Δευτέρα 5 Οκτωβρίου 2020

ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΓΓΥΣ ΑΝΑΤΟΛΗ

    Η πολιτική των Μεγάλων Δυνάμεων στην εποχή μας δεν άλλαξε καθόλου σε σχέση με πριν διακόσια χρόνια. Ο χάρτης της περιοχής ναι μεν άλλαξε κατά πολύ, μιας και τότε υπήρχε η Οθωμανική αυτοκρατορία που καταλάμβανε όλη την περιοχή και σήμερα δεν υπάρχει, η πολιτική τους δε δεν άλλαξε καθόλου ως προς τα γεωπολιτικά συμφέροντα. Οι Μεγάλες Δυνάμεις τότε ήταν οι Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία, η Αυστροουγγαρία και η Ρωσία. Η Γερμανία προστέθηκε στις παραπάνω χώρες μετά τη νίκη της στο Γαλλοπρωσικό πόλεμο του 1870-1871. Σήμερα, οι Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής είναι οι Μεγάλοι Βρετανία, η Γαλλία, η Γερμανία, η ΗΠΑ και η Ρωσία. Η Αυστροουγγαρία έπαψε να υπάρχει ήδη από το 1918, από τη λήξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Θα επισημάνω την εξωτερική πολιτική της κάθε δύναμης ξεχωριστά τότε και τώρα για να γίνει εμφανής μέσα από τη σύγκριση ότι η εξωτερική τους πολτική δεν άλλαξε καθόλου ως προς τα βασικά τους χαρακτηριστικά.

 

ΤΟΤΕ:

 

Μεγάλη Βρετανία: η Μ.Β τότε επεδίωκε να έχει τον έλεγχο των θαλασσών, γιατί ήταν ναυτική δύναμη και θαλάσσια χώρα. Η οικονομία της Μ.Β εκτός από τη βιομηχανία βασιζόταν στο εμπόριο, το οποίο διεξάγονταν κυρίως από τη θάλασσα.Οι εμπορικοί δρόμοι που την ενδιέφεραν να είναι πάντα ανοιχτοί για αυτή ήταν οι παρακάτω 1) από και προς την Ινδία, 2) από και προς την Κίνα, 3) από και προς την Αμερική. Οι δύο πρώτοι περνούν και από την Ανατολική Μεσόγειο. Επίσης, ήθελε να είναι οι παραπάνω δρόμοι ανοιχτοί γιατί διέθετε πολλές αποικίες από τις οποίες εξασφάλιζε τις απαραίτητες πρώτες ύλες για τη βιομηχανία της. Συνεπώς η εν λόγω χώρα επεδίωκε πάντα να είναι η ισχυρότερη στη θάλασσα και για αυτό δεν έβλεπε ποτέ με καλό μάτι όποιον/α χώρα αποκτούσε ισχύ στη θάλασσα. Οι μόνες χώρες την εποχή εκείνη που είχαν ισχυρή ναυτική παρουσία στον κόσμο ήταν η Γαλλία, η Ρωσία και η Αίγυπτος του Μωχάμετ Άλη. Η Γαλλία μετά την ήττα στο Τραφάλγκαρ το 1805 και την οριστική πτώση του Ναπολέοντα το 1815 μετά την ήττα του στο Βατερλώ έπαψε να είναι σοβαρός αντίπαλος στη θάλασσα για την Μ.Β , ενώ περιορίστηκε η ισχύς της και στη στεριά. Η Αίγυπτος του Μωχάμετ Άλη απέκτησε στη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου ισχυρή ναυτική παρουσία και θα μπορούσε να γίνει μια σοβαρή απειλή για τα συμφέροντα της Μ.Β στην περιοχή. Επομένως, η δυνητική αυτή απειλή έπρεπε να τερματιστεί πριν ξεφύγει από τον έλεγχο η κατάσταση και η ευκαιρία δόθηκε για να συμβεί αυτό στο Ναυαρίνο το 1827. Βέβαια, αυτή η ναυμαχία εξασφάλισε τη δημιουργία του ελληνικού κράτους. Οι Έλληνες βρισκόταν από τον Φεβρουάριο του 1821 σε πόλεμο με την Οθωμανική αυτοκρατορία. Η Αίγυπτος μετά τη ναυμαχία του Ναυαρίνου έπαψε να αποτελεί απειλή για τα Βρετανικά συμφέροντα. Η μόνη απειλή παρέμενε η Ρωσία. Η Ρωσία εκτός από ισχυρό στόλο διέθετε στην περιοχή και ένα ισχυρό πολιτισμικό "όπλο", το οποίο έλειπε από την φαρέτρα της Μ.Β. Το "όπλο" αυτό ήταν η Ορθοδοξία. Η Ρωσία όντας Ορθόδοξη χώρα εμφανιζόταν ως η προστάτιδα των ορθόδοξων χριστιανών που ζούσαν στην Οθωμανική αυτοκρατορία, η οποία βρισκόταν σε παρακμή και ήταν θέμα χρόνου να καταρεύσει. Επομένως, η Μ.Β φοβόταν ότι η Ρωσία έχοντας και ισχυρό στόλο, αλλά και τον έλεγχο των ορθοδόξων κατοίκων της περιοχής θα γινόταν κύριος της Ανατολικής Μεσογείου και κατ'  επέκτασιν θα έκλειναν οι εμπορικοί δρόμοι από και προς την Ινδία και την Κίνα, κάτι που θα σήμαινε μεγάλη οικονομική καταστροφή για αυτή. Έτσι, η Μ.Β για να αποφύγει αυτό το σενάριο δεν επιθυμούσε τη διάλυση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας,την οποία στήριζε στα διπλωματικά φόρουμ εναντίον της Ρωσίας. Η Μ.Β τους Ορθόδοξους πληθυσμούς τους έβλεπε με καχυποψία, γιατί τους θεωρουσε εντολοδόχους της Ρωσίας στην περιοχή. Παρόλα αυτά,όντας χριστιανική χώρα κι αυτή δεν μπορουσε να επιθυμεί την εξαφάνιση των χριστιανών της περιοχής. Συνεπώς, η Μ.Β επεδίωκε οι χριστιανι της περιοχής να μην αποκτήσουν ποτέ τον πλήρη έλεγχο της. Ο μόνος τρόπος για να επιτευχθεί αυτό ήταν να υφίσταται στην περιοχή η Οθωμανική αυτοκρατορία σε μία μέση κατάσταση ( ούτε πολλή δυνατή, ούτε πολλή αδύναμη). Η Οθωμανική αυτοκρατορία θα έπαιζε τον ρόλο του ανασχετή της Ρωσικής δύναμης στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Εγγύς Ανατολή.

