Β έχει εξέλθει πρόσφατα από την Ε.Ε, μετά τον πρωθυπουργό Τόνυ Μπλέρ έχει σταματήσει να εμπλέκεται ενεργά σε διάφορες πολεμικές επιχειρήσεις. Επί Μπλέρ είχε συμματάσχει ενεργά στους πολέμους του Αφγανιστάν το 2001 και του Ιράκ του 2003. Σήμερα, έχει αποτραβηχτεί από τις συγκεκριμένες περιοχές και η στρατιωτική της παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο περιορίζεται στις βάσεις που κατέχει στην Κύπρο. Παρόλα αυτά, μαζί με την ΗΠΑ και τη Γαλλία ήταν οι χώρες που δημιούργησαν για τα δικά τους συμφέροντα στην περιοχή την Αραβική Άνοιξη. Η Αραβική Άνοιξη ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2010 στη Τυνησία και επεκτάθηκε σε ολη τη Β. Αφρική, εκτός του Μαρόκου. Η εξέγερση αυτή υποκινήθηκε από πράκτορες των παραπάνω χωρών και είχε ως σκοπό την ανατροπή των ηγετών των χωρών της περιοχής. Οι ηγέτες που ανατράπηκαν ήταν ο Μπενάλι στη Τυνησία, ο Καντάφι στη Λιβύη και ο Μουμπάρακ στην Αίγυπτο. Η Αραβική Άνοιξη προσπάθησε να ρίξει και τον Άσσαντ στη Συρία, αλλά απέτυχε. Οι χώρες αυτές μετά την λήξη της αποικιοκρατίας ( Τυνησία, Συρία, Λιβύη,  Αλγερία ήταν υπό την Γαλλία και η Αίγυπτος ήταν υπό την Μ.Β) για να μπορέσουν να σταθούν ανεξαρτήτως πολιτικά από τη Δύση στράφηκαν για βοήθεια στην Ε.Σ.Σ.Δ και άλλαξαν χέρια. Έτσι από τη δεκαετία του 1960 η περιοχή αυτή περνάει στα χέρια των Ρώσων. Η Αραβική Άνοιξη ήταν η ευκαιρία των Δυτικών να ξανά πάρουν πίσω την περιοχή. Η Σαουδική Αραβία και η Τουρκία ήταν οι χώρες που στήριξαν το εγχείρημα αυτό των Δυτικών. Τελικά, η Δύση δεν πέτυχε να ανακτήσει όλη την περιοχή. Η Γαλλία πέτυχε εν μέρει τον στόχο της, γιατί ανέπτυξε τη πολεμική της αεροπορία (θα δούμε παρακάτω τι έπραξε η Γαλλία). Η αποτυχία αυτή της Αραβικής Άνοιξης έκανε τη Μ.Β να θεωρεί την ύπαρξη της Τουρκίας στην περιοχή ακόμα πιο απαραίτητη, ώστε η Ρωσία να μην γίνει η κύριος κάτοχος της Α. Μεσογείου και την αποκόψει από τον εμπορικό δρόμο προς τις Ινδίες. 

Γαλλία: η Γαλλία είναι η μόνη Ευρωπαϊκή χώρα που δραστηριοποιείται ενεργά στην περιοχή και οικονομικά και στρατιωτικά. Συγκεκριμένα η Γαλλία επί Σαρκοζί "έριξε" τον Μπενάλι και ήταν η κύρια υπεύθυνη χώρα που ανετράπη ο Καντάφι στη Λιβύη, καθώς με τους βομβαρδισμούς που διεξήγε η γαλλική πολεμική αεροπορία εναντίον του Καντάφι μπόρεσαν οι αντάρτες και επικράτησαν εναντίον του τρελού της Μεσογείου (το παρανώμιο του Καντάφι). Βέβαια, το μεγαλύτερο μέρος των Λιβυκών κοιτασμάτων είναι στα χέρια των Γάλλων σήμερα.Η Γαλλία ξανά "πάτησε" στη Β. Αφρική μετά από σχεδόν 60 χρόνια. Επίσης, η Γαλλία έχει συνάψει συμβόλαια στην Ανατολική Μεσόγειο για να εκμεταλλευτεί τα κοιτάσματα που θα βρεθούν στην περιοχή με τις χώρες του EASTMED, δηλαδή με τις Ελλάδα, Κύπρο, Αίγυπτο και Ισραήλ. Η Τουρκία που είναι εκτός του EASTMED προσπαθεί να παρεισφρύσει στην περιοχή και να βάλει χέρι στα κοιτάσματα. Συνεπώς, η Τουρκία δημιουργώντας πρόβλημα στον EASTMED δημιουργεί προβλήματα και στη Γαλλία. Οπότε η Γαλλία είναι αντίπαλος της Τουρκίας γιατί πλήττει τα συμφέροντα της. Επίσης, η Γαλλία είναι εναντίον της Τουρκίας και στο θέμα της Αρμενίας. Ο Μακρόν έχει επικρίνει την ανάμιξη της Τουρκίας στον πόλεμο που λαμβάνει χώρα μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Αρμενίας. Η Γαλλία δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ήταν η πρώτη Δυτική χώρα που αναγνώρισε την Αρμενική Γενοκτονία. Επιπλέον, η Γαλλία αντιλαμβάνεται ότι η Αμερική αν και παραμένει η επικεφαλής του ΝΑΤΟ, αλλάζει πολιτική και από την επιθετική πολιτική που ακολουθούσε μέχρι πριν λίγο καιρό θα ακολουθήσει μια πιο μετριοπαθή πολιτική. Η Γαλλία δείχνει ότι θέλει να την αντικαταστήσει. Αυτό φαίνεται και εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπου πλέον ο Μακρόν συγκρούεται με την Γερμανίδα Καγκελάριο Μέρκελ σε πολλά θέματα, ένα εξ' αυτών είναι ο EASTMED.

Γερμανία: η Γερμανία είναι η ισχυρότερη οικονομία της Ευρώπης σήμερα, αλλά δεν διαθέτει στρατό. Η Γερμανία πατώντας πάνω στην οικονομική της ισχύ έθετε τους όρους που έπρεπε να κινηθούν όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Μέρκελ για μία δεκαετία ανάγκασε όλες τις χώρες που αντιμετώπιζαν οικονομικά προβλήματα να ακολουθήσουν σκληρή δημοσιονομική πολιτική. Μέσα από την σκληρή οικονομική πολιτική η Γερμανία έγινε η κυριάρχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κέρδισε πολλά δισεκατομμύρια ευρώ από τα μνημόνια που επέβαλε στις χώρες που είχαν δημοσιονομικό πρόβλημα. Επίσης, συνήψε συμφωνίες με την Τουρκία, όπως ο Turkistream, ο οποίος ήταν ο αγωγός που θα έφερνε φυσικό αέριο και πετρέλαιο στη Κεντρική Ευρώπη μέσω της Τουρκίας. Άρα ο   Turkistream έχει αντίθετα συμφέροντα με τον EASTMED. Επομένως, η Γερμανία και η Τουρκία είναι αντίθετες προς τις χώρες που συμμετέχουν στον  EASTMED. Η Γερμανία έχει αναπτύξει ξανά την Ανατολική της Πολιτική, όπως την εποχή πριν τον Α΄ ΠΠ, κυρίως μετά το 1991. Οι χώρες που ελέγχει για να υλοποιεί τα σχέδια της στην περιοχή είναι η Κροατία, η Σλοβενία, τα Σκόπια και η Τουρκία. Μέσα από αυτές τις χώρες η Γερμανία αναπτύσσει τα οικονομικά της συμφέροντα στην περιοχή. Έτσι, εξηγείται η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, η δημιουργία του Κοσσόβου, η "επίλυση" του Σκοπιανού και η στάση της πάντα υπέρ της Τουρκίας. Φυσικός αντίπαλος των Γερμανών στην περιοχή οι Ρώσοι, οι οποίοι έχουν ως ανάχωμα τους στα Βαλκάνια τη Σερβία και στην Α. Μεσόγειο τη Συρία και την Αίγυπτο του Σίσι.

Η.Π.Α: Η Αμερική μέχρι και τον Ομπάμα ασκούσε διεθνώς μια επιθετική πολιτική απέναντι στη Ρωσία. Η Η.Π.Α ήθελαν να αναπτύξουν πυραβλικό σύστημα εναντίον της Ρωσίας σε Πολωνία, Ουκρανία και να βάλουν στο ΝΑΤΟ τις Ουκρανία και Γεωργία. Επίσης είχαν διεξάγει πόλεμο σε Αφγανιστάν και Ιράκ για να ελέγξουν την Κεντρική Ασία και την Εγγύς Ανατολή. Η Αμερική δεν πήγε στο Ιράκ μόνο για τα πετρέλαια, αλλά για να ασκήσει πίεση από τα νώτα στη Συρία του Άσσαντ, δεν είναι τυχαίο ότι το ΙΣΙΣ αναπτύχθηκε σε Ιρακινά εδάφη αρχικά... Η Η.Π.Α εμπνεύστηκαν και την Αραβική Άνοιξη και συνοδοιπόρους είχαν την Γαλλία, την Μ.Β, τη Τουρκία και τη Σαουδική Αραβία. Τελικά, η Αραβική Άνοιξη απέτυχε. Η Ρωσία παρέμεινε στην περιοχή, αν και έχασε τη Λιβύη και τη Τυνησία. Η κατάσταση για την Αμερική μετά την αποτυχία της Αραβικής Άνοιξης και της απόσυρσης των στρατευμάτων από το Ιράκ και το Αφγανιστάν γίνεται πιο δύσκολη,καθώς η Ρωσία μπορεί να εκμεταλλευθεί αυτό το κενό υπέρ της. Έτσι, η Αμερική θεωρεί απαραίτητη την Τουρκία στη περιοχή για να σταματήσει τη Ρωσική επέκταση. Επίσης, στο Ιράκ τοποθέτησε φιλική προς την Αμερική κυβέρνηση, ενώ στο Αφγανιστάν συνδιαλέγεται με τους Ταλιμπάν. Πιστεύει ότι προτιμότερο είναι να αφήσει την εξουσία στους Ταλιμπάν παρά να την πάρει κάποιος Αφγανός φιλορώσος πολιτικός. Η Αμερική μετά τον Τραμπ περνάει σε μία φάση αναδίπλωσης γιατί τα σχέδια της εναντίον της Ρωσίας απέτυχαν και το οικονομικό κόστος αποδείχτηκε δυσβάσταχτο ακόμη και για αυτή την ίδια. Η διατήρηση των στρατευμάτων σε Ιράκ και Αφγανιστάν κόστιζε την ημέρα πάνω από 100.000.000$. Η παροχή υλικοοικονομικής βοήθειας σε επαναστάτες της Αραβικής Άνοιξης και άλλων επιχειρησιακών σχεδίων είναι άγνωστο το πόσο κόστισαν. Δεν υπολογίζεται επίσης,  η οικονομική κρίση που πέρασε το 2008 η χώρα, ούτε η πτώση της οικονομίας από τον διεθνή ανταγωνισμό με την γερμανική και κινεζική αγορά. Συνεπώς, η Αμερική μέχρι να επανέλθει οικονομικά πρέπει να αναδιπλωθεί οικονομικά και στρατιωτικά από τη μία πλευρά και από την άλλη το κενό που θα αφήσει στη παγκόσμια πολιτική σκηνή να μην το καλύψει κάποια αντίθετη προς τα συμφέροντα αυτής δύναμη. Η Γαλλία, η Γερμανία και η Τουρκία είναι χώρες που δεν είναι αντίθετες με τα συμφέροντά της, οπότε βλέπει με φιλικό μάτι ότι αυτές προσπαθούν να καλύψουν το κενό της.