Γαλλία: η Γαλλία την εποχή εκείνη μόλις είχε χάσει την παντοδυναμία της, καθώς ο Μέγας Ναπολέων ηττήθηκε οριστικά στο Βατερλώ το 1815. Η Γαλλία μετά την ήττα αυτή δεν θα ξανά γίνει ποτέ η κοσμοκράτειρα που ήταν. Η ισχύς της περιορίστηκε σημαντικά, αλλά δεν έπαψε να είναι σημαντική. Η Γαλλία αξίωνε να έχει πρόσβαση στην περιοχή, γιατί είχε μεγάλα οικονομικά συμφέροντα. Η Γαλλία είχε αναπτύξει διπλωματικές και εμπορικές σχέσεις με την Οθωμανική αυτοκρατορία ήδη από το 1535, καθώς ήταν η πρώτη χώρα που συνήψε διμερείς σχέσεις μαζί της. Η σύναψη οικονομικών σχέσεων της Γαλλίας με την Οθωμανική αυτοκρατορία έγινε με τις διομολογήσεις. Η Γαλλία μέσα από αυτές αποκτούσε προνόμια στην περιοχή, ώστε να μπορεί να δραστηριοποιείται εμπορικά απρόσκοπτα στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Οι Γάλλοι έμποροι δραστηριοποιούνταν κυρίως στην περιοχή της Αλεξανδρέττας, της Αντιόχειας και της Φοινίκης ( δηλαδή σημερινό Λίβανο). Οι κάτοικοι που ήταν φύσει φιλικά προσκέιμενοι στους Γάλλους ήταν οι Αρμένιοι. Οι Αρμένιοι δεν ξεχνούσαν ότι επί των Σταυροφορικών κράτων είχα έρθει σε επαφή με τους Φράγκους ( τους Γάλλους με το Μεσαιωνικό τους όνομα) και οι σχέσεις μεταξύ τους ήταν σε πάρα πολύ καλό επίπεδο.  Οι Γάλλοι έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους Αρμένιους, τους οποίους πολλάκις προστάτευαν από τις μουσουλμανικές αυθαιρεσίες. Συνεπώς, η Γαλλία δεν είχε πρόβλημα αν θα κατέρρε η Οθωμανική αυτοκρατορία. Αρκεί αυτός που θα την διαδέχονταν να μην της στερούσε τις περιοχές που προαναφέρθηκαν, γιατί σε αυτές είχε αναπτύξει ζωτικά οικονομικά συμφέροντα. 