Ρωσία: Η Ρωσία επί Πούτιν ανάκτησε τον ρόλο της υπερδύναμης, που είχε απωλέσει επί του μέθυσου Γέλτσιν. Ο Πούτιν φρόντισε να ανοθρώσει την οικονομία της χώρας και στη συνέχεια τις ένοπλες δυνάμεις, ώστε να επανέλθει δυναμικά στην παγκόσμια πολιτική σκηνή. Η Ρωσία κατάφερε να απαντήσει σε όλα τα μέτωπα που της άνοιξε η Δύση έχοντας μικρές και ασήμαντες απώλειες. Αρχικά, ο Πόυτιν έκοψε το βήχα στη Δύση κάνοντας επίδειξη ισχύος στον Καύκασο, όταν το 2008 μέσα σε λιγότερο από μία ημέρα έφτασε με ελάχιστες στρατιωτικές δυνάμεις 32 χμ έξω από τη Τυφλίδα.Με τον τρόπο αυτό κατέστησε σαφές ότι η Γεωργία δεν υπάρχει περίπτωση να εισέλθει στο ΝΑΤΟ. Επίσης, στήριξε τη φιλορωσική πλευρά στην εμφύλια αντιπαράθεση των Ουκρανών, με αποτέλεσμα η Κριμαία που είναι ζωτικής σημασίας για τα ναυτικά συμφέροντα της Ρωσίας να παραμείνει σε Ρωσικά  χέρια. Στην Αραβική Άνοιξη που ενορχήστρωσαν οι Δυτικοί στήριξε τον Άσσαντ και τον Σίσι και διατήρησε με τον τρόπο αυτό τον έλεγχο της Συρίας και της Αιγύπτου. Επιπλέον, προσπαθεί να διαλύσει το ΝΑΤΟ προσπαθώντας να προσεταιριστεί την Τουρκία. Για τον λόγο αυτό βλέπουμε ότι η Ρωσία και η Αμερική δίνουν στον Ερντογάν ως τώρα ότι ζητάει. Βέβαια, κάποια στιγμή ο Ερντογάν θα κληθεί να επιλέξει και τότε θα μάθει ότι δεν παίζεις με τη φωτιά χωρίς να καείς. Η Ρωσία εξασφάλισε προς το παρόν την παρουσία της στην Α. Μεσόγειο και φαίνεται ότι έχει το πάνω χέρι.

Οι χριστιανικοί λαοί της περιοχής: οι αραβόφωνοι ελληνορθόδοξοι που ζουν στη Συρία, στο Ιράκ, το Λίβανο και την Αίγυπτο για να επιβιώσουν στηρίζονταν και στηρίζονται σε καθεστώτα, όπως του Άσσαντ, όπου οι ηγέτες αυτοί είναι υπέρ της θρησκευτικής ελευθερίας και όχι της ισλαμικής δημοκρατίας που κυριαρχεί η σαρία. Επίσης, οι λαοί αυτοί γνωρίζοντας ότι οι παραπάνω ηγέτες για να συνεχίσουν να υπάρχουν χρειάζονται τη συνδρομή των Ρώσων τάσσονται όπως είναι λογικό υπέρ των Ρώσων. Μάλιστα, αυτοί είναι που πολέμησαν εναντίον των "επαναστατών της Αραβικής Άνοιξης" αρχικά και στη συνέχεια κατά του ΙΣΙΣ. Έτσι, οι Ρώσοι βλέπουν τους πληθυσμούς αυτούς  ως φυσικούς τους συμμάχους στην περιοχή, ενώ οι Δυτικοί ως αντιπάλους τους. Οι Γάλλοι έχουν μια διαφορετική οπτική, γιατί θεωρούν ότι η σχέση τους, όπως προαναφέρθηκε, με τους χριστιανούς της περιοχής είναι στενά συνδεδεμένη από την εποχή των Σταυροφορικών κρατών. Επίσης, οι Γάλλοι όντας οι απόγονοι της "Γαλλικής Επανάστασης" πάντα θέτουν τους εαυτούς τους ως προστάτες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Άρα η προστασία των λαών της περιοχής από τους μουσουλμάνους φονταμενταλιστές είναι έργο που πρέπει να σηκώσει η Γαλλία. Η ρητορική του Μακρόν πλέον δεν είναι καθόλου τυχαία.

 

(ΜΑΚΡΟΣΚΕΛΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΘΕ ΔΥΝΑΜΗΣ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΘΑ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΙ ΜΕ ΞΕΧΩΡΙΣΤΟ ΑΡΘΡΟ ΤΙΣ ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΗΜΕΡΕΣ)

 

Ιστορικός

Λέκκας Σωτήριος       

     

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Ή ΣΚΛΑΒΙΑ;

Η σημερινή κοινωνία έχει φτάσει στα όρια της. Οι άνθρωποι που κρατούν τις τύχες του κόσμου στα χέρια τους, δίνουν τον τελικό τους αγώνα για να επιτύχουν σε βάρος του ανθρώπου τον απόλυτο έλεγχο του. Οι ισχυροί του κόσμου αυτού, δηλαδή οι Μεγαλοτραπεζίτες- Μεγαλοβιομήχανοι- Υψηλά ιστάμενοι στρατιωτικοί- Μεγάλοι "πνευματικοί" άνθρωποι και Μεγάλες πολιτικές προσωπικότητες έχουν περάσει στην γενική έφοδο εναντίον του ελεύθερου ανθρώπου. Όλα αυτά τα χρόνια ( από το 1980 και εξής, αρχής γενομένης από τον Ρόναλντ Ρίγκαν ) οι παραπάνω άνθρωποι προετοίμαζαν το έδαφος για αυτή εδώ τη στιγμή. Αυτή τη στιγμή θέλουν να επιβάλουν σε όλους τους ανθρώπους του κόσμου την παγκόσμια διακυβέρνηση, την παγκόσμια Χούντα, όπου αυτοί θα πράττουν κατά το δοκούν χωρίς να τους ελέγχει κανείς.

Συγκεκριμένα το σχέδιο τους προέβλεπε την υφαρπαγή του χρήματος του καθένα μας, την απώλεια των εργατικών μας δικαιωμάτων, την απώλεια των προσωπικών μας στιγμών, στη συνέχεια την φτωχοποίηση μας και τέλος τον εκφοβισμό μας μέσω μιας πανδημίας, ώστε να μας πάρουν και την ελευθερία. Με ποίους τρόπους μας απέσπασαν τα παραπάνω όμως;;;;

Ας δούμε τίνι τρόπο μας απέσπασαν τα χρήματά μας. Τα χρήματα μας στην σημερινή οικονομία-κοινωνία είναι ο πλούτος που παράγουμε, ώστε μέσα από αυτόν να μπορούμε να καταναλώνουμε, να επιβιώνουμε και να ζούμε τη ζωή μας. Ο τρόπος που μας απέσπασαν τα χρήματά μας είναι οι τράπεζες και το πλαστικό χρήμα. Σε έπεισαν ότι τοποθετώντας τα χρήματά σου στην τράπεζα δεν κινδυνεύεις να σε ληστέψουν και να χάσεις τους κόπους σου. Παρόλα αυτά δεν σου είπαν ότι οι τράπεζες είναι εταιρείες, οι οποίες μπορούν να κλείσουν όποτε θέλουν ή να πτωχεύσουν ανά πάσα ώρα και στιγμή. Άρα τα χρήματά σου μπορούν ανά πάσα ώρα και στιγμή να γίνουν καπνός, χωρίς εσύ να έχει δυνατότητα αντίδρασης. Βέβαια υπάρχει το επιχείρημα ότι το κράτος μπορεί να εγγυηθεί τα χρήματά σου και να βοηθήσει στην ανακεφαλαιοποίηση της τράπεζας ή των τραπεζών που κινδυνεύει-ουν. Δεν σου λένε ότι τα χρήματα αυτά το κράτος τα βρίσκει από τον απλό φορολογούμενο πολίτη για να τα δώσει στις τράπεζες, δηλαδή από εσένα. Συνεπώς εγγυητής των χρημάτων σου στην τράπεζα γίνεσαι πάλι εσύ. Οπότε όσο κινδυνεύουν τα χρήματά σου στο σπίτι σου, άλλο τόσο κινδυνεύουν και στην τράπεζα. Απόδειξη αυτού είναι η πρόσφατη κρίση που ζούμε, τα capital controls κλπ. Άπαντες φοβήθηκαν ότι τα χρήματά τους λίγα ή πολλά μπορούσαν να χαθούν μέσα σε μία στιγμή και μαζί τους να χαθούν και οι κόποι μιας ολόκληρης ζωής. Το πλαστικό χρήμα είναι ο δεύτερος τρόπος που σου έκλεψαν τα χρήματά σου. Σε έπεισαν ότι με τον τρόπο αυτό μπορείς να κάνεις πολύ πιο εύκολα τις συναλλαγές σου δίχως να φοβάσαι ότι θα σε κλέψουν, γιατί ο κωδικός της κάρτας σου είναι μυστικός και τον γνωρίζεις μόνο εσύ. Στην πραγματικότητα όμως αυτό ίσχυε μόνο ως τα μέσα της δεκαετίας του 00'. Από την περίοδο αυτή και εξής υπάρχουν εφαρμογές που είναι προσιτές σε όλους που μπορούν να διαβάζουν τους κωδικούς ή να τους "κλέβουν". Έτσι μπορεί ο καθένας να έχει πρόσβαση στον λογαριασμό σου και να σου αφαιρέσει χρήματα. Καθημερινό φαινόμενο πλέον είναι οι ηλεκτρονικές απάτες ή το "ηλεκτρονικό" κλέψιμο τραπεζικών λογαριασμών. Συνεπώς η σιγουριά που νιώθεις έχοντας μετρητά είναι μεγαλύτερη από αυτή έχοντας πλαστικό χρήμα. Για να σου κλέψουν τα μετρητά πρέπει να σου κλέψουν το πορτοφόλι, κάτι που θα το καταλάβεις πολύ γρήγορα και η χασούρα σου είναι δεδομένη, ενώ με το πλαστικό ούτε η χασούρα σου είναι δεδομένη, ούτε θα το καταλάβεις εγκαίρως, ώστε να ακυρώσεις τις κάρτες σου.

Η απώλεια των εργατικών μας δικαιωμάτων πάντα γινόταν στο όνομα της κρίσης...η οποία είναι σχεδόν πάντα παρούσα. Πείθουν τους εργαζόμενους να δουλεύουν περισσότερο με λιγότερα λεφτά γιατί είναι καλύτερο να έχεις δουλεία και λεφτά, παρά να είσαι άνεργος και άφραγκος. Άρα δεν θα μπορείς να επιβιώσεις. Δεν σου λένε ότι ο πλούτος που παράγεις μεταβαίνει όλος στις τσέπες τους και εσύ δουλεύεις για ένα ξεροκόμματο. Η πραγματική οικονομική κρίση έρχεται όταν υπάρχει έλλειψη των προϊόντων σε σχέση με τις ανάγκες που έχουμε ως άνθρωποι. Δηλαδή ο άνθρωπος παράγει λιγότερα από αυτά που του είναι απαραίτητα για να ζήσει. Όταν τα προϊόντα υπερκαλύπτουν τις ανάγκες μας, τότε η οικονομική κρίση είναι "φτιαχτή". Σήμερα η παραγωγή των προϊόντων δεν καλύπτει απλά τις ανάγκες μας, αλλά πολλές φορές πετάμε προϊόντα, δηλαδή της υπερκαλύπτει....Υπάρχει οικονομική κρίση γιατί ο πλούτος που παράγει ο καθημερινός-απλός άνθρωπος συσσωρεύεται στις τσέπες λίγων, οι οποίοι δεν είναι διατεθειμένοι είτε να ξανά σπρώξουν στην κοινωνία μέρος του πλούτου που συσσώρευσαν από τον κόπο των άλλων, είτε γιατί θεωρούν ότι ο κόσμος πρέπει να δουλεύει για αυτούς. Ο εργαζόμενος που έχει πάντα ορατό το όραμα της φτώχειας και μη γνωρίζοντας την φύση της πραγματικής οικονομικής κρίσης δέχεται να εργάζεται με τους όρους που του επιβάλουν. Έτσι σταδιακά από το 1980 ως σήμερα έχει απολέσει τα περισσότερα, αν όχι όλα του τα εργασιακά δικαιώματα.

Οι προσωπικές μας στιγμές, η προσωπική μας ζωή χάθηκε από την στιγμή που για την "δική μας ασφάλεια" δεχτήκαμε σχεδόν σε κάθε γωνιά της γειτονιάς μας, σε κάθε φανάρι να υπάρχει μια κάμερα και να μας παρακολουθεί. Έχετε σκεφτεί ότι σχεδόν κάθε κατάστημα έχει κλειστό κύκλωμα παρακολούθησης; έχετε σκεφτεί πόσες κάμερες είναι τοποθετημένες στον δρόμο και στα φανάρια; πόσες κάμερες και συστήματα ασφαλείας έχουν τοποθετηθεί στα σπίτια; πόσοι μισθοφόροι αστυφύλακες ( γνωστοί ως securitαδες) προσέχουν σπίτια ή καταστήματα; όταν νιώθεις ασφαλής δεν κάνεις όλα τα παραπάνω... όλα τα παραπάνω τα κάνεις γιατί δεν νιώθεις ασφαλής. Συνεπώς η αστυνομία που υπάρχει σε κάθε κράτος για να προστατεύει τον πολίτη δεν πετυχαίνει τον στόχο της. Δεν τον κάνει να νιώθει ασφαλής. Άρα ποίος είναι ο λόγος ύπαρξής της;;;; Μήπως για να καταστέλλει και να προστατεύει συγκεκριμένα άτομα;;;; Επίσης οι προσωπικές μας στιγμές από το 2005 και εξής έχουν χαθεί και λόγω της δικής μας ματαιοδοξίας και αφέλειας...τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μας έχουν φακελώσει όλους! Οι προσωπικές μας στιγμές, τα γούστα μας, τα χόμπι μας, οι σκέψεις μας είναι αποθηκευμένα εκεί, όπου βάσει νόμων πλέον έχουν πρόσβαση εταιρείες και κράτη. Η ιδιωτικότητά μας πλέον είναι ένας μύθος... ο νόμος περί ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων στην ουσία δεν μας προστατεύει από τίποτα. Διαβάστε για παράδειγμα τους όρους περί ιδιωτικότητας που προσφέρουν ορισμένα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ως επί των πλείστων οι όροι τους κάθε άλλο παρά σέβονται την ιδιωτικότητά μας, καθώς cookies κλπ έχουν πρόσβαση στα δεδομένα μας για να τα "προσφέρουν" σε άλλες εταιρίες, ώστε αυτές να βελτιώσουν τις υπηρεσίες τους σε εμάς...    

Η φτωχοποίηση μας ήρθε μέσω της μεγάλης οικονομικής κρίσης, η οποία εμφανίστηκε το 2008, όπου πολλοί άνθρωποι έχασαν αρχικά τη δουλειά τους, γιατί οι εργοδότες τους είτε όντως δεν "έβγαιναν", είτε δήθεν δεν "έβγαιναν". Στη συνέχεια για να επιβιώσουν για κάποιο διάστημα προσπάθησαν να σταθούν στα πόδια τους με όσα χρήματα είχαν αποταμιεύσει στην τράπεζα. Όταν έχασαν και τα χρήματα αυτά, αφού δεν βρήκαν δουλειά έχασαν και το σπίτι τους. Έτσι έμεινε πολύς κόσμος στους δρόμους. Βέβαια υπήρξαν και μερικοί (δυστυχώς) που δεν μπόρεσαν να αντέξουν την κατάντια αυτή και αυτοκτόνησαν. Η κρίση του 2008 κόστισε σε 200.000.000 ανθρώπους περίπου το 1/2 της περιουσίας τους ( ολόκληρες πόλεις στις ΗΠΑ έμειναν ακατοίκητες λόγω των κόκκινων στεγαστικών δανείων, χώρες όπως η Ιρλανδία, η Πορτογαλία, η Ελλάδα έφτασαν στο φάσμα της πτώχευσης κλπ). Η ανεργία σε πολλά κράτη χτύπησε κόκκινο...στην Ελλάδα ξεπέρασε το 25%...ενώ και 600.000 περίπου νέοι έφυγαν στο εξωτερικό για να βρουν ένα καλύτερο μέλλον... Τότε πάνω στις κακές αυτές στιγμές αποφάσισαν να μας πάρουν και την αξιοπρέπειά μας. Μπροστά στον φόβο της απόλυτης ένδειας δεχτήκαμε να υποθηκεύσουμε την ζωή μας και το μέλλον μας. Αφήσαμε τους παραπάνω ανθρώπους να μας πάρουν το σπίτι, την οικογένειά μας, τα τελευταία χρήματά μας, την εργασία μας αρκεί να μας βγάλουν από την "κρίση". Δεχτήκαμε να μας σώσουν αυτοί που μας έφεραν σε αυτό το χάλι... Ο λογικός άνθρωπος δεν το πράττει αυτό... Πως σου πήραν την αξιοπρέπεια;;;; μα με νόμους, όπως ο ΕΝΦΙΑ ( πληρώνεις νοίκι στην ουσία για το ίδιο σου το σπίτι), όπως του political correct κλπ...Σου αφαίρεσαν τα πάντα λοιπόν εκτός από την ελευθερία σου...

Ερχόμαστε τώρα στον στόχο τους, που όπως είπαμε δεν είναι άλλος από την ελευθερία σου. Αν σου πάρουν την ελευθερία, τότε δεν έχουν να φοβούνται τίποτα, γιατί δεν θα υπάρχει κανείς για να αντιδράσει στα δικά τους θέλω. Πως θα μπορούσαν να σου την αποσπάσουν χωρίς να αντιδράσεις και χωρίς να υπάρχει μεγάλος κίνδυνος για αυτούς να μην έρθουν σε σύγκρουση μαζί σου; Με παγκόσμιο πόλεμο; με οικονομική κρίση; ΌΧΙ. Ο παγκόσμιος πόλεμος χρειάζεται χρόνο, αλλά και δεν είναι σίγουρο ότι θα έχει και τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Ο πόλεμος πάντα έχει μέσα του το στοιχείο του απρόοπτου, κάτι που αυτοί δεν θέλουν. Η οικονομική κρίση δεν μπορεί να το καταφέρει. Η οικονομική κρίση δεν μπορεί να υπάρχει για μεγάλο χρονικό διάστημα. Πάντα μια οικονομική κρίση την ακολουθεί μια οικονομική άνθιση. Άρα αν οι πολίτες δεν έβλεπαν ένα φως στο τούνελ, θα μπορούσαν να αντιδράσουν και η κατάσταση να ξεφύγει από τα χέρια τους. Επομένως οι δύο παραπάνω λύσεις απορρίπτονται.

Η λύση που μπορεί να τους προσφέρει τον απόλυτο έλεγχο πάνω μας είναι ο φόβος του θανάτου. Ο άνθρωπος πάντα φοβόταν και θα φοβάται τον θάνατο. Ο θάνατος είναι το μόνο βέβαιο γεγονός στη ζωή του, την φύση του. Όσα αναφέραμε παραπάνω δεν είναι βέβαια και ούτε έχουν ως δεδομένο τον θάνατο. Αν όμως υπήρχε μια θανατηφόρα ασθένεια, τότε ο άνθρωπος δεν θα φοβόταν; δεν θα έκανε τα πάντα να αποφύγει τον θάνατο; δεν θα δεχόταν από κάποιον που θα του προσέφερε την θεραπεία-φάρμακο τα πάντα αρκεί να σώσει την ζωή του; Αυτό ήρθε να πετύχει ο κορωνοϊός. Σε αυτό βοήθησαν και τα ΜΜΕ που από το πρωί ως το βράδυ βομβαρδίζουν τον κόσμο με εικόνες από νοσοκομεία με θανάτους κλπ...βομβαρδίζουν τον κόσμο με την σκέψη ότι μόνο οι κυβερνήσεις μπορούν να ελέγξουν την κατάσταση και πως μόνο αυτές μπορούν να βρουν το φάρμακο. Όμως για να γίνει αυτό πρέπει να κάνουμε αυτό που μας λένε... Έτσι τα κράτη μέσα σε μία νύκτα μας αφαίρεσαν την ελευθερία μας, χωρίς να ανοίξει μύτη. Το πρόσχημα;;;; Μην κυκλοφορείτε για να μην μολυνθείτε από τον ιό και κινδυνεύσει η ζωή σας... Όλοι μας ακούσαμε την "εντολή" τους  χωρίς να αντιδράσουμε. Δεχτήκαμε να κλειστούμε στο καβούκι μας από τον φόβο του θανάτου. Θέσαμε ψηλά ως ύψιστο αγαθό την υγεία μας. Όμως τι αξία έχει η υγεία μας, αν δεν μπορούμε να ζήσουμε όπως θέλουμε και να κάνουμε ότι θέλουμε;;;; Καμία. Ξεχάσαμε ότι για τον άνθρωπο υψηλότερο αγαθό είναι η ελευθερία και τίποτα άλλο. Ο άνθρωπος χωρίς την ελευθερία θα παρέμενε πάντα ζώο.  Μία στιγμή ελευθερίας δεν μπορεί να συγκριθεί με τίποτα στον κόσμο αυτό. Οι φυλακισμένοι για παράδειγμα γνωρίζοντας τι σημαίνει να ζεις υπό καθεστώς εγκλεισμού το μόνο που σκέφτονται είναι η στιγμή που θα βγουν έξω και θα ανασάνουν ελεύθεροι. Το ίδιο και οι άνθρωποι που ζούσαν και ζουν σε καθεστώς σκλαβιάς. Ως υπεύθυνοι πολίτες έχουμε χρέος προς τους εαυτούς μας να αντιδράσουμε στα μέτρα που μας επέβαλαν. Δεν είναι δυνατόν να ζούμε σε καθεστώς φόβου και εγκλεισμού για μια ασθένεια την οποία μέχρι 20 Φεβρουαρίου μας την παρουσίαζαν ως μία απλή γρίπη, την οποία δεν πρέπει να φοβόμαστε. Το ίδιο έπρατταν και τα άλλα κράτη της Ευρώπης μέχρι τότε. Αν δεν ίσχυαν αυτά που υποστήριζαν τότε και ισχύουν αυτά που υποστηρίζουν τώρα, είναι ξεκάθαρο ότι δεν έδειξαν το απαραίτητο ενδιαφέρον για μας, άρα είναι ανίκανοι και επικίνδυνοι. Έδειξαν δηλαδή ότι είχαν εκτιμήσει επιπόλαια την κατάσταση και ότι φέρουν ευθύνη για όσα έγιναν. Αν όμως ισχύουν όσα υποστήριζαν τότε και όχι όσα λένε τώρα,αυτό σημαίνει ότι μας κοροϊδεύουν και ότι εκτελούν κάποιο σχέδιο εναντίον μας. Άρα είναι πιο επικίνδυνοι από την πρώτη περίπτωση.  Επομένως πρέπει να απαιτήσουμε απαντήσεις και εξηγήσεις από τους εμπλεκόμενους για όσα έχουν συμβεί ως τώρα. Μάλιστα ως πολίτες πρέπει να απαιτήσουμε την τιμωρία τους γιατί είτε στην πρώτη είτε στη δεύτερη περίπτωση έθεσαν τις ζωές μας σε κίνδυνο και αφαίρεσαν τα δικαιώματά μας. Αν δεν το πράξουμε αυτό κινδυνεύουμε άμεσα από το "δεύτερο κύμα" του κορωνοϊού να χάσουμε την ελευθερία μας οριστικά, καθώς προωθείται το λεγόμενο εμβόλιο με νανοτεχνολογία, το οποίο θα χρησιμοποιούν για να λαμβάνουν τα δεδομένα της υγείας μας...αρχικά...αλλά όπως γίνεται πάντα για να μας ελέγχουν που είμαστε, τι κάνουμε κλπ... Η ελευθερία μας κρίνεται πλέον από εμάς, αν δεν την προασπιστούμε εμείς δεν θα το κάνει κανείς άλλος για εμάς. Κάθε κυβέρνηση έχει υπογράψει ένα κοινωνικό συμβόλαιο με τον λαό, το οποίο όταν δεν τηρείται ο λαός έχει το δικαίωμα να προχωρήσει στην κατάλυση της εν λόγω κυβέρνησης ( Τζον Λοκ).    

Η ΠΡΟΔΟΣΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΔΟΤΕΣ Η ΑΧΙΛΛΕΙΟΣ ΠΤΕΡΝΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Οι Έλληνες είμαστε ένας λαός ο οποίος από αρχαιοτάτων χρόνων έχει αναδείξει πολλούς ήρωες, είτε μυθολογικούς, είτε ιστορικούς. Οι ήρωες μας μέχρι και σήμερα τυγχάνουν παγκόσμιας αναγνώρισης και πολλές φορές, ιδίως αυτοί των αρχαίων χρόνων, έχουν αγαπηθεί πολύ και από ξένους λαούς. Η αναγνώριση του ελληνικού λαού, ως ηρωικού λαού, μάλιστα, έγινε στο πρόσφατο παρελθόν από εχθρούς και φίλους. 

Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ, ο πρωθυπουργός της Βρετανίας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο είχε πει για τους Έλληνες "από σήμερα θα μπορούμε να πούμε ότι οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες και όχι οι Έλληνες σαν ήρωες". Ο αντίπαλος μας τότε, Αδόλφος Χίτλερ, εντός του Ράιχσταγκ , είχε δηλώσει "ότι από όλους τους εχθρούς μας, ο Έλληνας στρατιώτης ήταν ο ικανότερος όλων". Ο Στάλιν επίσης, είχε παραδεχτεί την γενναιότητα του ελληνικού λαού,γιατί χάρη στην αποφασιστικότητα του να πολεμήσει τον Γερμανό και Ιταλό εισβολέα μέχρις εσχάτων, η Σοβιετική Ένωση κερδίσε τον απαραίτητο χρόνο για να αντιμετωπίσει αργότερα τις ορδές του Χίτλερ.

Συνεπώς αν ψάξει κανείς θα βρει πολλούς να εξυμνούν τα κατορθώματα των Ελλήνων. Ο λαός αυτός έχει δώσει δυσανάλογα πολλά, σε σχέση με αυτά που έχει πάρει στη σύγχρονη ιστορία του. Η Ελλάδα πολέμησε πάντα για την ελευθερία της, αλλά και για την ελευθερία άλλων λαών.

Όμως πρέπει να ειπωθεί και μια μεγάλη αλήθεια, την οποία επιμελώς κρύβουμε είτε εμείς οι ίδιοι για να αναδείξουμε την ανωτερότητα του πνεύματός μας, είτε γιατί ορισμένοι έχουν συμφέρον από αυτή την απόκρυψη της αλήθειας. Η αλήθεια λοιπόν, είναι ότι εκτός από έθνος ηρώων, είμαστε και έθνος προδοτών. Η Ελλάδα για κάθε ένα Λεωνίδα που έχει βγάλει,έβγαλε και έναν Εφιάλτη... για κάθε έναν Θεμιστοκλή, έχει βγάλει έναν Λυκίδη...για κάθε έναν Τζαβέλλα, έβγαλε έναν Πήλιο Γούση...για κάθε λοχία Ίτσιο έβγαλε έναν Τσολάκογλου... Αυτή είναι η αλήθεια... Θεωρώ ότι την κρύβουμε επιμελώς και για τους δυο παραπάνω λόγους. Όμως, καλό θα ήταν πλέον να μην το πράττουμε αυτό. Ο μεγαλύτερος εχθρός του ελληνισμού, όπως έχει αποδειχθεί δεν ήταν ούτε ο Πέρσης, ούτε ο Ρωμαίος, ούτε ο Άραβας, ούτε ο Τούρκος, ούτε ο Ιταλός, ούτε ο Γερμανός, αλλά ο ίδιος ο Έλληνας.

Ο ελληνισμός έχει "αλωθεί" τέσσερις φορές και όλες, μα όλες έπεσε από μέσα. Στην αρχαιότητα έπεσε στα χέρια των Ρωμαίων γιατί οι Αιτωλοί και οι Περγαμηνοί ήθελαν να γίνουν κύριοι της Ελλαδικής χερσονήσου και του Αιγαίου αντίστοιχα. Οι Μακεδόνες τότε ήταν η μεγαλύτερη ελληνική δύναμη και οι Αιτωλοί και οι Περγαμηνοί μόνοι τους δεν ήταν σε θέση να τους αντιμετωπίσουν, γι' αυτό στράφηκαν για βοήθεια στους Ρωμαίους, οι οποίοι άδραξαν την ευκαιρία για να εμπλακούν στην Ανατολική Μεσόγειο. Το αποτέλεσμα ήταν το 146 π.Χ όλη η Ελλάδα να υποταχθεί στη Ρώμη και το 129 π.Χ όλη η Ιωνία. Στη συνέχεια ως το 31 π.Χ όλος ελληνικός κόσμος έπεσε στα χέρια των Ρωμαίων.
Την επόμενη φορά ο ελληνισμός έπεσε στα χέρια των Φράγκων το 1204, όταν ο Αλέξιος Άγγελος για να ανέλθει στον θρόνο της Ρωμανίας κάλεσε τους Φράγκους και τους Βενετούς να τον βοηθήσουν και σε αντάλλαγμα θα τους έδινε αμύθητα πλούτη. Τελικά το μόνο που κατάφερε ήταν στις 12 Απριλίου του 1204 να φέρει τον λύκο μέσα στη στάνη, ώστε ο λύκος εν συνεχεία να κάνει τη δουλεία την οποία ξέρει να κάνει καλά... άλωσε την Πόλη και μοίρασε την Ρωμανία κατ' όπως αυτός νόμιζε καλύτερα. Η καταστροφή του 1204 στην πραγματικότητα δεν ξεπεράστηκε ποτέ και η Ρωμανία φυσιολογικά μετά από σχεδόν 250 χρόνια έπεσε οριστικά στους Οθωμανούς.
Την τρίτη φορά που αλώθηκε ο ελληνισμός ήταν από τους Οθωμανούς. Οι Οθωμανοί από μία άσημη φυλή στα βάθη της Ανατολίας μέσα σε δύο αιώνες έγινε η πρώτη δύναμη στον κόσμο. Η Πόλη εάλω γιατί οι Έλληνες τοπάρχες αντί να ενωθούν εναντίον των Οθωμανών και να συνδράμουν τον αυτοκράτορα,προσπαθούσαν να διατηρήσουν τα πρωτεία πολεμώντας μεταξύ τους. Στους πολέμους αυτούς πολλές φορές χρησιμοποίησαν του Οθωμανούς άλλοτε ως μισθοφόρους, άλλοτε ως συμμάχους. Έτσι έφεραν με τον τρόπο αυτό πάλι τον λύκο μέσα στη στάνη και το αποτέλεσμα ήταν για τρίτη φορά το ίδιο. Βέβαια για την άλωση της Πόλης υπάρχει και η Κερκόπορτα που οι πολλοί πιστεύουν ότι κάποιος την άφησε ανοικτή επί σκοπού και μερικοί πιστεύουν ότι η Κερκόπορτα ήταν μύθος. Πάντως, όπως και να έχει το πράγμα, αυτοί που πρόδωσαν τον ελληνισμό τότε δεν ήταν άλλοι από τους τοπάρχες και τους σφετεριστές του θρόνου της Ρωμανίας που πολλές φορές συνεργάστηκαν με τον λύκο εις βάρος των κοινών συμφερόντων.
Η τελευταία φορά που ο ελληνισμός "έπεσε" ήταν αυτή στις 21 Απριλίου 1941, όταν ο Τσολάκογλου υπέγραψε την άνευ όρων παράδοση του ελληνικού στρατού με τη Γερμανία. Ο ελληνικός στρατός κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου είχε καταφέρει να συντρίψει την Ιταλία και να απελευθερώσει τη Βόρεια Ήπειρο από τους Ιταλούς. Ο Χίτλερ που ήταν ο σύμμαχος του Μουσολίνι βλέποντας την αδυναμία της Ιταλίας αποφάσισε να ασχοληθεί με το ελληνικό ζήτημα. Έτσι οι Γερμανοί στις 6 Απριλίου 1941 επιτίθενται στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Η Ελλάδα τη στιγμή εκείνη βρέθηκε να πολεμάει ταυτόχρονα με δύο υπερδυνάμεις και δύο συμμάχους τους. Οι δύο υπερδυνάμεις ήταν η Ιταλία και η Γερμανία, με την μεν πρώτη πολεμούσε στην Αλβανία,, με τη δε δεύτερη στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Οι δύο σύμμαχοι των παραπάνω υπερδυνάμεων ήταν η Αλβανία και η Βουλγαρία. Η Ελλάδα ως την 9 Απριλίου άντεχε στην Γερμανική επίθεση στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, αλλά δεν είχε προβλέψει ότι η Γιουγκοσλαβία θα έπεφτε εύκολα, οπότε στα ελληνογιουγκοσλαβικά σύνορα οι στρατιωτικές δυνάμεις που είχε αναπτύξει η Ελλάδα ήταν ελάχιστες. Οι Γερμανοί επωφελήθηκαν από αυτό και εισέβαλαν στη Μακεδονία μέσω της Γιουγκοσλαβίας. Ο ελληνικός στρατός δεν είχε παραδοθεί και εξέταζε την συνέχιση του πολέμου συμπτύσσοντας το μέτωπο από την την Βόρειο Ήπειρο και τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, στον Όλυμπο και την Ήπειρο. Ο Τσολάκογλου μαζί με τον μητροπολίτη Ιωαννίνων, τον Σπυρίδωνα ήταν οι κύριοι προδότες τότε. Αυτοί ήταν οι υπεύθυνοι της δυσβάσταχτης κατοχής που αντιμετώπισε μετά ο ελληνικός λαός. Η Ελλάδα θα μπορούσε να συνεχίσει τον αγώνα εναντίον των δυνάμεων του Άξονα και των συμμάχων τους, αν μετέφερε το μέτωπο. Βέβαια μια νίκη απέναντι στις συνδυασμένες δυνάμεις του Άξονα υπό τα νέα δεδομένα θα ήταν αδύνατη, αλλά θα καθυστερούσε ακόμη περισσότερο την γερμανική προέλαση στα ελληνικά εδάφη και με τον τρόπο αυτό θα ήταν μικρότερη σε χρονική διάρκεια η κατοχή που υπέστη ο ελληνικός λαός. Επίσης μπορεί να άλλαζαν εξολοκλήρου και τα σχέδια του Χίτλερ σε σχέση με την εισβολή του στην ΕΣΣΔ. Αυτό που έχει σημασία, όμως είναι ότι για άλλη μια φορά ο ελληνισμός υποτάχθηκε εξαιτίας των προαναφερθέντων προδοτών.
Συνεπώς πρέπει να κατανοήσουμε ως λαός ότι αν θέλουμε να έχουμε ένδοξες μέρες πρέπει οπωσδήποτε να μην φοβόμαστε τους έξωθεν εχθρούς, αλλά τους έσωθεν. Οι προδότες συνήθως είναι αυτοί που με το προσωπείο της σοβαρότητας και της υπευθυνότητας απέναντι στο έθνος προτείνουν να τα βρούμε με τον εχθρό βάζοντας πάντα εμείς νερό στο κρασί μας. Συνήθως διασπείρουν τον φόβο και τον πανικό ενώπιον του εχθρού ( πχ. ο αντίπαλος έχει μεγαλύτερο πληθυσμό από εμάς,έχει περισσότερο στρατό, έχει ισχυρή οικονομία, εμείς είμαστε λίγοι και με περιορισμένες δυνατότητες κλπ). Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι κάποιοι σημερινοί προδότες χρησιμοποιούν ως επιχείρημα το εξής "οι λαοί δεν έχουμε να μοιράσουμε τίποτα μεταξύ μας, αλλά όλα είναι θέμα του καπιταλισμού". Φυσικά αυτό δεν ισχύει καθώς η ιστορία έχει αποδείξει ότι οι λαοί ανέκαθεν είχαν να μοιράσουν πράγματα μεταξύ τους. Οι πόλεμοι προ καπιταλισμού αυτό αποδεικνύουν. Η ιστορία έχει αποδείξει ότι οι λαοί που ζούσαν στον Βορρά ή στις στέπες ή σε ερήμους πάντα επιδίωκαν την μετακίνηση τους είτε προς το Νότο είτε σε πιο εύφορες περιοχές ( πχ Κέλτες, Ούννοι, Σκύθες, Γότθοι, Σλάβοι κλπ), γιατί με τον τρόπο αυτό θα έβρισκαν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης. Οι λαοί που ζούσαν στις περιοχές που σκόπευαν να μετακινηθούν οι επιδρομείς, όταν έρχονταν αντιμέτωποι με τους λαούς αυτούς για λόγους επιβίωσης είτε έπρεπε να πολεμήσουν για να κρατήσουν τα εδάφη τους είτε έπρεπε να υποταχθούν. Δεν υπήρχε άλλη λύση ( και δεν υπάρχει).