Αυστροουγγαρία: η Αυστροουγγαρία δεν διέθετε ποτέ ισχυρό στόλο, αλλά διέθετε ισχυρό στρατό. Επίσης, δεν διέθετε καμία αποικία. Η Αυστροουγγαρία ήταν εν ολίγοις χερσαία δύναμη.  Όντας χερσαία δύναμη ήταν αντίθετη πολιτικά πάντα απέναντι στην Αγγλία, που ηταν θαλάσσια δύναμη.Το εμπόριο της αναπτύσσονταν κυρίως μέσω στεριάς. Την εποχή εκείνη το χερσαίο εμπόριο γινόταν μέσω του σιδηροδρόμου, για αυτό η εν λόγω χώρα είχε αναπτύξει σύγχρονο και μεγάλο για την εποχή σιδηροδρομικό δίκτυο. Οι πρώτες ύλες που της ήταν απαραίτητες για τη βιομηχανία της έφταναν στα εργοστάσια της κυρίως μέσω της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Συνεπώς, οι εμπορικοί και οι οικονομικοί δεσμοί των δύο χωρών ήταν στενοί. Η Αυστροουγγαρία είχε συμφέρον να έχει ως γείτονα της μία παρακμάζουσα Οθωμανική αυτοκρατορία, γιατί δεν κινδύνευε. Η Οθωμανική αυτοκρατορία δεν θύμιζε σε τίποτα την αυτοκρατορία που πολιόρκησε τη Βιέννη δύο φορές. Την ανάμιξη της Ρωσίας στην Ανατολική Μεσόγειο την έβλεπε με καχυποψία, για δύο λόγους: 1) αν η ισχυρή Ρωσία κατάφερνε και αντικαθιστούσε την Οθωμανική αυτοκρατορία στην περιοχή αυτή θα αντιμετώπιζε οικονομικό πρόβλημα αφού θα έπαυαν να υφίστανται οι μέχρι εκείνη τη στιγμή οικονομικές σχέσεις με την Οθωμανική αυτορατορία και 2) η Αυστροουγγαρία είχε ως κατοίκους της πολλούς σλάβικους πληθυσμούς, οι οποίοι ένιωθαν κοντά με τους ομοαίματους Σλάβους Ρώσους. Έτσι, η Αυστροουγγαρία ήταν αρνητική προς τους Ρώσους, αλλά και τους πληθυσμούς που ήταν πολιτισμικά και "αιματολογικά" κόντα τους. Η πολιτική που ακολουθούσαν στην περιοχή ήταν αντιρωσική και "αντισλαβική" και αντιορθόδοξη. Στήριζαν σχεδόν πάντα την Οθωμανική αυτορατορία απέναντι στους Ρώσους. Τέλος, η Αυστροουγγαρία απέναντι προς τους Σλάβους και τους Έλληνες κατοίκους της Οθωμανικής αυτοκρατορίας ήταν σχεδόν πάντα αρνητική και καχύποπτη, τους θεωρούσε κι αυτή όπως η ΜΒ.  εντολοδόχους των Ρώσων.

Ρωσία: η Ρωσία ήταν μαζί με την Αγγλία την εποχή αυτή οι υπερδυνάμεις. Η Ρωσία και η Αγγλία ήταν οι μεγάλες κερδισμένες από τους τους Ναπολεόντειους πολέμους. Η Ρωσία ως χώρα είχε ισχυρή αγροτική οικονομία, πλούσιο εμπόριο, αλλά λίγες βιομηχανικές μονάδες. Επίσης, διέθετε τεράστιο ανθρώπινο δυναμικό, αφού ήταν η πολυπληθέστερη χώρα της Ευρώπης. Η Τσαρική Ρωσία διέθετε ισχυρό στρατό και στόλο, οπότε δεν ήταν ούτε ναυτική χώρα μόνο, όπως η Μ.Β, ούτε χερσαία χώρα μόνο, όπως η Αυστροουγγαρία. Επιπλέον η χώρα της εκτείνονταν και στην Ευρώπη και στην Ασία, οπότε είχε τη δυνατότητα να εμπορεύεται μόνη της χωρίς περιορσιμούς και με την Ευρωπαϊκή αγορά και με την Ασιατική. Τέλος, από την εποχή του Μεγάλου Πέτρου, όταν και έγινε μία εκ των Μεγάλων Δυνάμεων, υιοθέτησε για τον εαυτό της τον ρόλο του προστάτη των χριστιανών της Οθωμανικης αυτοκρατορίας. Οι χριστιανικοί πληθυσμοί της Οθωμανικής αυτοκρατορίας ως επι των πλείστων ήταν ορθόδοξοι- εξαίρεση ήταν οι Αρμένιοι που κατοικούσαν στην περιοχή από τον Καύκασο ως την Κιλικία και την Αντιόχεια, οι οποίοι ήταν μονοφυσίτες. Οι εν λόγω πληθυσμοί έβλεπαν καλό μάτι την στάση της Ρωσίας στο ζήτημα αυτό, γιατί ένιωθαν ότι κάποιος ενδιαφερόταν για αυτούς, ώστε να τυγχάνουν προστασίας από τις τουρκικές αυθαιρεσίες. Επίσης, η Ρωσία κατέχοντας την Ταυρίδα (σημερινή Κριμαία) και διαθέτοντας, όπως προαναφέρθηκε, ισχυρό στόλο επεδίωκε να έχει πρόσβαση στη Μεσόγειο, ώστε να μπορεί να δραστηριοποιηθεί εμπορικά με τις εξίσου σημαντικές αγορές των περιοχών της Μεσογείου ( Ισπανίας, Γαλλίας, Ιταλίας, Β. Αφρική κλπ) και κατ' επέκτασιν να αποκτήσει πρόσβαση και στον δρόμο προς τις Ινδίες, ο οποίος ήταν ιδιαίτερα κερδοφόρος. Αντίπαλοι της σε αυτό το κομμάτι ήταν η Μ.Β η οποία είχε το μονοπώλιο της εκμετάλλευσης του δρόμου των Ινδιών την εποχή εκείνη, η Οθωμανική αυτοκρατορία γιατί αυτή καταλάμβανε όλη την περιοχή αυτή και η Αυστροουγγαρία, η οποία όπως προαναφέρθηκε επιθυμούσε να έχει ως γείτονα την παρακμασμένη Οθωμανική αυτοκρατορία, παρά την ισχυρή Ρωσία ή κάποιον εντολοδόχο της.

Γερμανία: η Γερμανία εμφανίστηκε ως πολιτικός παράγων το 1866, όταν νίκησε τους Αυστριακούς στον Αυστροπρωσσικό πόλεμο. Όμως, Μεγάλη Δύναμη αναδείχτηκε μετά τη νίκη της το 1870-1871 στον Γαλλοπρωσσικό πόλεμο. Η Γερμανία είχε ισχυρή βιομηχνική οικονομία, ισχυρό στρατό,μικρό αλλά ικανό στόλο και λίγες αποικίες ( πχ την Τανζανία). Οι χώροι που είχε στη διάθεση της για να δραστηριοποιηθεί οικονομικά και γεωπολιτικά ήταν λίγοι και ένιωθε αδικημένη ( για αυτό το λόγο έγινε κυρίως ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος). Στη Δυτική Ευρώπη δεν μπορούσε να δραστηριοποιηθεί γιατί η Μ.Β και η Γαλλία αποτελούσαν ανυπέρβλητα εμπόδια οικονομικά και στρατιωτικά. Στην Κεντρική Ευρώπη δραστηριοποιούνταν σε συνεργασία με την Αυστροουγγαρία, την οποία υποσκέλισε μετά την νίκη της στον Αυστροπρωσσικό πόλεμο. Στην Ανατολή δεν μπορούσε να δραστηριοποιηθεί λόγω της Ρωσίας, η οποία αν και ηττημένη στον Κριμαϊκό πόλεμο (1854-1856) ήταν ακόμη πανίσχυρη. Η μόνη διέξοδος για τη Γερμανία ήταν η παρακμάζουσα Οθωμανική αυτοκρατορία, η οποία έψαχνε συνέχεια συμμάχους για να αντιμετωπίσει τη συνεχή Ρωσική πίεση, αλλά και το ξήλωμα που γινόταν εις βάρος της από τους Βαλκανικούς λαούς που ξεσηκώνονταν εναντίον της απαιτώντας την ελευθερία τους. Η Γερμανία ήταν πρόθυμη να συνδράμει την Οθωμανική αυτοκρατορία αρκεί εκείνη να της παραχωρούσε εμπορικά και οικονομικά προνόμια. Όντως η Γερμανία μετά το 1880 έγινε η χώρα με τα περισσότερα οικονομικά προνόμια στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Η μεγαλύτερη επένδυση που έκανε η Γερμανία για να ανατπύξει το εμπόριο της, αλλά και να προμηθεύεται εύκολα τις πρώτες ύλες που ήταν απαραίτητες για την βιομηχανία της ήταν η δημιουργία ενός τεράστιου σιδηροδρομικού δικτύου που συνέδεε το Βερολίνο με τη Βαγδάτη. Συνεπώς, η Γερμανία λόγω των σχέσεων που ανέπτυξε με την Οθωμανική αυτοκρατορία ήταν αρνητική σε οτιδήποτε θα της δημιουργούσε πρόβλημα. Οι χριστιανικοί λαοί που ζούσαν εντός της Οθωμανικής αυτοκρατορίας για τους λόγους που προαναφέρθηκαν δημιουργούσαν πολιτική αστάθεια στην Οθωμανική αυτοκρατορία, οπότε ήταν εναντίον τους. Η Γερμνία υποστήριζε αναφανδόν τις τουρκικές θέσεις