Ιστορικός 

Λέκκας Σωτήριος 

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ

Α’ ΜΥΘΟΣ Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΗΤΑΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ

            Τα τελευταία χρόνια από τους κύκλους των αναθεωρητών υπερπροβάλλεται η θεωρία ότι η Ελληνική Επανάσταση ήταν κοινωνική και όχι εθνική. Η ιστορική πραγματικότητα όμως τι λέει πάνω σε αυτή την άποψη; Έχουν δίκαιο οι αναθεωρητές;

            Οι πηγές της εποχής μας παραθέτουν τα παρακάτω στοιχεία:

1) ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης στα απομνημονεύματά του και στο λόγο του στην Πνύκα[1] αναφέρει ξεκάθαρα ότι η επανάσταση έγινε υπέρ πίστεως και πατρίδος.

2) Ο Μακρυγιάννης, επίσης, στα απομνημονεύματά του αναφέρει ότι η επανάσταση έγινε υπέρ πίστεως και πατρίδος[2].

3) Ο Σπυρίδων Τρικούπης στο προοίμιο της Ιστορίας του για την Ελληνική Επανάσταση ομοίως αναφέρει ότι η Επανάσταση ήταν εθνική[3].

4) Το πρώτο Σύνταγμα των Επαναστατημένων Ελλήνων πάλι αναφέρει ότι η Επανάσταση ήταν Εθνική[4].

Εικόνα 1 Α' ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΜΕΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

5) Το κείμενο που εστάλη στη Βερόνα από τους Επαναστάτες στις Μεγάλες Δυνάμεις που συνεδρίαζαν εκεί ξεκαθάριζε ότι η Ελληνική Επανάσταση ήταν Εθνική και δεν είχε καμία σχέση με τα αντίστοιχα κινήματα που είχαν γίνει στην Ευρώπη, των Ιακωβίνων[5].

6) ο ίδιος ο Σουλτάνος θεωρούσε την Επανάσταση των Ελλήνων Εθνική, καθώς θεωρούσε ότι οι Γκιαούρηδες ήταν αχάριστοι που επαναστάτησαν εναντίον του. Οι Οθωμανοί Γκιαούρηδες ονόμαζαν τους Έλληνες ή Ρωμιούς.

7) Ο τύπος των ευρωπαϊκών χωρών επίσης χαιρέτησε την Ελληνική Επανάσταση, ως εθνική επανάσταση. Ήταν μία επανάσταση εναντίον των κατακτητών Οθωμανών και εναντίον του δυνάστη Σουλτάνου.

8) Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης όταν ξεκίνησε την Επανάσταση στο πρώτο του διάγγελμα καλούσε τους Έλληνες να πολεμήσουν υπέρ πίστεως και πατρίδος[6].

Εικόνα 2 Η ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΥΨΗΛΑΝΤΗ

            Βέβαια εκτός από τα παραπάνω υπάρχουν πολλές άλλες πηγές που αναγνωρίζουν την Ελληνική Επανάσταση ως εθνική και όχι κοινωνική. Για παράδειγμα οι Άγγλοι πρώτοι αναγνώρισαν το πόλεμο των Ελλήνων ως εθνικό. Αφού αναγνώρισαν ότι το ελληνικό έθνος μαχόταν για την ελευθερία του, αποδεχόμενοι τον ναυτικό αποκλεισμό που είχαν κηρύξει οι Έλληνες εναντίον των Οθωμανών. Το σχέδιο των αυτόνομων ηγεμονιών-το σχέδιο των τριών τμημάτων- του Τσάρου Αλεξάνδρου, ομοίως. Το πρωτόκολλο της Αγίας Πετρούπολης μεταξύ Αγγλίας και Ρωσίας επίσης. Η Ιουλιανή Σύμβαση παρομοίως. Είναι ατελείωτος ο κατάλογος των πηγών που μιλάνε ξεκάθαρα για εθνική επανάσταση.

Εικόνα 3 Πρωτόκολλο της Αγίας Πετρούπολης

Εικόνα 4 Ιουλιανή Σύμβαση

            Τέλος και πάνω στη βάση της μαρξιστικής θεωρίας η επανάσταση αποδεικνύεται ότι δεν είναι κοινωνική, αλλά εθνική, καθώς δεν εξεγέρθηκαν μόνο οι φτωχοί Έλληνες εναντίον των Τούρκων, αλλά όλοι ανεξαρτήτως κοινωνικής τάξης. Οι πλοιοκτήτες των Σπετσών, της Ύδρας, των Ψαρών, των Κυκλάδων που λόγω του εμπορίου είχαν αποκτήσει τεράστιες περιουσίες πολέμησαν με τα πλοία τους και έδωσαν πολλά χρήματα για την ελληνική ελευθερία. Επίσης, το μεγαλύτερο μέρος των δημογερόντων και των κοτζαμπάσηδων έλαβε μέρος στον αγώνα. Οι δημογέροντες και οι πλοιοκτήτες ήταν οι ανώτερες κοινωνικές τάξεις των Ελλήνων Επαναστατών. Συνεπώς η επανάσταση και μέσω της μαρξιστικής θεωρίας αποδεικνύεται ότι δεν ήταν κοινωνική.

Β’ ΜΥΘΟΣ Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΔΕΝ ΕΙΧΕ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ

            Η ίδια σχολή πάλι, των αναθεωρητών, υποστηρίζει τα τελευταία χρόνια ότι η Επανάσταση δεν είχε θρησκευτικό χαρακτήρα. Τα στοιχεία για άλλη μια φορά έρχεται σε αντίθεση με όσα υποστηρίζουν και αναφέρουν.

            Συγκεκριμένα ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης στον λόγο του στη Πνύκα αναφέρει ότι οι επαναστατημένοι Έλληνες πολέμησαν όχι μόνο για την πατρίδα τους, αλλά και για την πίστη τους[7]. Ο Σπυρίδων Τρικούπης στην Ιστορία του στο προοίμιό του κάνει λόγο ότι η Ελληνική Επανάσταση έγινε και για την ορθόδοξη πίστη[8]. Βέβαια σε όλο του το έργο διαφαίνεται η θρησκευτική κόντρα μεταξύ των χριστιανών Ελλήνων και των μουσουλμάνων Τούρκων. Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, όταν ξεκίνησε την Επανάσταση στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες καλούσε τον λαό να πολεμήσουν υπέρ πίστεως και πατρίδος[9]. Ανάλογη είναι και η μαρτυρία του στρατηγού Ιωάννη Μακρυγιάννη στα απομνημονεύματά του[10]. Επίσης οι Επαναστατημένοι Έλληνες στο Πρώτο Σύνταγμα της Επαναστατημένης Ελλάδας διευκρινίζουν αμέσως ότι πολεμούν και για την Πίστη τους[11]. Εξίσου σημαντική απόδειξη του θρησκευτικού χαρακτήρα της Επανάστασης του 21’, ήταν η βούληση του Σουλτάνου Μαχμούτ Β’ να κηρύξει στους Έλληνες τζιχάντ. Ο  θρησκευτικός ηγέτης(ο Ιμάμης) της Κωνσταντινούπολης το αρνήθηκε αυτό στον Σουλτάνο και έχασε το κεφάλι του. Τελικά ο Σουλτάνος αντιμετώπισε τους επαναστατημένους Έλληνες στο πλαίσιο της Σαρίας, ως ανθρώπους προστατευόμενούς του ( dhimmi[12]), δηλαδή πάλι με θρησκευτικό χαρακτήρα.

            Φυσικά, υπάρχουν πολλές ακόμα πηγές που δεν μπορώ να αναφέρω που κάνουν λόγο για τον θρησκευτικό χαρακτήρα της Επανάστασης, για να αποφύγω να κουράσω τον αναγνώστη. Όμως και μέσα από αυτή τη σύντομη παράθεση των στοιχείων γίνεται άμεσα αντιληπτό ότι η Επανάσταση είχε θρησκευτικό χαρακτήρα.

Γ’ ΜΥΘΟΣ Η ΑΓΙΑ ΛΑΥΡΑ ΔΕΝ ΥΠΗΡΞΕ ΠΟΤΕ

            Ο τρίτος μύθος που διαδίδουν οι αναθεωρητές είναι ότι η Αγία Λαύρα δεν υπήρξε ποτέ και ότι ήταν δημιούργημα της Ελληνικής Πολιτείας και της Ελλαδικής Εκκλησίας.

            Τα στοιχεία, όμως για άλλη μια φορά είναι ξεκάθαρα. Η Αγία Λαύρα υπήρξε και όπως μαρτυρούν οι πηγές και τα γεγονότα δεν ήταν καθόλου δημιούργημα της Ελλαδικής Πολιτείας, ούτε της Ελλαδικής Εκκλησίας. Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός στα απομνημονεύματα αναφέρει ότι οι κεφαλές των Καλαβρύτων και των γύρω περιοχών συγκεντρώθηκαν στη Μονή και συνεδρίασαν για το τι μέλλει γενέσθαι, αν θα ξεκινήσουν τον πόλεμο ή όχι εναντίον των Τούρκων. Πάντως αποφάσισαν να στρατολογήσουν άνδρες για να είναι έτοιμοι για παν ενδεχόμενο[13].

            Επιπλέον υπάρχουν μία Γαλλική εφημερίδα (δες παρακάτω) και μία Αγγλική (οι Times του Λονδίνου) , οι οποίες αναφέρουν την Αγία Λαύρα ως γεγονός. Σύμφωνα με αυτές την παραπάνω συνεδρίαση που αναφέρει και ο Γερμανός, ακολούθησε λειτουργία και όρκος των επαναστατών. Στα γεγονότα ο Παλαιών Πατρών Γερμανός παρουσιάζεται από τις εν λόγω εφημερίδες ως μία από τις κορυφαίες φυσιογνωμίες της Επανάστασης. Ένας Έλληνας ερευνητής αντιμετωπίζει τα δυο αυτά άρθρα με καχυποψία. Θεωρεί ότι ο εις εκ των αρθρογράφων, όντας φίλος του Γερμανού συνέγραψε το άρθρο για να εκθειάσει τον Έλληνα ιεράρχη, αλλά και να του αυξήσει το κύρος του γιατί δεν συμμετείχε ως τότε στα γεγονότα της Επανάστασης. Παραβλέπει το γεγονός ότι ο Γερμανός συμμετείχε στα γεγονότα της πολιορκίας του κάστρου της Πάτρας. Επίσης, παραβλέπει και το γεγονός ότι ο Γερμανός ήταν ηγετική φυσιογνωμία στην περιοχή των Καλαβρύτων και είχε ενεργό ρόλο και στα γεγονότα της περιοχής.

Εικόνα 5 το άρθρο της Γαλλικής εφημερίδας Le Constitutionnel

           

Ο Ιωάννης Κωλέττης σε υπόμνημά του αναγνώρισε τα γεγονότα της Αγίας Λαύρας ως κομβικά για την έναρξη της Επανάστασης[14]. Η αναγνώριση αυτή έγινε πολύ κοντά στα γεγονότα και πολλοί Επαναστάτες ήταν εν ζωή. Οπότε αν δεν ίσχυε ως γεγονός θα μπορούσαν να αντιδράσουν εις βάρος αυτής της απόφασης. Η Ελλαδική Εκκλησία μέχρι το 1848 δεν ήταν ακόμη αναγνωρισμένη από το Πατριαρχείο και ήταν σε τριβή οι σχέσεις τους. Το κύρος της Ελλαδικής Εκκλησίας δηλαδή ήταν ακόμη περιορισμένο. Οι Έλληνες το αυτοκέφαλο της Ελλαδικής Εκκλησίας θα το δουν με άλλο μάτι μετά το 1848, όταν δηλαδή το Πατριαρχείο αναγνώρισε την Ελλαδική Εκκλησία. Οι περισσότεροι αναθεωρητές επιμένουν ότι δεν υπήρξε η Αγία Λαύρα γιατί ούτε ο Κολοκοτρώνης, αλλά ούτε ο Μακρυγιάννης, ούτε ο Σπυρίδων Τρικούπης[15] την αναφέρει. Ο Κολοκοτρώνης και ο Μακρυγιάννης δεν την αναφέρουν, αλλά δεν την αρνούνται κιόλας.

            Τέλος υπάρχουν και άλλες πηγές που αναφέρουν τα γεγονότα της Αγίας Λαύρας ως υπαρκτά όπως ο Ιωάννης Κολοκοτρώνης[16], ο Φωτάκος[17], ο πρόξενος της Σουηδίας και της Νορβηγίας Λουδοβίκος Στράνης[18], ο Ιωάννης Φιλήμων[19] , ο Ιστορικός Πουκεβίλ[20], ο Κανέλλος Δεληγιάννης[21], ο φιλέλληνας και αρχίατρος του ελληνικού στόλου Σάμιουελ Γκρίντλεϊ Χάου[22], ο Αμερικανός Ιεραπόστολος Άντερσον Ρούφους[23] και πολλοί άλλοι. Όλες οι πηγές αναφέρουν τα γεγονότα της Αγίας Λαύρας ως υπαρκτά. Τα μόνα μυστήρια γύρω από τον μύθο της Αγίας Λαύρας είναι το πότε έγινε η συνεδρίαση των κεφαλών της περιοχής και το αν σήκωσε ο Γερμανός το Λάβαρο. Οι πηγές μας δίνουν ένα εύρος 13 ημερών για την ημερομηνία της συνεδρίασης ( 8/3/1821-21/3/1821). Το αν υψώθηκε το Λάβαρο της Επανάστασης είναι το μόνο σκοτεινό σημείο από τις πηγές.

            Συνεπώς από τα παραπάνω αποδεικνύεται ότι α) η συνεδρίαση και οι αποφάσεις των κεφαλών της περιοχής έλαβε όντως χώρα στο διάστημα 8-21/3/1821, β) η τέλεση πανηγυρικής λειτουργίας όντως έλαβε χώρα και γ) δεν είναι σίγουρο αν όντως υψώθηκε το εν λόγω Λάβαρο. Όπως και να έχει η Αγία Λαύρα όντως υπήρξε βάσει των πηγών και ο «μύθος» της έχει ιστορική ύπαρξη.

Δ’ ΜΥΘΟΣ Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΗΤΑΝ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

            Η ίδια σχολή των αναθεωρητών υποστηρίζει ότι η εκκλησία ήταν εναντίον της Επανάστασης. Θεωρεί ότι ο αφορισμός του Πατριάρχη Ε΄, αλλά και όσων των διαδέχθηκαν μετά, εναντίον της Επανάστασης είναι επαρκές στοιχείο για να στηρίξουν την άποψή τους.

            Το πρώτο που πρέπει να σκεφθούν είναι ότι ο Πατριάρχης προχώρησε στον αφορισμό όχι γιατί ήταν εναντίον της Επανάστασης, αλλά γιατί έπρεπε να προστατέψει τον ελληνικό πληθυσμό από τα τουρκικά αντίποινα. Στην Κωνσταντινούπολη ζούσαν 200.000-300.000 Έλληνες, στην Αδριανούπολη σχεδόν 100.000, στην Ανατολική Θράκη άγνωστος ο αριθμός των Ελλήνων, αλλά σίγουρα ο πληθυσμός τους ξεπερνούσε τις 200.000. Επίσης στην Ιωνία και στον Πόντο ζούσαν πάρα πολλοί Έλληνες. Όλος αυτός ο πληθυσμός κινδύνευε άμεσα από τα τουρκικά αντίποινα. Συνεπώς ο αφορισμός του Γρηγορίου Ε΄ ήταν μία πράξη απελπισίας. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως τραγική ειρωνεία, καθώς ο πόθος του κάθε Έλληνα ήταν η ελευθερία, αλλά να είναι αναγκασμένος να προχωρά στον αφορισμό για το καλό του ελληνισμού.

            Ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄ δεν ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας, αλλά σίγουρα γνώριζε τα σχέδιά της. Η θέση του, του έδινε την δυνατότητα να μαθαίνει τι γίνεται στο ποίμνιό του, αλλά και οι άνθρωποί του σίγουρα τον πληροφόρησαν για την ύπαρξη και τα σχέδια της Φιλικής Εταιρείας[24]. Η Φιλική Εταιρεία σχεδίαζε να ξεκινήσει την Επανάσταση από τις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες και στη συνέχεια να μεταφέρει τον πόλεμο και στην Πελοπόννησο, γνωστό ως Μοριά τότε. Συνεπώς αν ο Πατριάρχης ήταν εναντίον της Επανάστασης, γιατί δεν πρόδιδε τα σχέδια των Επαναστατών πριν γίνουν πράξη στον Σουλτάνο; Μα προφανώς γιατί ήταν με το μέρος των Επαναστατών και τις αποφάσεις που πήρε ως επίσημη αρχή, ως Πατριάρχης δηλαδή, τις πήρε υπό το βάρος των ζωών των αθώων Ελλήνων που ζούσαν σε περιοχές που οι Τούρκοι μπορούσαν να προβούν άμεσα σε αντίποινα εναντίον άμαχων Ελλήνων.

            Επίσης, πρέπει να σημειωθεί ότι οι Τούρκοι απαγχόνισαν τον Γρηγόριο Ε΄, αφού προχώρησαν σε έρευνα εναντίον του και κατά την έρευνα βρήκαν στοιχεία που τον συνέδεαν με τους Επαναστάτες. Οπότε ο απαγχονισμός του δεν ήταν τυχαίος, αλλά ως ποινή για την προδοσία του εναντίον του Σουλτάνου[25]. Οι επόμενοι Πατριάρχες που τον διαδέχτηκαν κατά τη διάρκεια της Επανάστασης ήταν κι αυτοί εναντίον της Επανάστασης, κάτω από το βάρος της τουρκικής πίεσης. Όμως, δεν έχασαν τη ζωή τους γιατί δεν είχαν καμία σχέση με τους Επαναστάτες.