Οι χριστιανοί της Οθωμανικής αυτοκρατορίας: οι Έλληνες ζούσαν στη Μακεδονία, τη Θράκη, την Ήπειρο, την Ιωνία, τον Πόντο και την Καππαδοκία. Οι Βούλγαροι στη Δυτική Θράκη, στη Μακεδονία και στη Βουλγαρία. Οι Σέρβοι εκτός από τη Σερβία ζούσαν στο Κοσσυφοπέδιο και στη Παιονία (σημερινά Σκόπια). Οι Αλβανοί ζούσαν εκτός της Αλβανίας στην Ήπειρο, στη Μακεδονία και στο Κοσσυφοπέδιο. Οι Αρμένιοι ζούσαν στην περιοχή νότια του Καυκάσου, στην Κιλικία και την Αντιόχεια. Οι ελληνορθόδοξοι Ασσύριοι ζούσαν στη Συρία με κέντρο τους την Αντιόχεια. Οι Αρμένιοι ήταν χωρισμένοι σε δύο ομάδες. Η πρώτη ομάδα πίστευε ότι η Ρωσία μπορούσε να τους προστατεύσει καλύτερα, οπότε ήταν φιλικά προσκείμενη με τους Ρώσους. Η δεύτερη ομάδα πίστευε ότι η Γαλλία μπορούσε να τους προστατεύσει καλύτερα και ήταν φιλικά προσκείμενοι στους Γάλλους. Οι Αρμένιοι ίδια στάση είχαν κρατήσει και στον Μεσαίωνα επί των Σταυροφοριών όταν είχαν μοιραστεί τότε μεταξύ των Βυζαντινών και των Φράγκων. Οι Έλληνες και οι Αρμένιοι ήταν οι δύο λαοί που δραστηριοποιούνταν ζωηρά στον τομέα του εμπορίου και της βιομηχανίας. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι αυτοί οι δύο κινούσαν την οικονομία της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Οι Οθωμανοί γνωρίζοντας τις επαναστατικές διαθέσεις των παραπάνω λαών πολλές φορές τους αντιμετώπιζαν σφαγές και βιαιοπραγίες. Οι χώρες που πίεζαν τους Οθωμανούς να σταματήσουν τη βάναυσή συμπεριφορά τους εναντίον των χριστιανικών λαών ήταν η Ρωσία, η οποία ήταν ομόδοξη με τους περισσότερους λαούς και η Γαλλία η οποία εμφανιζόταν ως η προστάτιδα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μετά την Γαλλική Επανάσταση. Η Γερμανία ήταν υπέρ των τουρκικών αυθαιρεσιών γιατι ήθελε να απαλλαχθεί από την οικονομική δραστηριότητα των Ελλήνων και των Αρμένιων, αλλά και γιατί τους έβλεπε, όπως προαναφέρθηκε ως εντολοδόχους των Ρώσων.

 

ΣΗΜΕΡΑ:

Μεγάλη Βρετανία: η Μ.Β σήμερα είναι σε μία φάση αναδιοργάνωσης. Συγκεκριμένα, η Μ.Β έχει εξέλθει πρόσφατα από την Ε.Ε, μετά τον πρωθυπουργό Τόνυ Μπλέρ έχει σταματήσει να εμπλέκεται ενεργά σε διάφορες πολεμικές επιχειρήσεις. Επί Μπλέρ είχε συμματάσχει ενεργά στους πολέμους του Αφγανιστάν το 2001 και του Ιράκ του 2003. Σήμερα, έχει αποτραβηχτεί από τις συγκεκριμένες περιοχές και η στρατιωτική της παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο περιορίζεται στις βάσεις που κατέχει στην Κύπρο. Παρόλα αυτά, μαζί με την ΗΠΑ και τη Γαλλία ήταν οι χώρες που δημιούργησαν για τα δικά τους συμφέροντα στην περιοχή την Αραβική Άνοιξη. Η Αραβική Άνοιξη ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2010 στη Τυνησία και επεκτάθηκε σε ολη τη Β. Αφρική, εκτός του Μαρόκου. Η εξέγερση αυτή υποκινήθηκε από πράκτορες των παραπάνω χωρών και είχε ως σκοπό την ανατροπή των ηγετών των χωρών της περιοχής. Οι ηγέτες που ανατράπηκαν ήταν ο Μπενάλι στη Τυνησία, ο Καντάφι στη Λιβύη και ο Μουμπάρακ στην Αίγυπτο. Η Αραβική Άνοιξη προσπάθησε να ρίξει και τον Άσσαντ στη Συρία, αλλά απέτυχε. Οι χώρες αυτές μετά την λήξη της αποικιοκρατίας ( Τυνησία, Συρία, Λιβύη,  Αλγερία ήταν υπό την Γαλλία και η Αίγυπτος ήταν υπό την Μ.Β) για να μπορέσουν να σταθούν ανεξαρτήτως πολιτικά από τη Δύση στράφηκαν για βοήθεια στην Ε.Σ.Σ.Δ και άλλαξαν χέρια. Έτσι από τη δεκαετία του 1960 η περιοχή αυτή περνάει στα χέρια των Ρώσων. Η Αραβική Άνοιξη ήταν η ευκαιρία των Δυτικών να ξανά πάρουν πίσω την περιοχή. Η Σαουδική Αραβία και η Τουρκία ήταν οι χώρες που στήριξαν το εγχείρημα αυτό των Δυτικών. Τελικά, η Δύση δεν πέτυχε να ανακτήσει όλη την περιοχή. Η Γαλλία πέτυχε εν μέρει τον στόχο της, γιατί ανέπτυξε τη πολεμική της αεροπορία (θα δούμε παρακάτω τι έπραξε η Γαλλία). Η αποτυχία αυτή της Αραβικής Άνοιξης έκανε τη Μ.Β να θεωρεί την ύπαρξη της Τουρκίας στην περιοχή ακόμα πιο απαραίτητη, ώστε η Ρωσία να μην γίνει η κύριος κάτοχος της Α. Μεσογείου και την αποκόψει από τον εμπορικό δρόμο προς τις Ινδίες. 