            Στοιχεία που αποδεικνύουν ότι ο Γρηγόριος Ε΄ και η εκκλησία δεν ήταν εναντίον της Επανάστασης είναι ότι ο Γρηγόριος κρυφά έκανε λειτουργία για να άρει τον αφορισμό του. Επίσης ο Κολοκοτρώνης και ο Μακρυγιάννης αναφέρουν ότι όσα έπραττε το Πατριαρχείο κατά την διάρκεια του Αγώνα, τα έκανε παρά τη θέλησή του και ότι η πραγματική του θέληση ήταν να πετύχει η Επανάσταση.

            Επιπλέον πρέπει να ληφθεί υπόψιν ότι οι πηγές αναφέρουν ότι ο κλήρος πολέμησε στο πλάι του απλού Έλληνα στρατιώτη. Ο Κολοκοτρώνης στον λόγο του στην Πνύκα παραδέχεται ότι ο κλήρος πολέμησε στο πλάι των στρατιωτών[26]. Ο Μακρυγιάννης παρομοίως[27]. Ο Φωτάκος και ο Σπυρίδων Τρικούπης στα έργα τους επίσης αναφέρουν τη συμμετοχή του κλήρου στην Επανάσταση.  

            Τέλος δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τρεις μεγάλες μορφές της Ελληνικής Επανάστασης ανήκαν στον κλήρο και πολέμησαν για την ελευθερία της Ελλάδας. Ο Αθανάσιος Διάκος, όπως μαρτυρεί το προσωνύμιο, ήταν Διάκος και μετά τη μάχη της Αλαμάνας συνελήφθη και σουβλίστηκε από τους Τούρκους. Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός πέθανε το 1826 ενώ συμμετείχε ως τότε ενεργά σε όλα τα γεγονότα της Επανάστασης που είχαν επίκεντρο την περιοχή του. Ο Γρηγόριος Δικαίος, γνωστός και ως Παπαφλέσσας πολέμησε για την Επανάσταση και έδωσε και την ζωή του γι’ αυτή. Ο Παπαφλέσσας έπεσε ηρωικά μαχόμενος στο Μανιάκι, πολεμώντας τον Ιμπραήμ.   

Ε’ ΜΥΘΟΣ ΤΗΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΜΑΣ ΤΗΝ ΧΡΩΣΤΑΜΕ ΣΤΟΥΣ ΞΕΝΟΥΣ

            Ο πέμπτος μύθος που είναι ευρέως διαδεδομένος είναι ότι οι Έλληνες την ελευθερία τους την χρωστάνε στις Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής, τις Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία. Το επιχείρημά τους το εδράζουν στο γεγονός ότι η Ναυμαχία του Ναυαρίνου ήταν αυτή που άνοιξε την πόρτα της ελευθερίας στους Έλληνες.

            Η πραγματικότητα όμως, είναι έτσι ή για άλλη μια φορά είναι διαφορετική; Ας εξετάσουμε τα δεδομένα και τις συνθήκες την περίοδο εκείνη.

Η Ελληνική Επανάσταση είχε φτάσει στο ναδίρ της κατά το έτος 1826, καθώς ο Ιμπραήμ ήταν κύριος της Δυτικής Πελοποννήσου και της Αρκαδίας ( το μεγαλύτερο μέρος της Αχαΐας, το μεγαλύτερο μέρος της Μεσσηνίας, το μεγαλύτερο μέρος της Ηλείας και την Αρκαδία), ενώ ήταν έτοιμος να καταλάβει και την Μάνη, η οποία ήταν στην ουσία ο κύριος αντίπαλος του. Ο Κιουταχής στην Στερεά Ελλάδα είχε καταλάβει με την βοήθεια του Ιμπραήμ το Μεσολόγγι, όλη την κεντρική Στερεά Ελλάδα και την ενδοχώρα της Αττικής, ενώ πολιορκούσε την Αθήνα (την Ακρόπολη). Οι Επαναστατημένοι Έλληνες το μόνο που κατάφεραν ήταν να αναζωπυρώσουν από το 1825 την Επανάσταση στην Κρήτη, κυριεύοντας το κάστρο της Γραμβούσας, το οποίο ήταν το κέντρο της δύναμής τους, εκτός από τα Σφακιά. Έτσι είχαν τα πράγματα στην ξηρά και για τους Έλληνες και για τους Τούρκους και τους συμμάχους τους.

            Στην θάλασσα η κατάσταση ήταν εντελώς διαφορετική. Οι Έλληνες μετά το ολέθριο λάθος τους να αφήσουν αβοήθητους τους Ψαριανούς και τους Κασιανούς εναντίον του Οθωμανικού στόλου, αποφάσισαν να δράσουν με πυγμή. Οι Έλληνες ήλεγχαν τις Κυκλάδες, τα νησιά του Αργοσαρωνικού και τη Σάμο. Ο ελληνικός στόλος ,ενώ στη στεριά οι Έλληνες ηττώνται , συντρίβει τους αντιπάλους του όπου τους συναντά. Αρχής γενομένης η ναυμαχία του Γέροντα στις 29/8/1824 (27 εχθρικά πλοία βυθίστηκαν). Εξίσου σημαντική νίκη των Ελλήνων ήταν αυτή στη ναυμαχία της Άνδρου στις 30/4/1825, όπου το 1/5 από τα πλοία των Τούρκων βυθίστηκαν. Επίσης σημαντική νίκη πέτυχαν οι Έλληνες εναντίον του Τουρκικού στόλου τις 23/5/1825 στον Καφηρέα όπου σχεδόν η μισή δύναμη του εχθρικού στόλου είτε βυθίστηκε, είτε αιχμαλωτίστηκε ( 20 πολεμικά πλοία βυθίστηκαν, 5 αιχμαλωτίστηκαν και 30 φορτηγά πλοία αιχμαλωτίστηκαν).

            Η κατάσταση στην στεριά από το καλοκαίρι του 1826 άρχισε σιγά, σιγά να αλλάζει υπέρ των Ελλήνων. Ο Ιμπραήμ από τα μέσα Ιουνίου ως τις αρχές Ιουλίου 1826 προσπάθησε να καταλάβει τη Μάνη. Η προσπάθειά του στέφθηκε από πλήρη αποτυχία, αφού και στις τρεις μάχες που έδωσε με τους Μανιάτες ηττήθηκε κατά κράτος και άφησε πίσω του πολλούς νεκρούς. Συγκεκριμένα έδωσε μάχες στη Βέργα, στο Διρό και στο Πολυάραβο. Ο στρατός είχε βαριές απώλειες. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ξεκίνησε εναντίον του έναν αμείλικτο ανταρτοπόλεμο, όπου ήταν δυνατό χτυπούσε τμήματα του στρατού του, προκαλώντας του με τον τρόπο αυτό πολλές απώλειες. Επίσης ο Γέρος του Μοριά χτυπούσε τον αντίπαλό του πολλές φορές στον ανεφοδιασμό του. Έτσι δημιουργούσε στον Ιμπραήμ και προβλήματα στον ανεφοδιασμό.

 Στη Ρούμελη ο Καραϊσκάκης ξεκίνησε την ελληνική αντεπίθεση από τα τέλη Ιανουαρίου 1827. Ο γιος της Καλογριάς, όπως ήταν γνωστός ο αρχιστράτηγος της Ρούμελης, κατάφερε μέσα σε δύο μήνες να απελευθερώσει όλη τη Ρούμελη εκτός από τη Βόνιτσα, το Μεσολόγγι και τη Ναύπακτο. Μάλιστα είχε πετύχει και μια σημαντική νίκη εναντίον των Τούρκων στην Αράχοβα. Ο Κιουταχής είχε περιέλθει σε δύσκολη θέση λόγω των νικών του Καραϊσκάκη. Ο Κιουταχής, όμως θα επωφεληθεί από τον άδοξο θάνατο του Καραϊσκάκη και στις 24 Απριλίου 1827 θα νικήσει στον Ανάλατο τον Ελληνικό στρατό, τον οποίο διοικούσαν οι Κόχραν και Τσώρτς. Οι δυο Άγγλοι στρατηγοί δεν είχαν ακούσει τις συμβουλές του νεκρού Καραϊσκάκη να μην επιτεθούν κατά μέτωπο στους Τούρκους, αλλά να επιδιώξουν μέσω πλαγιοκοπήσεων και με την χρήση των ταμπουριών τους να τους φέρουν σε δεινή θέση. Ο Κιουταχής σύντριψε τους Έλληνες και μετά από ένα μήνα κατέλαβε την Ακρόπολη. Παρά τη νίκη του δεν μπορούσε άμεσα να επιτεθεί στους Έλληνες στον Πειραιά γιατί έπρεπε να καταλάβει ξανά τη απελευθερωμένη Ρούμελη. Επίσης δεν είχε τον στόλο στο πλευρό του για να επιδιώξει την οριστική συντριβή των Ελλήνων στην Αττική. Όπως είναι φυσικό χωρίς να καλύψει τα νώτα του στη Ρούμελη δεν μπορούσε να συμπράξει με τον Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο.

Ο Ιμπραήμ κατά το διάστημα αυτό είχε έρθει σε πολύ δεινή θέση, καθώς ο πόλεμος φθοράς του Κολοκοτρώνη είχε επηρεάσει το ηθικό των ανδρών του. Έτσι για να προσεταιριστεί τους Έλληνες εξέδωσε τα λεγόμενα «συγχωροχάρτια», με τα οποία όποιος Έλληνας δήλωνε υποταγή απολάμβανε αμνηστία. Ο Κολοκοτρώνης απέναντι στο νέο αυτό δόλιο μέσο του Ιμπραήμ, απάντησε αποφασιστικά, με την πολιτική του «φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένους». Οι Έλληνες τα τέλη καλοκαιριού του ίδιου έτους ξεκίνησαν πάλι να δραστηριοποιούνται εναντίον των Τούρκων στη Ρούμελη, στέλνοντας δυνάμεις για να ενισχύσουν τις εστίες της Επανάστασης που υπήρχαν ακόμη. Μάλιστα λίγο πριν τη ναυμαχία του Ναυαρίνου, στις 17 Σεπτεμβρίου 1827 ο ναύαρχος Άστιγξ, αρχηγός μοίρας του ελληνικού στόλου καταναυμάχησε στην Ιτέα ( ναυμαχία της Αγκάλης) την αντίστοιχη τουρκική μοίρα. Το πλοίο που έκανε τη διαφορά ήταν το ατμόπλοιο, η Καρτερία, το οποίο έδινε τεράστιο τεχνολογικό πλεονέκτημα  στον ελληνικό στόλο, εκτός από αυτού του πυρός. Τέλος λίγες μέρες πριν την ναυμαχία του Ναυαρίνου, αρχές Οκτωβρίου, ξεκίνησαν στόλος και στρατιωτικές δυνάμεις για να απελευθερώσουν τη Χίο. Οι Έλληνες ξεκίνησαν τις στρατιωτικές τους επιχειρήσεις στη Χίο στις 17 Οκτωβρίου 1827, μία βδομάδα μετά την συντριβή των Τουρκοαιγυπτίων στο Ναυαρίνο από τους συμμάχους. Αυτό φανερώνει ότι η Επανάσταση αναπτερωνόταν και χωρίς τη βοήθεια των συμμάχων.