Γαλλία: η Γαλλία είναι η μόνη Ευρωπαϊκή χώρα που δραστηριοποιείται ενεργά στην περιοχή και οικονομικά και στρατιωτικά. Συγκεκριμένα η Γαλλία επί Σαρκοζί "έριξε" τον Μπενάλι και ήταν η κύρια υπεύθυνη χώρα που ανετράπη ο Καντάφι στη Λιβύη, καθώς με τους βομβαρδισμούς που διεξήγε η γαλλική πολεμική αεροπορία εναντίον του Καντάφι μπόρεσαν οι αντάρτες και επικράτησαν εναντίον του τρελού της Μεσογείου (το παρανώμιο του Καντάφι). Βέβαια, το μεγαλύτερο μέρος των Λιβυκών κοιτασμάτων είναι στα χέρια των Γάλλων σήμερα.Η Γαλλία ξανά "πάτησε" στη Β. Αφρική μετά από σχεδόν 60 χρόνια. Επίσης, η Γαλλία έχει συνάψει συμβόλαια στην Ανατολική Μεσόγειο για να εκμεταλλευτεί τα κοιτάσματα που θα βρεθούν στην περιοχή με τις χώρες του EASTMED, δηλαδή με τις Ελλάδα, Κύπρο, Αίγυπτο και Ισραήλ. Η Τουρκία που είναι εκτός του EASTMED προσπαθεί να παρεισφρύσει στην περιοχή και να βάλει χέρι στα κοιτάσματα. Συνεπώς, η Τουρκία δημιουργώντας πρόβλημα στον EASTMED δημιουργεί προβλήματα και στη Γαλλία. Οπότε η Γαλλία είναι αντίπαλος της Τουρκίας γιατί πλήττει τα συμφέροντα της. Επίσης, η Γαλλία είναι εναντίον της Τουρκίας και στο θέμα της Αρμενίας. Ο Μακρόν έχει επικρίνει την ανάμιξη της Τουρκίας στον πόλεμο που λαμβάνει χώρα μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Αρμενίας. Η Γαλλία δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ήταν η πρώτη Δυτική χώρα που αναγνώρισε την Αρμενική Γενοκτονία. Επιπλέον, η Γαλλία αντιλαμβάνεται ότι η Αμερική αν και παραμένει η επικεφαλής του ΝΑΤΟ, αλλάζει πολιτική και από την επιθετική πολιτική που ακολουθούσε μέχρι πριν λίγο καιρό θα ακολουθήσει μια πιο μετριοπαθή πολιτική. Η Γαλλία δείχνει ότι θέλει να την αντικαταστήσει. Αυτό φαίνεται και εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπου πλέον ο Μακρόν συγκρούεται με την Γερμανίδα Καγκελάριο Μέρκελ σε πολλά θέματα, ένα εξ' αυτών είναι ο EASTMED.

Γερμανία: η Γερμανία είναι η ισχυρότερη οικονομία της Ευρώπης σήμερα, αλλά δεν διαθέτει στρατό. Η Γερμανία πατώντας πάνω στην οικονομική της ισχύ έθετε τους όρους που έπρεπε να κινηθούν όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Μέρκελ για μία δεκαετία ανάγκασε όλες τις χώρες που αντιμετώπιζαν οικονομικά προβλήματα να ακολουθήσουν σκληρή δημοσιονομική πολιτική. Μέσα από την σκληρή οικονομική πολιτική η Γερμανία έγινε η κυριάρχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κέρδισε πολλά δισεκατομμύρια ευρώ από τα μνημόνια που επέβαλε στις χώρες που είχαν δημοσιονομικό πρόβλημα. Επίσης, συνήψε συμφωνίες με την Τουρκία, όπως ο Turkistream, ο οποίος ήταν ο αγωγός που θα έφερνε φυσικό αέριο και πετρέλαιο στη Κεντρική Ευρώπη μέσω της Τουρκίας. Άρα ο   Turkistream έχει αντίθετα συμφέροντα με τον EASTMED. Επομένως, η Γερμανία και η Τουρκία είναι αντίθετες προς τις χώρες που συμμετέχουν στον  EASTMED. Η Γερμανία έχει αναπτύξει ξανά την Ανατολική της Πολιτική, όπως την εποχή πριν τον Α΄ ΠΠ, κυρίως μετά το 1991. Οι χώρες που ελέγχει για να υλοποιεί τα σχέδια της στην περιοχή είναι η Κροατία, η Σλοβενία, τα Σκόπια και η Τουρκία. Μέσα από αυτές τις χώρες η Γερμανία αναπτύσσει τα οικονομικά της συμφέροντα στην περιοχή. Έτσι, εξηγείται η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, η δημιουργία του Κοσσόβου, η "επίλυση" του Σκοπιανού και η στάση της πάντα υπέρ της Τουρκίας. Φυσικός αντίπαλος των Γερμανών στην περιοχή οι Ρώσοι, οι οποίοι έχουν ως ανάχωμα τους στα Βαλκάνια τη Σερβία και στην Α. Μεσόγειο τη Συρία και την Αίγυπτο του Σίσι.

Η.Π.Α: Η Αμερική μέχρι και τον Ομπάμα ασκούσε διεθνώς μια επιθετική πολιτική απέναντι στη Ρωσία. Η Η.Π.Α ήθελαν να αναπτύξουν πυραβλικό σύστημα εναντίον της Ρωσίας σε Πολωνία, Ουκρανία και να βάλουν στο ΝΑΤΟ τις Ουκρανία και Γεωργία. Επίσης είχαν διεξάγει πόλεμο σε Αφγανιστάν και Ιράκ για να ελέγξουν την Κεντρική Ασία και την Εγγύς Ανατολή. Η Αμερική δεν πήγε στο Ιράκ μόνο για τα πετρέλαια, αλλά για να ασκήσει πίεση από τα νώτα στη Συρία του Άσσαντ, δεν είναι τυχαίο ότι το ΙΣΙΣ αναπτύχθηκε σε Ιρακινά εδάφη αρχικά... Η Η.Π.Α εμπνεύστηκαν και την Αραβική Άνοιξη και συνοδοιπόρους είχαν την Γαλλία, την Μ.Β, τη Τουρκία και τη Σαουδική Αραβία. Τελικά, η Αραβική Άνοιξη απέτυχε. Η Ρωσία παρέμεινε στην περιοχή, αν και έχασε τη Λιβύη και τη Τυνησία. Η κατάσταση για την Αμερική μετά την αποτυχία της Αραβικής Άνοιξης και της απόσυρσης των στρατευμάτων από το Ιράκ και το Αφγανιστάν γίνεται πιο δύσκολη,καθώς η Ρωσία μπορεί να εκμεταλλευθεί αυτό το κενό υπέρ της. Έτσι, η Αμερική θεωρεί απαραίτητη την Τουρκία στη περιοχή για να σταματήσει τη Ρωσική επέκταση. Επίσης, στο Ιράκ τοποθέτησε φιλική προς την Αμερική κυβέρνηση, ενώ στο Αφγανιστάν συνδιαλέγεται με τους Ταλιμπάν. Πιστεύει ότι προτιμότερο είναι να αφήσει την εξουσία στους Ταλιμπάν παρά να την πάρει κάποιος Αφγανός φιλορώσος πολιτικός. Η Αμερική μετά τον Τραμπ περνάει σε μία φάση αναδίπλωσης γιατί τα σχέδια της εναντίον της Ρωσίας απέτυχαν και το οικονομικό κόστος αποδείχτηκε δυσβάσταχτο ακόμη και για αυτή την ίδια. Η διατήρηση των στρατευμάτων σε Ιράκ και Αφγανιστάν κόστιζε την ημέρα πάνω από 100.000.000$. Η παροχή υλικοοικονομικής βοήθειας σε επαναστάτες της Αραβικής Άνοιξης και άλλων επιχειρησιακών σχεδίων είναι άγνωστο το πόσο κόστισαν. Δεν υπολογίζεται επίσης,  η οικονομική κρίση που πέρασε το 2008 η χώρα, ούτε η πτώση της οικονομίας από τον διεθνή ανταγωνισμό με την γερμανική και κινεζική αγορά. Συνεπώς, η Αμερική μέχρι να επανέλθει οικονομικά πρέπει να αναδιπλωθεί οικονομικά και στρατιωτικά από τη μία πλευρά και από την άλλη το κενό που θα αφήσει στη παγκόσμια πολιτική σκηνή να μην το καλύψει κάποια αντίθετη προς τα συμφέροντα αυτής δύναμη. Η Γαλλία, η Γερμανία και η Τουρκία είναι χώρες που δεν είναι αντίθετες με τα συμφέροντά της, οπότε βλέπει με φιλικό μάτι ότι αυτές προσπαθούν να καλύψουν το κενό της.