Συνεπώς από τα παραπάνω η κατάσταση για τους Τούρκους του Κιουταχή και τους Αιγύπτιους του Ιμπραήμ κάθε άλλο παρά εύκολη ήταν. Ένας ουδέτερος παρατηρητής, όπως οι ξένοι, έβλεπαν ότι η κατάσταση είχε φτάσει σε τέλμα και για τους δύο. Και για τους επαναστατημένους Έλληνες και για τους επίδοξους καταστολείς της Επανάστασης. Ο Ιμπραήμ είχε προσπαθήσει τρία χρόνια να υποτάξει τους Έλληνες, αλλά δεν τα κατάφερε. Οι Αιγυπτιακές δυνάμεις στην ουσία ήλεγχαν την Τρίπολη, το Νεόκαστρο, τη Μεθώνη, τη Καλαμάτα και την Πάτρα. Οι υπόλοιπες περιοχές ήταν υπό τον έλεγχο των Ελλήνων. Οι Έλληνες είχαν καταφέρει να τον φθείρουν, αλλά όχι να τον νικήσουν. Ο Κιουταχής στη Ρούμελη βίωνε παρόμοια κατάσταση με αυτή του Ιμπραήμ.

Οι Μεγάλες Δυνάμεις βλέποντας ότι η κατάσταση μεταξύ των εμπόλεμων όχι μόνο δεν ξεκαθάριζε, αλλά γινόταν όλο και πιο περίπλοκη, αποφάσισαν να δράσουν προς ίδιον όφελος. Συγκεκριμένα λόγω του πολέμου στην Ανατολική Μεσόγειο είχε αυξηθεί η πειρατεία και το εμπόριο διεξαγόταν με μεγάλη δυσκολία. Αυτό για την Αγγλία, τη Γαλλία και την Ρωσία σήμαινε απώλεια μεγάλων κεφαλαίων, και όπως ήταν φυσικό δεν μπορούσαν να ανεχθούν να αιμορραγούν για πολύ ακόμη. Επίσης οι τρεις παραπάνω Δυνάμεις είχαν τεράστια γεωπολιτικά συμφέροντα, τα οποία διακυβεύονταν και έπρεπε να τα προστατεύσουν. Η Αγγλία επιθυμούσε να έχει τον απρόσκοπτο έλεγχο της Μεσογείου, κάτι που είχε καταφέρει με μεγάλο κόπο κατά τους Ναπολεόντιους Πολέμους. Η Αίγυπτος του Μεχμέτ Άλι ήταν ένας εν δυνάμει κίνδυνος που έπρεπε να καταστραφεί. Άρα η ευκαιρία να το πετύχει αυτό νομότυπα ήταν αυτή για την Αγγλία. Η Γαλλία επίσης είχε ζωτικά συμφέροντα στην περιοχή, τα οποία έπρεπε να προστατέψει. Δεν ήταν δυνατόν να αφήσει την Αγγλία να «κάνει» παιχνίδι μόνη της στην Ανατολική Μεσόγειο. Επομένως έπρεπε να συμμετάσχει κι αυτή στην νέα πίτα που επρόκειτο λίαν συντόμως να μοιραστεί. Η Ρωσία από την πλευρά της πάντα επεδίωκε την ελεύθερη πρόσβαση στη Μεσόγειο και της ήταν αδιανόητο να αφήσει την Ελλάδα να πέσει στα χέρια των Άγγλων. Οι Έλληνες όντες ομόδοξοι έπρεπε για τους Ρώσους να ενταχθούν στη δική τους σφαίρα επιρροής. Οι τρεις δυνάμεις βλέποντας μέσα σε αυτά τα επτά χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης την ανικανότητα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας να την καταπνίξει συνειδητοποίησαν, ότι η πτώση της ήταν θέμα χρόνου, οπότε έπρεπε να πάρουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κομμάτι από αυτή.

Έτσι μέσα στο πλαίσιο αυτό στις 4 Απριλίου 1826 στην Αγία Πετρούπολη ( λίγο πριν την ηρωική πτώση του Μεσολογγίου) ο Ουέλλιγκτον υπέγραψε με το Νέσελροντ το Πρωτόκολλο της Πετρούπολης, στο οποίο προβλεπόταν η αυτονομία της Ελλάδας. Το πρωτόκολλο αυτό κοινοποιήθηκε και στις άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις, ώστε να συμμετάσχουν όποιες επιθυμούσαν. Η μόνη χώρα που αποφάσισε να συμμετάσχει ήταν η Γαλλία. Στις 6 Ιουλίου 1827 στο Λονδίνο οι τρεις δυνάμεις υπέγραψαν την γνωστή ως σήμερα Ιουλιανή Σύμβαση, η οποία προέβλεπε την κατάπαυση του πυρός και από τις δύο εμπόλεμες πλευρές και την δημιουργία αυτόνομου ελληνικού κράτους. Το ιδιαίτερο της Σύμβασης ήταν ότι οι τρεις Δυνάμεις αν χρειαζόταν θα επέβαλλαν στους εμπόλεμους την κατάπαυση του πυρός δια της βίας.

Η ναυμαχία του Ναυαρίνου έγινε στις 8/20 Οκτωβρίου 1827 μεταξύ των συμμαχικών δυνάμεων και των Τουρκοαιγυπτιακών. Ο συμμαχικός στόλος καταναυμάχησε τον Τουρκοαιγυπτιακό μέσα σε λίγες ώρες. Η συντριβή αυτή του Τουρκοαιγυπτιακού στόλου σήμαινε και την λήξη της εκστρατείας του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο, καθώς χωρίς τον ανεφοδιασμό του από την θάλασσα η συνέχιση της ήταν αδύνατη. Ο Κιουταχής μαθαίνοντας για την συντριβή του Τουρκοαιγυπτιακό στόλου συνειδητοποίησε κι αυτός ότι το έργο του πλέον γινόταν ακατόρθωτο. Οι Έλληνες πλέον ήταν μόνοι κυρίαρχοι στη θάλασσα και θα μπορούσαν να μεταφέρουν τον πόλεμο εναντίον του σε όποιο μέρος της Ρούμελης επιθυμούσαν.

Ύστερα από τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι οι Έλληνες την ανεξαρτησία τους δεν την χρωστάνε σε κανέναν. Ο ζήλος τους για την ελευθερία ήταν αυτός που τους οδηγούσε στον πόλεμο εναντίον της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και η ικανότητα τους στο πεδίο της μάχης ήταν η αιτία που τα πράγματα έφτασαν σε αδιέξοδο. Η κατάσταση είχε φτάσει σε αδιέξοδο και για τους Τουρκοαιγυπτίους και για τους Έλληνες. Και οι μεν, και οι δε δεν μπορούσαν να επιβληθούν στον άλλον.  Οι Μεγάλες Δυνάμεις που παρατήρησαν το αδιέξοδο της κατάστασης έδωσαν τη  λύση, η οποία για εμάς ήταν συμφέρουσα. Ο ελληνικός λαός είχε καταφέρει επί επτά χρόνια να αντιμετωπίσει όλες τις προσπάθειες των Οθωμανών να καταπνίξουν την Επανάσταση.  

---

[1] Κολοκοτρώνης «Απομνημονεύματα», σ. 6

[2] Μακρυγιάννης «Απομνημονεύματα», Β’ Τόμος, σ. 172

[3] Τρικούπης «ΙΤΕΕ», Α’ Τόμος, σ. 29-30

[4] Α΄Σύνταγμα της Επιδαύρου, σ. 1-2

[5] Κ. Ευσταθιάδης σ. 40-41

[6] Βλ. εικ. 2

[7] Κολοκοτρώνης «Απομνημονεύματα», σ. 6

[8] Τρικούπης «ΙΤΕΕ», Α’ Τόμος, σ. 29-30

[9] Επαναστατική Διακήρυξη Υψηλάντη,(βλ. εικ. 2)

[10] Μακρυγιάννης «Απομνημονεύματα», Β’ Τόμος, σ. 172

[11] Α΄Σύνταγμα της Επιδαύρου, σ. 1-2

[12] Είναι οι άνθρωποι που πιστεύουν στις άλλες Βιβλικές θρησκείες και μπορούν να ζουν σε μουσουλμανική χώρα κάτω από ορισμένες συνθήκες.

[13] Γερμανός, σ. 27-28

[14] Διαμαντής Αθ. Κωνσταντίνος, Πρότασις καθιερώσεως εθνικών επετείων και δημοσίων αγώνων κατά το πρότυπον των εορτών της αρχαιότητος κατά το έτος 1835, Αθηνά, Σύγγραμμα περιοδικόν της εν Αθήναις Επιστημονικής Εταιρείας. τομ. 73, 74. (1972, 1973), σελ. 314

[15] Παραβλέπουν το γεγονός ότι ο Σπ. Τρικούπης κάνει αναφορά στο έργο του για συνεδρίαση των κεφαλών των Καλαβρύτων. Τρικούπης «ΙΤΕΕ», Α’ Τόμος, σ. 74-76

[16] Ο Ιωάννης Θ. Κολοκοτρώνης, Ελληνικά Υπομνήματα, Ήτοι Διάφορα Έγγραφα Αφορῶντα την Ελληνικήν Επανάστασιν ..., Τύποις Χ. Νικολαΐδου Φιλαδελφέως, 1856.σ. 4

[17] Φωτάκου Απομνημονεύματα, τ. Α΄, σελ. 72, εκδ. Βεργίνα

[18] Ζώρας Θ. Γεώργιος, Αι κατά πληροφορίας του Ολλανδικού Προξενείου πρώται επαναστατικαί εκδηλώσεις εν Πάτραις το 1821. Πρακτικά του Α' εν Πάτραις Τοπικού Συνεδρίου Αχαϊκών Σπουδών, περιοδικό Πελοποννησιακά, Παράρτημα 1, 1974 σελ.200

[19]  Ιωάννης Φιλήμων, Ιστορικόν Δοκίμιον περί Ελληνικής

Επαναστάσεως, τ. Γ΄, σελ.5,18

[20] Πουκεβίλ, τ. 1, σελ. 42

[21] Κανέλλος Δεληγιάννης: Απομνημονεύματα, σελ. 183-4, 186-

7, 197, 198, εκδ. Πελεκάνος

[22] Samuel Howe M. D.; An Historical sketch of the Greek

revolution New York, 1828 (βλ. σελ. 18).

[23]  Anderson Rufus, Observations upon the Peloponnesus and Greek islands, made in 1829, Crocker and Brewster, Boston, USA, 1830. Σελ. 91

[24] Τρικούπης «ΙΤΕΕ»,Α’ Τόμος, σ. 101-102

[25] Τρικούπης «ΙΤΕΕ»,Α’ Τόμος, σ. 99-100

[26] Κολοκοτρώνης «Απομνημονεύματα», σ. 6

[27] Μακρυγιάννης «Απομνημονεύματα», Β’ Τόμος, σ. 59-60

ΟΙ ΕΙΚΟΝΕΣ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΤΑ ΛΗΜΜΑΤΑ ΣΤΗ WIKIPEDIA