Ρωσία: Η Ρωσία επί Πούτιν ανάκτησε τον ρόλο της υπερδύναμης, που είχε απωλέσει επί του μέθυσου Γέλτσιν. Ο Πούτιν φρόντισε να ανοθρώσει την οικονομία της χώρας και στη συνέχεια τις ένοπλες δυνάμεις, ώστε να επανέλθει δυναμικά στην παγκόσμια πολιτική σκηνή. Η Ρωσία κατάφερε να απαντήσει σε όλα τα μέτωπα που της άνοιξε η Δύση έχοντας μικρές και ασήμαντες απώλειες. Αρχικά, ο Πόυτιν έκοψε το βήχα στη Δύση κάνοντας επίδειξη ισχύος στον Καύκασο, όταν το 2008 μέσα σε λιγότερο από μία ημέρα έφτασε με ελάχιστες στρατιωτικές δυνάμεις 32 χμ έξω από τη Τυφλίδα.Με τον τρόπο αυτό κατέστησε σαφές ότι η Γεωργία δεν υπάρχει περίπτωση να εισέλθει στο ΝΑΤΟ. Επίσης, στήριξε τη φιλορωσική πλευρά στην εμφύλια αντιπαράθεση των Ουκρανών, με αποτέλεσμα η Κριμαία που είναι ζωτικής σημασίας για τα ναυτικά συμφέροντα της Ρωσίας να παραμείνει σε Ρωσικά  χέρια. Στην Αραβική Άνοιξη που ενορχήστρωσαν οι Δυτικοί στήριξε τον Άσσαντ και τον Σίσι και διατήρησε με τον τρόπο αυτό τον έλεγχο της Συρίας και της Αιγύπτου. Επιπλέον, προσπαθεί να διαλύσει το ΝΑΤΟ προσπαθώντας να προσεταιριστεί την Τουρκία. Για τον λόγο αυτό βλέπουμε ότι η Ρωσία και η Αμερική δίνουν στον Ερντογάν ως τώρα ότι ζητάει. Βέβαια, κάποια στιγμή ο Ερντογάν θα κληθεί να επιλέξει και τότε θα μάθει ότι δεν παίζεις με τη φωτιά χωρίς να καείς. Η Ρωσία εξασφάλισε προς το παρόν την παρουσία της στην Α. Μεσόγειο και φαίνεται ότι έχει το πάνω χέρι.

Οι χριστιανικοί λαοί της περιοχής: οι αραβόφωνοι ελληνορθόδοξοι που ζουν στη Συρία, στο Ιράκ, το Λίβανο και την Αίγυπτο για να επιβιώσουν στηρίζονταν και στηρίζονται σε καθεστώτα, όπως του Άσσαντ, όπου οι ηγέτες αυτοί είναι υπέρ της θρησκευτικής ελευθερίας και όχι της ισλαμικής δημοκρατίας που κυριαρχεί η σαρία. Επίσης, οι λαοί αυτοί γνωρίζοντας ότι οι παραπάνω ηγέτες για να συνεχίσουν να υπάρχουν χρειάζονται τη συνδρομή των Ρώσων τάσσονται όπως είναι λογικό υπέρ των Ρώσων. Μάλιστα, αυτοί είναι που πολέμησαν εναντίον των "επαναστατών της Αραβικής Άνοιξης" αρχικά και στη συνέχεια κατά του ΙΣΙΣ. Έτσι, οι Ρώσοι βλέπουν τους πληθυσμούς αυτούς  ως φυσικούς τους συμμάχους στην περιοχή, ενώ οι Δυτικοί ως αντιπάλους τους. Οι Γάλλοι έχουν μια διαφορετική οπτική, γιατί θεωρούν ότι η σχέση τους, όπως προαναφέρθηκε, με τους χριστιανούς της περιοχής είναι στενά συνδεδεμένη από την εποχή των Σταυροφορικών κρατών. Επίσης, οι Γάλλοι όντας οι απόγονοι της "Γαλλικής Επανάστασης" πάντα θέτουν τους εαυτούς τους ως προστάτες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Άρα η προστασία των λαών της περιοχής από τους μουσουλμάνους φονταμενταλιστές είναι έργο που πρέπει να σηκώσει η Γαλλία. Η ρητορική του Μακρόν πλέον δεν είναι καθόλου τυχαία.

 

(ΜΑΚΡΟΣΚΕΛΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΘΕ ΔΥΝΑΜΗΣ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΘΑ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΙ ΜΕ ΞΕΧΩΡΙΣΤΟ ΑΡΘΡΟ ΤΙΣ ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΗΜΕΡΕΣ)

 

Ιστορικός

Λέκκας Σωτήριος       

     

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου